Spreuken 19

1 Beter een arme, die onberispelijk wandelt, Dan een rijke, die verkeerde wegen gaat.

Bedre er en fattig som vandrer i ustraffelighet, enn en mann med falske leber, som tillike er en dåre.

2 Zonder verstand deugt zelfs de ijver niet; Wie te haastig loopt, doet een misstap.

Også den som ikke bruker omtanke, går det ille, og den som er for snar på foten, treder feil.

3 Door zijn dwaasheid komt de mens op het verkeerde pad, Maar hij zelf wijt het aan Jahweh!

Menneskets egen dårskap ødelegger hans vei, men i sitt hjerte vredes han på Herren.

4 Rijkdom maakt vele vrienden, Een arme raakt zijn vrienden kwijt.

Rikdom skaper mange venner, den fattige blir skilt fra sin venn.

5 Een onbetrouwbaar getuige blijft niet ongestraft; Wie leugens verspreidt, zal niet ontkomen.

Et falskt vidne skal ikke bli ustraffet, og den som taler løgn, skal ikke komme unda.

6 Velen dingen naar de gunst van een voorname; Wie geschenken geeft, heeft allen tot vriend.

Mange smigrer for den gavmilde, og enhver er venn med den som er rundhåndet.

7 Als een arme al door zijn broers wordt gehaat, Hoever zullen zijn vrienden zich dan van hem terugtrekken! Wie te veel spreekt, wordt een meester in de boosheid; Wie woorden najaagt, ontkomt niet.

Den fattiges frender hater ham alle; enda mere holder hans venner sig borte fra ham. Han jager efter ord som ikke er å finne.

8 Wie verstand verwerft, heeft zichzelven lief; Wie inzicht bewaart, zal het goede ondervinden.

Den som vinner forstand, elsker sitt liv; den som holder fast ved visdom, finner lykke.

9 Een onbetrouwbaar getuige blijft niet ongestraft; Wie leugens verspreidt, zal omkomen.

Et falskt vidne skal ikke bli ustraffet, og den som taler løgn, skal omkomme.

10 Weelde staat een dwaas evenmin, Als een knecht het heersen over vorsten.

Vellevnet høver ikke for en dåre, enda mindre høver det for en træl å herske over fyrster.

11 Wijsheid maakt den mens lankmoedig; Hij gaat er groot op, een misstap te vergeven.

Et menneskes klokskap gjør ham langmodig, og det er hans ære at han overser krenkelser.

12 Een toornig koning brult als een leeuw, Maar als dauw op het groen is zijn gunst.

En konges vrede er som løvens brøl, men hans yndest som dugg på urter.

13 Een dwaas kind is een ramp voor zijn vader, Het getwist van een vrouw een gestadig druppelend lek.

En uforstandig sønn er bare til ulykke for sin far, og en kvinnes tretter er et stadig takdrypp.

14 Huis en have worden van vader geërfd, Maar een verstandige vrouw komt van Jahweh.

Hus og gods er en arv fra foreldre, men en forstandig kvinne er en gave fra Herren.

15 Luiheid verwekt een diepe slaap, Een trage geest moet honger lijden.

Dovenskap senker i dyp søvn, og den late skal hungre.

16 Wie de geboden in acht neemt, behoedt zichzelf; Wie niet past op zijn wandel, zal sterven.

Den som holder budet, holder sig selv i live; den som ikke akter på sin ferd, skal miste sitt liv.

17 Wie goed is voor een arme, leent aan Jahweh; Hij zal hem zijn weldaad vergelden.

Den som forbarmer sig over den fattige, låner til Herren, og Herren skal gjengjelde ham hans velgjerning.

18 Tuchtig uw kind, zo lang er nog hoop is; Maar laat u niet vervoeren tot toorn.

Tukt din sønn, for det er ennu håp; men la dig ikke drive til å drepe ham!

19 Een driftig mens zal moeten boeten; Wilt ge hem helpen, ge maakt het nog erger.

Den hvis vrede er stor, bør bøte; for dersom du hjelper ham, får du gjøre det atter og atter.

20 Luister naar raad, en neem vermaning aan, Opdat ge tenslotte wijs moogt zijn.

Hør på råd og ta imot tukt, så du kan bli vis til slutt!

21 Vele plannen gaan er om in den mens, Maar het besluit van Jahweh, dàt komt tot stand.

Det er mange tanker i en manns hjerte, men Herrens råd skal få fremgang.

22 Goedheid strekt den mens tot gewin, Beter arm te zijn dan wreed

Et menneskes miskunnhet er hans glede, og en fattig er lykkeligere enn en stormann som lyver.

23 Het ontzag voor Jahweh leidt ten leven; Men rust dan tevreden, niet door rampen bezocht.

Herrens frykt fører til liv, og mett får en gå til hvile uten å bli hjemsøkt med ulykke.

24 Als een luiaard zijn hand in de schotel heeft gestoken, Brengt hij haar nog niet eens naar de mond.

Den late stikker sin hånd i fatet, men fører den ikke engang tilbake til sin munn.

25 Slaat ge een spotter, dan wordt de onervarene wijs; Vermaant ge een verstandig mens, hij leert er nog uit.

Slå spotteren, så vil den uforstandige bli klok; vis den forstandige til rette, så vil han komme til innsikt og kunnskap.

26 Wie zijn vader mishandelt, zijn moeder verjaagt, Is een kind, dat beschaamt en te schande maakt.

Den som bruker vold mot sin far og jager sin mor bort, er en dårlig, en skamløs sønn.

27 Mijn zoon, houdt ge op, naar vermaning te luisteren, Dan dwaalt ge af van verstandige taal.

Hold op, min sønn, med å høre på formaning, når du allikevel bare forviller dig bort fra kunnskaps ord!

28 Een kwaadwillige getuige spot met het recht, De mond der bozen stort onrecht uit.

Et ugudelig vidne spotter det som rett er, og de gudløses munn sluker urett.

29 Voor de spotters liggen roeden gereed, En slagen voor de rug van de dwazen.

Straffedommer er fastsatt for spotterne og pryl for dårers rygg.