Spreuken 15
1 Een vriendelijk antwoord ontwapent de toorn, Een krenkend gezegde jaagt de woede op.
Łagodna odpowiedź uśmierza zapalczywość, a przykre słowa wzniecają gniew.
2 De tong der wijzen druipt van wijsheid, De mond der dommen stort dwaasheid uit.
Język mądrych zdobi wiedzę, ale usta głupich tryskają głupotą.
3 Jahweh’s ogen waren overal rond, Nauwkeurig lettend op slechten en goeden.
Oczy PANA są na każdym miejscu, upatrują złych i dobrych.
4 Rustige taal is een boom des levens, Heftige woorden wonden de ziel.
Zdrowy język [jest] drzewem życia, a jego przewrotność [jest] zniszczeniem dla ducha.
5 Een dwaas slaat het vermaan van zijn vader in de wind; Verstandig hij, die op een waarschuwing let.
Głupi gardzi pouczeniem swego ojca, a kto przyjmuje upomnienia, jest roztropny.
6 In het huis van den rechtvaardige heerst grote welvaart, Maar het gewin der zondaars gaat teloor.
W domu sprawiedliwego [jest] wielki dostatek, a w dochodach niegodziwego jest zamieszanie.
7 De lippen der wijzen verspreiden de kennis, Het hart der dwazen doet het niet.
Wargi mądrych szerzą wiedzę, a serce głupich nie.
8 Jahweh heeft een afschuw van het offer der bozen, Maar welbehagen in het gebed der rechtvaardigen.
Ofiara niegodziwych budzi odrazę w PANU, [a] modlitwa prawych mu się podoba.
9 Jahweh verafschuwt de weg van een boosdoener; Hij houdt van hem, die naar rechtvaardigheid streeft.
Droga niegodziwego wzbudza odrazę w PANU, a miłuje on tego, kto podąża za sprawiedliwością.
10 Strenge straf wacht hem, die het rechte pad verlaat; Wie niets van bestraffing wil weten, zal sterven.
Sroga kara [należy się] temu, kto zbacza z drogi, a kto nienawidzi upomnień, umrze.
11 Onderwereld en dodenrijk liggen open voor Jahweh, Hoeveel te meer de harten van de kinderen der mensen! (Sheol h7585)
Piekło i zatracenie [są] przed PANEM; o ileż bardziej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)
12 De spotter houdt er niet van, dat men hem vermaant; Daarom gaat hij niet met wijzen om.
Szyderca nie miłuje tego, który go strofuje, ani nie pójdzie do mądrych.
13 Een vrolijk hart maakt een blij gezicht, Verdriet in het hart slaat de geest terneer.
Radosne serce rozwesela twarz, [ale] gdy smutek w sercu, duch jest przygnębiony.
14 Een verstandig hart streeft naar kennis, De mond der dommen vermeit zich in dwaasheid.
Serce rozumne szuka wiedzy, a usta głupich karmią się głupotą.
15 Een neerslachtig mens heeft steeds kwade dagen, Voor een blijmoedig karakter is het altijd feest.
Wszystkie dni strapionego [są] złe, ale kto jest wesołego serca, ma nieustanną ucztę.
16 Beter weinig te bezitten en Jahweh te vrezen, Dan vele schatten met wroeging erbij.
Lepiej [mieć] mało z bojaźnią PANA niż wielki skarb z kłopotem.
17 Beter een schoteltje groente, waar liefde heerst, Dan een gemeste stier met haat erbij.
Lepsza jest potrawa z jarzyn, gdzie miłość, niż tuczny wół, gdzie panuje nienawiść.
18 Een driftkop stookt ruzie, Een lankmoedig mens bedaart de twist.
Człowiek gniewny wszczyna kłótnie, a nieskory do gniewu łagodzi spory.
19 De weg van een luiaard is als een doornheg, Het pad der vlijtigen is gebaand.
Droga leniwego jest jak płot cierniowy, a ścieżka prawych jest wyrównana.
20 Een verstandig kind is een vreugde voor zijn vader, Een dwaas mens minacht zijn moeder.
Mądry syn jest radością ojca, a człowiek głupi gardzi własną matką.
21 In dwaasheid vindt een onverstandig mens zijn genoegen, Een man van inzicht houdt de rechte weg.
Głupota [jest] radością dla nierozumnego, a człowiek roztropny postępuje uczciwie.
22 Bij gebrek aan overleg mislukken de plannen, Na rijp beraad komen ze tot stand.
Gdzie nie ma rady, nie udają się zamysły; powiodą się zaś przy mnóstwie doradców.
23 Men kan plezier hebben in zijn eigen antwoord; Maar hoe treffend is een woord, dat van pas komt!
Człowiek cieszy się z odpowiedzi swoich ust, a słowo powiedziane we właściwym czasie jakże jest dobre!
Droga życia dla mądrego [jest] w górze, aby uniknął głębokiego piekła. (Sheol h7585)
25 Jahweh haalt het huis der hoogmoedigen neer, Maar zet de grenspaal van een weduwe vast.
PAN zniszczy dom pysznych, a utwierdzi granicę wdowy.
26 Jahweh heeft een afschuw van snode plannen, Maar vriendelijke woorden zijn Hem rein.
Myśli złego budzą odrazę w PANU, a słowa czystych [są] przyjemne.
27 Wie oneerlijke winst maakt, schaadt zijn eigen huis; Maar wie van omkoperij niets moet hebben, blijft leven.
Kto jest chciwy zysku, ściąga kłopoty na własny dom, a kto nienawidzi darów, będzie żył.
28 Een rechtvaardig mens overweegt wat hij zegt, De mond der bozen stort onheil uit.
Serce sprawiedliwego rozmyśla nad odpowiedzią, a usta niegodziwych tryskają złymi rzeczami.
29 Jahweh is verre van de zondaars, Maar Hij hoort het gebed der rechtvaardigen.
PAN jest daleko od niegodziwych, ale wysłuchuje modlitwy sprawiedliwych.
30 Stralende ogen verblijden het hart, Een goede tijding verkwikt het gebeente.
Światło oczu rozwesela serce, a dobra wieść tuczy kości.
31 Wie naar heilzame vermaning luistert, Woont in de kring der wijzen.
Ucho, które słucha upomnienia życia, będzie mieszkać pośród mądrych.
32 Wie de tucht niet telt, telt zich zelven niet; Wie naar vermaning luistert, krijgt inzicht.
Kto odrzuca karność, gardzi własną duszą, a kto przyjmuje upomnienie, nabiera rozumu.
33 Het ontzag voor Jahweh voedt op tot wijsheid, Aan de eer gaat ootmoed vooraf.
Bojaźń PANA [jest] pouczeniem w mądrości, a pokora poprzedza chwałę.
