Spreuken 30

1 Woorden van Agoer, den zoon van Jake, uit Massa De mens spreekt: Ik heb mij afgemat, o God; Ik heb mij afgemat, o God; ik ben op!

Te są słowa Agóra, syna Jakiego, i zebranie mów tegoż męża do Ityjela, do Ityjela i Uchala.

2 Ik ben de domste van alle mensen, Ik bezit geen mensenverstand;

Zaistem jest głupszy nad innych, a rozumu człowieczego nie mam.

3 Maar God heeft mij wijsheid geleerd Nu bezit ik kennis van den Heilige!

I nie nauczyłem się mądrości, a umiejętności świętych nie umiem.

4 Wie steeg ten hemel op, en daalde weer neer; Wie ving de wind in zijn holle hand; Wie bond het water in zijn mantel; Wie stelde de grenzen der aarde vast? Hoe is zijn naam, hoe de naam van zijn zoon? Zeg het mij, wanneer ge het weet.

Któż wstąpił na niebo, i zasię zstąpił? któż zgromadził wiatr do garści swych? Któż zagarnął wody do szaty swej? któż utwierdził wszystkie kończyny ziemi? Cóż za imię jego? i co za imię syna jego? Wieszże?

5 Elk woord van God is vertrouwd; Hij is een schild, voor wie op Hem bouwen.

Wszelka mowa Boża jest czysta; on jest tarczą tym, którzy ufają w nim.

6 Voeg aan zijn woorden niets toe, Anders berispt Hij u, en blijkt ge een leugenaar.

Nie przydawaj do słów jego, aby cię nie karał, a byłbyś znaleziony w kłamstwie.

7 Twee dingen wil ik van U vragen, Weiger mij die niet, eer ik sterf:

Dwóch rzecz żądam od ciebie, nie odmawiajże mi pierwej niż umrę.

8 Onwaarheid en leugentaal, Houd ze verre van mij! Geef mij armoede noch rijkdom, Maar schenk mij het voedsel, dat ik nodig heb,

Marność i słowo kłamliwe oddal odemnie; ubóstwa i bogactwa nie dawaj mi; żyw mię tylko pokarmem według potrzeby mojej;

9 Opdat ik U in mijn overvloed niet verloochene En zeggen durf: "Wie is Jahweh!" Of in mijn armoede niet tot stelen kom, En mij vergrijp aan de Naam van mijn God.

Abym snać nasyconym będąc nie zaprzał się ciebie, i nie rzekł: Któż jest Pan? Albo zubożawszy żebym nie kradł, i nie brał nadaremno imienia Boga mego.

10 Belaster een knecht niet bij zijn meester; Anders vloekt hij u, en boet gij ervoor.

Nie podwodź na sługę przed Panem jego, być snać nie złorzeczył, a ty abyś nie zgrzeszył.

11 Wee het geslacht, dat zijn vader vloekt, En zijn moeder niet eert;

Jest rodzaj, który ojcu swemu złorzeczy, a matce swojej nie błogosławi.

12 Het geslacht, dat zich onschuldig waant, Maar niet eens is schoongewassen van zijn vuil;

Jest rodzaj, który się zda sobie być czystym, choć od plugastwa swego nie jest omyty.

13 Het geslacht dat uit de hoogte neerziet, En de wenkbrauwen optrekt;

Jest rodzaj, którego są wyniosłe oczy, i powieki jego wywyższone są.

14 Het geslacht, met tanden als zwaarden En kiezen als messen, Om den arme van de aarde weg te vreten, En den behoeftige weg van zijn grond.

Jest rodzaj, którego zęby są jako miecze, a trzonowe zęby jego jako noże na pożarcie ubogich na ziemi, a nędzników między ludźmi.

15 De bloedzuiger heeft twee dochters, Ze heten: Hap, hap! Drie dingen zijn niet te verzadigen; Vier dingen zeggen nimmer: genoeg!

Pijawka ma dwie córki, które mówią: Przynieś, przynieś. Trzy rzeczy są, które nie bywają nasycone, owszem cztery, które nie mówią: Dosyć.

