Spreuken 24
1 Wees niet afgunstig op booswichten, Verlang niet naar hun gezelschap;
Nie zazdrość złym ludziom ani nie pragnij z nimi przebywać;
2 Want wat zij willen is geweld, Wat zij bespreken, is onheil.
Ich serce bowiem obmyśla przemoc, a ich wargi mówią o krzywdzie.
3 Door wijsheid wordt een huis gebouwd, Door inzicht houdt het stand;
Dom buduje się mądrością, a umacnia się rozumem.
4 Door kunde worden de kamers vol Van allerlei kostbaar en prettig bezit.
Dzięki wiedzy komory będą napełnione wszelkimi kosztownymi i przyjemnymi bogactwami.
5 Een wijze is meer waard dan een sterke, Een man van ervaring meer dan een krachtmens;
Mądry człowiek jest silny, a mąż, który ma wiedzę, dodaje siły.
6 Want alleen met overleg wordt een oorlog gevoerd, De zege bevochten door rijp beraad.
Bo dzięki mądrej radzie poprowadzisz wojnę, a mnóstwo doradców [da ci] wybawienie.
7 Voor een dwaas is de wijsheid te hoog; Daarom doet hij in de poort zijn mond niet open.
Mądrość jest dla głupca zbyt wzniosła; nie otwiera ust swoich w bramie.
8 Wie op kwaad zint, Wordt een gluiperd genoemd.
Kto knuje zło, będzie zwany złośliwym.
9 De gedachten van een dwaas zijn zondig, Een spotter is voor de mensen een gruwel.
Obmyślanie głupoty [jest] grzechem, a szyderca budzi odrazę w ludziach.
10 Gedraagt ge u slap, als het u goed gaat, Dan schieten in moeilijke tijden uw krachten te kort.
Jeśli w dniu ucisku ustaniesz, twoja siła jest słaba.
11 Red hen, die ter dood worden gebracht; Bevrijd hen, die naar de plaats van terechtstelling wankelen.
[Jeśli] odmówisz ratunku prowadzonym na śmierć i tym, którzy idą na stracenie;
12 Al zegt ge: "Och, we wisten het niet," Zou Hij, die de harten peilt, het niet merken, Hij, die uw leven beschermt, het niet weten, En den mens niet naar zijn werken vergelden?
Jeśli powiesz: Nie wiedzieliśmy o tym; czy ten, który waży serca, nie rozumie? A ten, który strzeże twojej duszy, nie pozna? I czy nie odda człowiekowi według jego uczynków?
13 Mijn zoon, eet honing, want die smaakt goed; Honingzeem is zoet voor het gehemelte:
Synu mój, jedz miód, bo jest dobry, i plaster miodu słodki dla twojego podniebienia.
14 Zo is ook de kennis goed voor uw hart, En de wijsheid voor uw ziel. Vindt ge haar, dan is er toekomst, En wordt uw verwachting niet beschaamd.
Tak [będzie] poznanie mądrości dla twojej duszy; jeśli ją znajdziesz, będzie nagroda, a twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
15 Booswicht, loer niet op de woning van den rechtvaardige, Beproef niet, zijn verblijf te vernielen;
Nie czyhaj, niegodziwcze, przed mieszkaniem sprawiedliwego, nie burz miejsca jego odpoczynku;
16 Want al valt de rechtvaardige zevenmaal, hij staat weer op, Maar de bozen blijven liggen in het kwaad.
Bo sprawiedliwy upada siedem razy, jednak znowu powstaje; a niegodziwi popadną w nieszczęście.
17 Als uw vijand valt, moet ge u niet verheugen, Als hij struikelt, u niet verblijden;
Nie ciesz się, gdy twój nieprzyjaciel upadnie, i niech twoje serce się nie raduje, gdy się potknie;
18 Want als Jahweh het ziet, mishaagt het Hem, En wendt Hij zijn gramschap van hem op u af.
Aby PAN tego nie widział i nie uznał za zło, i nie odwrócił od niego swojego gniewu.
19 Erger u niet over hen, die kwaad doen, Wees niet jaloers op booswichten;
Nie gniewaj się z powodu złoczyńców ani nie zazdrość niegodziwym;
20 Want voor den booswicht is er geen toekomst, De lamp der bozen gaat uit.
Bo zły nie otrzyma nagrody, pochodnia niegodziwych zostanie zgaszona.
21 Mijn zoon, vrees Jahweh en den koning, Houd u niet met nieuwlichters op;
Synu mój, bój się PANA i króla, a nie przestawaj z chwiejnymi;
22 Want plotseling daagt hun ongeluk, Wie weet, wat hun einde zal zijn?
Bo ich nieszczęście nastąpi nagle, a któż zna upadek obydwóch?
23 Ook de volgende spreuken zijn van wijzen. Partijdigheid in een rechtszaak is nooit goed
I to też [należy] do mądrych. Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę w sądzie.
24 Wie tot een schuldige zegt: ge hebt gelijk, De volkeren zullen hem verwensen, De naties hem vloeken.
Kto mówi niegodziwemu: Jesteś sprawiedliwy, tego będą ludzie przeklinać, a narody będą się nim brzydzić.
25 Maar die hem bestraffen, gaat het goed, Op hen rust zegen en voorspoed;
A ci, którzy [go] strofują, będą szczęśliwi i przyjdzie na nich obfite błogosławieństwo.
26 Een kus op de lippen krijgt hij, Die een rechtvaardige uitspraak doet.
Pocałują wargi tego, który daje słuszną odpowiedź.
27 Stel orde op uw werk buitenshuis, Maak, dat het klaar is op uw akker; Neem dan eerst een vrouw En bouw u een huis.
Przygotuj swoją pracę na zewnątrz, a wykonuj ją na swoim polu, a potem buduj swój dom.
28 Leg geen valse getuigenis af tegen uw naaste, Waarom zouden uw lippen bedriegen?
Nie bądź bez powodu świadkiem przeciw swemu bliźniemu ani nie oszukuj swymi wargami.
29 Zeg niet: "Zoals hij mij heeft gedaan, zal ik hem doen; Ik zet den man zijn daden betaald."
Nie mów: Zrobię mu, jak on mi zrobił, oddam temu człowiekowi według jego uczynku.
30 Ik kwam eens langs de akker van een luiaard, Langs de wijngaard van een dwaas;
Szedłem koło pola leniwego i koło winnicy nierozumnego;
31 En zie: hij was geheel met onkruid begroeid, De grond met distels bedekt, En de stenen muur lag in puin.
A oto wszystko zarosło cierniem, pokrzywy pokryły wszystko, a kamienny mur był zburzony.
32 Toen ik dat zag, nam ik het ter harte; Toen ik dat merkte, heb ik er deze les uit getrokken:
Spojrzałem i rozważałem w sercu; obejrzałem i wyciągnąłem naukę.
33 Nog even slapen, nog even soezen, Nog even in bed de handen over elkaar;
Trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, by odpocząć;
34 Dan overvalt u de armoe als een zwerver, Het gebrek als een rover.
A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny, a niedostatek – jak mąż uzbrojony.
