Spreuken 23
1 Als ge bij den koning aan tafel zit, Let dan enkel op wat voor u staat,
Ngati ukhala pansi kuti udye pamodzi ndi wolamulira, uyangʼane bwino zimene zili pamaso pako,
2 En zet een mes op uw keel Als ge een goede eetlust hebt;
ngati ndiwe munthu wadyera udziletse kuti usaonetse dyera lakolo.
3 Wees niet belust op zijn lekkernijen, Want ze zijn een bedriegelijke spijs.
Usasirire zakudya zake, pakuti zimenezo ndi zakudya zachinyengo.
4 Doe geen moeite, om rijkdom te verwerven, Zie van uw voornemen af;
Usadzitopetse wekha ndi kufuna chuma, ukhale ndi nzeru ya kudziretsa.
5 Zodra ge uw zinnen daarop zet, Is hij al heen! Want hij maakt zich vleugels, En vliegt als een arend de lucht in.
Ukangoti wachipeza chumacho uwona posachedwa kuti palibepo. Chumacho chimachita ngati chamera mapiko mwadzidzidzi ndi kuwuluka kunka kumwamba ngati chiwombankhanga.
6 Ga niet eten bij een vrek, Wees niet belust op zijn lekkernijen;
Usadye chakudya cha munthu waumbombo, usalakalake zakudya zake zokoma;
7 Want het is iemand, die bij zichzelf zit te rekenen, Die "Eet en drink" tot u zegt, maar het niet meent.
paja iye ndi munthu amene nthawi zonse amaganizira za mtengo wake ngakhale amati kwa iwe, “Idya ndi kumwa,” koma sakondweretsedwa nawe.
8 De spijs, die ge gegeten hebt, spuwt ge weer uit, En uw vriendelijke woorden hebt ge verspild.
Udzasanza zimene wadyazo ndipo mawu ako woyamikira adzapita pachabe.
9 Spreek niet ten aanhoren van een dwaas; Hij geeft niets om uw wijze woorden.
Usayankhule munthu wopusa akumva, pakuti adzanyoza mawu ako anzeru.
10 Verleg de grenzen van weduwen niet En raak niet aan de akker van wezen;
Usasunthe mwala wa mʼmalire akalekale kapena kulowerera mʼminda ya ana amasiye,
11 Want hun Losser is sterk, Hij neemt het voor hen tegen u op.
paja Mpulumutsi wawo ndi wamphamvu; iye adzawateteza pa milandu yawo kutsutsana nawe.
12 Neem een vermaning wel ter harte Open uw oren voor verstandige taal.
Mtima wako uzikhala pa malangizo ndipo makutu ako azimvetsera mawu a chidziwitso.
13 Ge moet een knaap geen vermaning sparen, Al slaat ge hem met een stok, hij gaat er niet van dood;
Usaleke kumulangiza mwana; ngati umulanga ndi chikwapu sadzafa.
Ukamukwapula ndi tsatsa udzapulumutsa moyo wake. (Sheol h7585)
15 Mijn kind, als úw hart wijs is, Zal ook mijn hart zich verheugen;
Mwana wanga, ngati mtima wako ukhala wanzeru, inenso mtima wanga udzakondwera.
16 Mijn ziel zal jubelen, Als uw lippen juiste dingen zeggen.
Mtima wanga udzakondwera pamene ndidzakumva ukuyankhula zolungama.
17 Laat uw hart niet jaloers zijn op zondaars, Maar ijveren voor de vrees voor Jahweh, iedere dag;
Mtima wako usachite nsanje ndi anthu ochimwa, koma uziopa Yehova tsiku ndi tsiku.
18 Als ge die bewaart, is er toekomst, En zal uw verwachting niet worden beschaamd.
Ndithu za mʼtsogolo zilipo ndipo chiyembekezo chakocho sichidzalephereka.
19 Mijn zoon, luister en wees wijs, Breng uw hart op het rechte pad.
Tamvera mwana wanga, ndipo ukhale wanzeru, mtima wako uwuyendetse mʼnjira yabwino.