16 De onderwereld, De onvruchtbare moederschoot, Het land, dat water te kort komt, Het vuur, dat nooit "genoeg" zegt. (Sheol h7585)

Grób, i żywot niepłodny, ziemia też nie bywa nasycona wodą, a ogień nie mówi: Dosyć. (Sheol h7585)

17 Een oog, dat met vader spot, En met de gehoorzaamheid aan moeder lacht: De raven van het dal zullen het uitpikken, De jonge arenden het opvreten.

Oko, które się naśmiewa z ojca, i wzgardza posłuszeństwem macierzyńskiem, wykłują kruki u potoków, i orlęta je wyjedzą.

18 Drie dingen zijn mij te wonderlijk, Vier dingen begrijp ik niet:

Te trzy rzeczy są ukryte przedemną, owszem cztery, których nie wiem:

19 De weg van een arend door de lucht, De weg van een slang over de rots, De weg van een schip midden door zee, En de weg van een man naar een meisje.

Drogi orlej na powietrzu, drogi wężowej na skale, drogi okrętowej w pośród morza, i drogi mężowej z panną.

20 Maar dit is de weg van een overspelige vrouw: Ze eet, veegt zich de mond af, En zegt: Ik heb geen kwaad gedaan.

Takać jest droga niewiasty cudzołożącej: je, a uciera usta swoje, i mówi: Nie popełniłam złego uczynku.

21 Onder drie dingen beeft de aarde, Onder vier dingen houdt ze het niet uit:

Dla trzech rzeczy porusza się ziemia, owszem dla czterech, których znieść nie może:

22 Onder een slaaf, wanneer hij koning wordt; Onder een dwaas, als hij genoeg te eten heeft;

Dla sługi, kiedy panuje, i dla głupiego, kiedy się nasyci chleba;

23 Onder een oude vrijster, die nog een man vindt; En onder een slavin, die haar meesteres verdringt

Dla przemierzłej niewiasty, kiedy za mąż idzie, i dla dziewki, kiedy dziedziczy po pani swojej.

24 Vier dingen zijn de kleinste op aarde; Toch zijn ze wijzen te slim af!

Teć są cztery rzeczy najmniejsze na ziemi, wszakże są mędrsze nad mędrców:

25 De mieren: het is een volk zonder kracht, Maar ‘s zomers vergaart het zijn voedsel;

Mrówki, huf słaby, które sobie jednak w lecie gotują pokarm swój;

26 De klipdassen: het zijn zwakke dieren, Maar ze hebben hun hol in de rots;

Króliki, twór słaby, którzy jednak budują w skale dom swój;

27 De sprinkhanen: ze hebben geen koning, Maar hun zwerm trekt ordelijk uit;

Szarańcze króla nie mają, a wszakże wszystkie hufami wychodzą;

28 Een hagedis: ze laat zich met de handen vatten, Maar ze woont in de paleizen des konings.

Pająk rękoma robi, a bywa w pałacach królewskich.

29 Drie dingen hebben een statige tred; Vier dingen hebben een statige gang:

Te trzy rzeczy są, które wspaniale chodzą, owszem cztery, które zmężyle chodzą:

30 Een leeuw, de held onder de dieren, Voor niets schrikt hij terug;

Lew najmocniejszy między zwierzętami, który przed nikim nie ustępuje:

31 Een haan, die trots voor de kippen uitloopt; Een bok, die de geiten voorafgaat; Een koning aan het hoofd van zijn troepen.

Koń na biodrach przepasany, i kozieł, i król, przeciw któremu żaden nie powstaje.

32 Moogt ge dwaas zijn of verstandig: Als ge u verheffen wilt, hand op de mond!

Jeźliś głupio uczynił, gdyś się wynosił, albo jeźliś źle myślił, połóżże rękę na usta.

33 Want een druk op melk geeft boter, Een druk op de neus geeft bloed, Een druk op de gramschap geeft twist!

Kto tłucze śmietanę, wybija masło; a kto bardzo nos wyciera, wyciska krew; tak kto wzbudza gniew, wszczyna zwadę.