Spreuken 14
1 De wijsheid bouwt zich een huis, De dwaasheid breekt het eigenhandig af.
Fanm saj la bati kay li, men fanm ensanse a demoli li ak pwòp men li.
2 Wie Jahweh vreest, gaat de rechte weg; Wie Hem veracht, gaat kronkelwegen.
Sila ki mache nan ladwati a gen lakrent SENYÈ a; men sila ki fè chemen kwochi a meprize li.
3 In de mond van een dwaas ligt een stok voor zijn rug, De wijzen worden door hun lippen beschermd.
Nan bouch a moun sòt la, se yon baton pou do li; men lèv a saj yo va pwoteje yo.
4 Waar geen runderen zijn, blijft de kribbe schoon; Rijke inkomsten dankt men aan de kracht van den os.
Kote nanpwen bèf, manjwa a pwòp; men se fòs a bèf la ki fè richès.
5 Een eerlijk getuige liegt niet, Een vals getuige verspreidt leugens.
Yon temwen fidèl p ap bay manti; men yon fo temwen pale manti.
6 De spotter zoekt wijsheid, maar tevergeefs; Voor een wijze is de kennis gemakkelijk te vinden.
Yon mokè chache sajès, e li pa jwenn anyen; men konesans fasil pou sila ki gen bon konprann nan.
7 Blijf uit de buurt van een dwaas, Want verstandige taal bespeurt ge er niet.
Kite prezans a yon moun ensanse, sinon ou p ap rekonèt pawòl a saj yo.
8 De wijsheid der schranderen wijst hun de weg, Maar de dommen worden door hun dwaasheid op een dwaalspoor geleid.
Sajès a moun rezonab la se pou l konprann chemen li; men betiz a moun ensanse a se desepsyon.
9 Het zoenoffer spot met de dwazen, Maar bij rechtvaardigen woont de genade.
Moun ensanse kontwole peche kon jwèt; men pami moun dwat yo, gen bòn volonte.
10 Het hart kent zijn eigen droefheid alleen; Ook in zijn vreugde kan een vreemde zich niet mengen.
Kè a konnen pwòp amètim ak bonè li; men ak lòt, sa p ap pataje.
11 Het huis der bozen wordt verwoest, De tent der rechtvaardigen richt zich op.
Lakay mechan yo va detwi; men tant a moun dwat la va fleri.
12 Soms houdt iemand een weg voor de rechte, Die tenslotte uitloopt op de dood.
Gen yon chemen ki sanble bon pou lòm; men fen li se chemen lanmò an.
13 Ook als iemand lacht, kan hij verdriet hebben; Blijdschap loopt soms op droefheid uit.
Menm lè bouch ri, kè a ka gen doulè, e lajwa kon fini nan tristès.
14 Een zondaar krijgt uit zijn wandel ruimschoots zijn deel, Maar ook een deugdzaam mens uit zijn daden.
Kè a ki pa fidèl va jwen rekonpans pou pwòp chemen li; men yon bon moun va rekonpanse pou sa li fè a.
15 De onnozele gelooft alles wat er gezegd wordt; De wijze let op het antwoord, dat hij ontvangt.
Moun san konprann kwè nan tout bagay; men yon nonm k ap refleshi veye pa li yo.
16 De wijze is behoedzaam en mijdt het kwaad, De dwaas is zorgeloos en gaat er op in.
Yon nonm saj fè atansyon pou l vire kite mal; men yon moun fou plen ògèy; li pa pè anyen.
17 De lichtgeraakte haalt dwaasheden uit, Een beleidvol mens is verdraagzaam.
Yon nonm kolerik aji nan foli, e yon nonm kokèn va rayi pa lòt yo.
18 De onnozelen valt dwaasheid ten deel, De wijze wordt met kennis gekroond.
Moun san konprann yo gen foli kon eritaj; men moun rezonab lan kouwone ak konesans.
19 De bozen moeten zich voor de deugdzamen buigen, De snoodaards voor de poorten der rechtvaardigen staan.
Mal la va bese devan sa ki bon an; e mechan an devan pòtay a moun dwat la.
20 Zelfs bij zijn buur is een arme gehaat, Maar de vrienden van een rijkaard zijn talrijk.
Malere a vin rayi menm pa vwazen li; men moun gwo kòb gen anpil zanmi.
21 Een zondaar geeft niet om zijn naaste; Zalig hij, die zich over de armen ontfermt!
Sila ki meprize vwazen li fè peche; men sila ki fè gras a malere a, beni.
22 Wie kwaad beramen, geraken op een doolweg; Die op het goede bedacht zijn, ondervinden liefde en trouw.
Èske sila ki fòmante mechanste a, pa egare? Men ladousè avèk verite se pou sa yo ki fè sa ki bon.
23 Van alle inspanning komt gewin, Praten brengt alleen maar gebrek.
Nan tout travay gen pwofi; men pale anpil mennen nan povrete.
24 Bedachtzaamheid is de kroon der wijzen, Dwaasheid de krans der dommen.
Kouwòn saj yo se richès yo; men betiz moun ensanse se foli yo.
25 Een betrouwbaar getuige redt mensenlevens; Maar wie leugen verspreidt, pleegt verraad.
Yon vrè temwen sove lavi a moun; men sila ki pale manti pase moun nan betiz.
26 Op het ontzag voor Jahweh mag de sterke vertrouwen, Ook zijn kinderen vinden daarin een toevlucht.
Nan lakrent SENYÈ a, gen gwo konfyans; e pitit li yo va jwenn sekou.
27 Het ontzag voor Jahweh is een bron van leven; Daardoor vermijdt men de strikken des doods.
Lakrent SENYÈ a se yon fontèn dlo lavi, pou moun ka evite pèlen lanmò yo.
28 Trots gaat een vorst op een talrijke bevolking, Gebrek aan volk is het eind van een heerser.
Nan fòs kantite a pèp yo se glwa a yon wa, men afè prens ki manke moun gate nèt.
29 De lankmoedige is rijk aan doorzicht, De ongeduldige stapelt dwaasheden op.
Sila ki lan nan kòlè a, gen gwo konprann; men sila ki fè fache vit, leve foli byen wo.
30 Een kalme natuur doet het lichaam goed, Hartstocht is een kanker voor het gebeente.
Yon kè trankil se lavi pou kò a; men pasyon fè tout zo yo pouri.
31 Die een arme verdrukt, smaadt zijn Schepper; Maar wie zich over hem ontfermt, brengt Hem eer.
Sila ki oprime malere a ap vekse Kreyatè li; men sila ki gen bonte anvè pòv la, onore L.
32 Door zijn boosheid wordt de zondaar voortgejaagd, Maar de rechtvaardige vindt een toevlucht in zijn deugd.
Mechan an jete anba pa malfezans li; men moun ladwati a gen sekou lè l mouri.
33 In het hart van een verstandige vindt de wijsheid een rustplaats, In het binnenste der dwazen is zij niet bekend.
Sajès se nan kè a sila ki gen bon konprann nan; menm moun ensanse yo, nan kè, yo konnen.
34 Rechtvaardigheid verheft een volk, De zonde brengt de naties tot schande.
Ladwati leve yon nasyon; men peche se yon gwo wont pou yon pèp.
35 De koning heeft behagen in een verstandig dienaar, Maar zijn toorn doodt hem, die zich misdraagt.
Favè a wa a se anvè sèvitè ki aji ak sajès; men kòlè li se anvè sila ki fè gwo wont.
