Spreuken 24

1 Wees niet afgunstig op booswichten, Verlang niet naar hun gezelschap;

Huwag kang mainggit sa mga masasama, ni hangarin na makisama sa kanila,

2 Want wat zij willen is geweld, Wat zij bespreken, is onheil.

dahil ang kanilang mga puso ay nagbabalak ng karahasan, at ang kanilang mga labi ay nag-uusap tungkol sa kaguluhan.

3 Door wijsheid wordt een huis gebouwd, Door inzicht houdt het stand;

Sa pamamagitan ng karunungan ang isang bahay ay naitatayo at sa kaunawaan ito ay naitatatag.

4 Door kunde worden de kamers vol Van allerlei kostbaar en prettig bezit.

Sa kaalaman ang mga silid ay puno ng lahat ng mga mamahalin at kaaya-ayang kayamanan.

5 Een wijze is meer waard dan een sterke, Een man van ervaring meer dan een krachtmens;

Ang isang matalinong tao ay nagpapatunay na malakas, at ang isang taong mayroong kaalaman ay mas maigi kaysa sa isang malakas,

6 Want alleen met overleg wordt een oorlog gevoerd, De zege bevochten door rijp beraad.

sapagkat sa matalinong mga utos kaya mong itaguyod ang iyong digmaan, at kasama ang maraming mga tagapangaral mayroong tagumpay.

7 Voor een dwaas is de wijsheid te hoog; Daarom doet hij in de poort zijn mond niet open.

Ang karunungan ay masyadong mataas para sa isang mangmang; sa tarangkahan hindi niya binubuksan ang kaniyang bibig.

8 Wie op kwaad zint, Wordt een gluiperd genoemd.

Mayroong isang nagbabalak na gumawa ng masama— tinatawag siya ng mga tao na bihasa sa mga masamang balakin.

9 De gedachten van een dwaas zijn zondig, Een spotter is voor de mensen een gruwel.

Ang isang hangal na hangarin ay kasalanan, at ang mga tao ay hinahamak ang nangungutya.

10 Gedraagt ge u slap, als het u goed gaat, Dan schieten in moeilijke tijden uw krachten te kort.

Kung ipinapakita mo ang iyong kaduwagan sa araw ng kaguluhan, kung gayon ang iyong lakas ay hindi sapat.

11 Red hen, die ter dood worden gebracht; Bevrijd hen, die naar de plaats van terechtstelling wankelen.

Sagipin mo silang mga inilalayo papunta sa kamatayan, at pigilan mo silang mga nalilito papunta sa pagpatay.

12 Al zegt ge: "Och, we wisten het niet," Zou Hij, die de harten peilt, het niet merken, Hij, die uw leven beschermt, het niet weten, En den mens niet naar zijn werken vergelden?

Kung sinabi mo, “Diyan! Wala kaming alam tungkol dito.” Hindi ba't ang Siyang nagtitimbang ng puso ay naiintindihan kung ano ang sinasabi mo? At Siyang nagbabantay ng iyong buhay, hindi ba niya alam ito? At hindi ba ibibigay ng Diyos sa bawat isa kung ano ang karapat-dapat sa kaniya?

13 Mijn zoon, eet honing, want die smaakt goed; Honingzeem is zoet voor het gehemelte:

Aking anak, kumain ng pulot dahil ito ay mabuti, dahil ang mga katas ng pulut-pukyutan ay matamis sa iyong panlasa.

14 Zo is ook de kennis goed voor uw hart, En de wijsheid voor uw ziel. Vindt ge haar, dan is er toekomst, En wordt uw verwachting niet beschaamd.

Katulad nito ang karunungan para sa iyong kaluluwa— kung nahanap mo ito, magkakaroon ng kinabukasan at ang iyong pag-asa ay hindi mapuputol.

15 Booswicht, loer niet op de woning van den rechtvaardige, Beproef niet, zijn verblijf te vernielen;

Huwag kang mag-abang tulad ng mga masasamang tao na lumulusob sa bahay ng mga gumagawa ng mabuti. Huwag mong wasakin ang bahay niya!

16 Want al valt de rechtvaardige zevenmaal, hij staat weer op, Maar de bozen blijven liggen in het kwaad.

Sapagkat kung ang isang taong gumagawa ng tama ay bumagsak ng pitong beses, siya ay tatayo muli, ngunit ang mga masasama ay ibabagsak ng kalamidad.