20 Doe niet mee met wijnslempers, Met hen, die zich aan vlees te buiten gaan;
Usakhale pakati pa anthu amene amaledzera kapena pakati pa anthu amene amadya nyama mwadyera.
21 Want een drinker en een veelvraat verarmt, De roes hult iemand in lompen.
Paja anthu oledzera ndi adyera amadzakhala amphawi ndipo aulesi adzavala sanza.
22 Luister naar uw vader, die u heeft verwekt, Minacht uw moeder niet, als ze oud is geworden.
Mvera abambo ako amene anakubala, usanyoze amayi ako pamene akalamba.
23 Verwerf u waarheid, en verkoop ze niet, Wijsheid, tucht en inzicht.
Gula choonadi ndipo usachigulitse; ugulenso nzeru, mwambo ndiponso kumvetsa zinthu bwino.
24 Innig verheugt zich de vader van een rechtschapene, Wie een wijze baarde, beleeft genoegen aan hem:
Abambo a munthu wolungama ali ndi chimwemwe chachikulu; Wobala mwana wanzeru adzakondwera naye.
25 Zo moge uw vader zich over u verheugen, Zij zich verblijden, die u ter wereld bracht.
Abambo ndi amayi ako asangalale; amene anakubereka akondwere!
26 Mijn zoon, schenk mij uw hart, Laat uw ogen op mijn wegen letten;
Mwana wanga, undikhulupirire ndipo maso ako apenyetsetse njira zanga.
27 Want een deerne is een diepe kuil, Een vreemde vrouw een nauwe put.
Paja mkazi wachiwerewere ali ngati dzenje lozama; ndipo mkazi woyendayenda ali ngati chitsime chopapatiza.
28 Ja, zij ligt op de loer als een rover, En maakt vele mensen ontrouw.
Amabisala ngati mbala yachifwamba, ndipo amuna amakhala osakhulupirika chifukwa cha iyeyu.
29 Waar klinkt ach, en waar klinkt wee; Waar heerst twist, waar nijpen de zorgen? Waar worden zonder reden wonden geslagen, Waar worden de blikken beneveld?
Ndani ali ndi tsoka? Ndani ali ndi chisoni? Ndani ali pa mkangano? Ndani ali ndi madandawulo? Ndani ali ndi zipsera zosadziwika uko zachokera? Ndani ali ndi maso ofiira?
30 Waar men nog laat aan de wijn zit, Waar men komt, om de drank te keuren.
Ndi amene amakhalitsa pa mowa, amene amapita nalawa vinyo osakanizidwa.
31 Zie niet om naar de wijn, hoe rood hij is, Hoe hij fonkelt in het glas. Wel glijdt hij zachtjes naar binnen, Vloeiend langs lippen en tanden.
Usatengeke mtima ndi kufiira kwa vinyo, pamene akuwira mʼchikho pamene akumweka bwino!
32 Maar ten leste bijt hij als een slang, Is hij giftig als een adder.
Potsiriza pake amaluma ngati njoka, ndipo amajompha ngati mphiri.
33 Uw ogen zien vreemde dingen, Uw hart slaat wartaal uit;
Maso ako adzaona zinthu zachilendo ndipo maganizo ndi mawu ako adzakhala osokonekera.
34 Ge voelt u als iemand, die dobbert op zee, Als een matroos bij zware storm:
Udzakhala ngati munthu amene ali gone pakati pa nyanja, kapena ngati munthu wogona pa msonga ya mlongoti ya ngalawa.
35 "Ze hebben me geslagen, en ik voelde het niet, Ze hebben me gebeukt, en ik merkte het niet! Wanneer ben ik weer wakker? Dan ga ik er nog eens op uit!"
Iwe udzanena kuti, “Anandimenya, koma sindinapwetekedwe! Andimenya koma sindinamve kanthu! Kodi ndidzuka nthawi yanji? Ndiye ndifunefunenso vinyo wina.”
