Spreuken 14
1 De wijsheid bouwt zich een huis, De dwaasheid breekt het eigenhandig af.
Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.
2 Wie Jahweh vreest, gaat de rechte weg; Wie Hem veracht, gaat kronkelwegen.
Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.
3 In de mond van een dwaas ligt een stok voor zijn rug, De wijzen worden door hun lippen beschermd.
W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.
4 Waar geen runderen zijn, blijft de kribbe schoon; Rijke inkomsten dankt men aan de kracht van den os.
Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.
5 Een eerlijk getuige liegt niet, Een vals getuige verspreidt leugens.
Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.
6 De spotter zoekt wijsheid, maar tevergeefs; Voor een wijze is de kennis gemakkelijk te vinden.
Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.
7 Blijf uit de buurt van een dwaas, Want verstandige taal bespeurt ge er niet.
Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.
8 De wijsheid der schranderen wijst hun de weg, Maar de dommen worden door hun dwaasheid op een dwaalspoor geleid.
Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.
9 Het zoenoffer spot met de dwazen, Maar bij rechtvaardigen woont de genade.
Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.
10 Het hart kent zijn eigen droefheid alleen; Ook in zijn vreugde kan een vreemde zich niet mengen.
Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.
11 Het huis der bozen wordt verwoest, De tent der rechtvaardigen richt zich op.
Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.
12 Soms houdt iemand een weg voor de rechte, Die tenslotte uitloopt op de dood.
Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.
13 Ook als iemand lacht, kan hij verdriet hebben; Blijdschap loopt soms op droefheid uit.
Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.
14 Een zondaar krijgt uit zijn wandel ruimschoots zijn deel, Maar ook een deugdzaam mens uit zijn daden.
Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.
15 De onnozele gelooft alles wat er gezegd wordt; De wijze let op het antwoord, dat hij ontvangt.
Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.
16 De wijze is behoedzaam en mijdt het kwaad, De dwaas is zorgeloos en gaat er op in.
Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.
17 De lichtgeraakte haalt dwaasheden uit, Een beleidvol mens is verdraagzaam.
Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.
18 De onnozelen valt dwaasheid ten deel, De wijze wordt met kennis gekroond.
Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.
19 De bozen moeten zich voor de deugdzamen buigen, De snoodaards voor de poorten der rechtvaardigen staan.
źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.
20 Zelfs bij zijn buur is een arme gehaat, Maar de vrienden van een rijkaard zijn talrijk.
Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.
21 Een zondaar geeft niet om zijn naaste; Zalig hij, die zich over de armen ontfermt!
Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.
22 Wie kwaad beramen, geraken op een doolweg; Die op het goede bedacht zijn, ondervinden liefde en trouw.
Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.
23 Van alle inspanning komt gewin, Praten brengt alleen maar gebrek.
W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.
24 Bedachtzaamheid is de kroon der wijzen, Dwaasheid de krans der dommen.
Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.
25 Een betrouwbaar getuige redt mensenlevens; Maar wie leugen verspreidt, pleegt verraad.
Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.
26 Op het ontzag voor Jahweh mag de sterke vertrouwen, Ook zijn kinderen vinden daarin een toevlucht.
Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.
27 Het ontzag voor Jahweh is een bron van leven; Daardoor vermijdt men de strikken des doods.
Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.
28 Trots gaat een vorst op een talrijke bevolking, Gebrek aan volk is het eind van een heerser.
W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.
29 De lankmoedige is rijk aan doorzicht, De ongeduldige stapelt dwaasheden op.
Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.
30 Een kalme natuur doet het lichaam goed, Hartstocht is een kanker voor het gebeente.
Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.
31 Die een arme verdrukt, smaadt zijn Schepper; Maar wie zich over hem ontfermt, brengt Hem eer.
Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.
32 Door zijn boosheid wordt de zondaar voortgejaagd, Maar de rechtvaardige vindt een toevlucht in zijn deugd.
Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.
33 In het hart van een verstandige vindt de wijsheid een rustplaats, In het binnenste der dwazen is zij niet bekend.
W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.
34 Rechtvaardigheid verheft een volk, De zonde brengt de naties tot schande.
Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.
35 De koning heeft behagen in een verstandig dienaar, Maar zijn toorn doodt hem, die zich misdraagt.
Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.