17 Als uw vijand valt, moet ge u niet verheugen, Als hij struikelt, u niet verblijden;

Huwag magdiwang kapag ang iyong kaaway ay bumagsak at huwag hayaan ang iyong puso ay magalak kapag siya ay nadapa,

18 Want als Jahweh het ziet, mishaagt het Hem, En wendt Hij zijn gramschap van hem op u af.

o si Yahweh ay makikita at tututulan at tatalikuran ang kaniyang galit mula sa kaniya.

19 Erger u niet over hen, die kwaad doen, Wees niet jaloers op booswichten;

Huwag kang mag-alala dahil sa kanila na gumagawa ng mga masasamang bagay, at huwag kang mainggit sa mga masasamang tao,

20 Want voor den booswicht is er geen toekomst, De lamp der bozen gaat uit.

sapagkat ang masamang tao ay walang kinabukasan, at ang ilawan ng masama ay mamamatay.

21 Mijn zoon, vrees Jahweh en den koning, Houd u niet met nieuwlichters op;

Matakot kay Yahweh, at matakot sa hari, aking anak; huwag makisama sa mga naghihimagsik laban sa kanila,

22 Want plotseling daagt hun ongeluk, Wie weet, wat hun einde zal zijn?

sapagkat darating nang biglaan ang kanilang kapamahakan at sino ang nakakaalam nang lawak ng pagkawasak na parehong darating mula sa kanila?

23 Ook de volgende spreuken zijn van wijzen. Partijdigheid in een rechtszaak is nooit goed

Ito rin ang mga kasabihan ng matalino. Ang pagkiling sa paghahatol ng isang kaso sa batas ay hindi mabuti.

24 Wie tot een schuldige zegt: ge hebt gelijk, De volkeren zullen hem verwensen, De naties hem vloeken.

Sinuman ang nagsasabi sa may kasalanan, “Ikaw ay nasa tama,” ay susumpain ng mga tao at kapopootan ng mga bansa.

25 Maar die hem bestraffen, gaat het goed, Op hen rust zegen en voorspoed;

Pero sila na pinagsasabihan ang masama ay magkakaroon ng galak, at ang mga kaloob nang kabutihan ay darating sa kanila.

26 Een kus op de lippen krijgt hij, Die een rechtvaardige uitspraak doet.

Ang isang nagbibigay ng tapat na sagot ay nagbibigay ng halik sa mga labi.

27 Stel orde op uw werk buitenshuis, Maak, dat het klaar is op uw akker; Neem dan eerst een vrouw En bouw u een huis.

Ihanda mo ang iyong panlabas na gawain, at gawin mong handa ang lahat para sa iyong sarili sa bukirin; pagkatapos noon, itayo mo ang iyong bahay.

28 Leg geen valse getuigenis af tegen uw naaste, Waarom zouden uw lippen bedriegen?

Huwag kang sumaksi laban sa iyong kapwa nang walang dahilan at huwag kang manlinlang gamit ang iyong mga labi.

29 Zeg niet: "Zoals hij mij heeft gedaan, zal ik hem doen; Ik zet den man zijn daden betaald."

Huwag mong sabihing, “Gagawin ko sa kaniya kung ano ang ginawa niya sa akin; babalikan ko siya dahil sa kaniyang ginawa.”

30 Ik kwam eens langs de akker van een luiaard, Langs de wijngaard van een dwaas;

Dumaan ako sa bukirin ng isang tamad na tao, lagpas sa ubasan ng taong walang isip.

31 En zie: hij was geheel met onkruid begroeid, De grond met distels bedekt, En de stenen muur lag in puin.

Ang mga tinik ay tumubo sa lahat ng dako, ang lupa ay nababalot ng halamang matinik at ang batong pader nito ay sira.

32 Toen ik dat zag, nam ik het ter harte; Toen ik dat merkte, heb ik er deze les uit getrokken:

Pagkatapos ay nakita ko at pinag-isipan ito; tumingin ako at nakatanggap ng katuruan.

33 Nog even slapen, nog even soezen, Nog even in bed de handen over elkaar;

Kaunting tulog, kaunting idlip, kaunting pagtitiklop ng mga kamay para magpahinga—

34 Dan overvalt u de armoe als een zwerver, Het gebrek als een rover.

at ang kahirapan ay pupunta sa iyo tulad ng isang magnanakaw at ang iyong mga pangangailangan ay pupunta sa iyo tulad ng isang armadong sundalo.