Spreuken 11
1 Van een valse weegschaal heeft Jahweh een afschuw, Hij houdt van een zuiver gewicht.
Hina Gode da ogogosu dunu amo da ogogosu dioi defei amoga dunu enoma ogogosa, E da ilima higasa. Be E da moloidafa dioi defei hahawane ba: sa.
2 Komt de overmoed, dan komt ook de schande; Alleen bij ootmoedigen is wijsheid.
Gasa fi dunu da hedolowane gogosiasu ba: mu. Dilia hou asaboiwane dialumu da defea.
3 De vromen worden door hun deugd geleid; Hun eigen valsheid stort de zondaars in het verderf.
Di da moloiwane hou hamosea, di da moloidafa logoga ahoanumu. Be moloi hame ogogosu dunu da ilia wadela: i hou amoga wadela: lesi dagoi ba: mu.
4 Op de dag van gramschap kan rijkdom niet baten, Alleen de rechtvaardigheid redt van de dood.
Di da bagade gaguiwane bogosea, dia gagui da dia hou hame fidimu. Be moloidafa hou da dia esalusu gaga: su dawa:
5 De weg van den rechtvaardige wordt door zijn deugd geëffend, Maar de boze komt door zijn boosheid ten val.
Nowa dunu da moloidafa hou hamosea, ea osobo bagade esalusu da noga: mu. Be wadela: i hamosu dunu da hi hamobeba: le dafamu.
6 De rechtvaardigen worden door hun deugd gered, Maar de zondaars lopen door hun begeerlijkheid in de val.
Moloidafa hou da moloi hamosu dunuma gaga: su agoai gala. Be ogogosu dunu da ea uasu hou amoga hina: saniga hina: fawane daha.
7 Als een boosdoener sterft, vervliegt zijn hoop; De verwachting der zondaars loopt uit op niets
Wadela: i hamosu dunu da bogosea, ea hobea misunu dafawane hamoma: beyale dawa: lusu amola da gilisili bogosa. Nowa da muni amola liligi gagui amo baligili dafawaneyale dawa: sea, e da dafai dagoi ba: mu.
8 De rechtvaardige wordt uit de verdrukking gered, En de boze komt in zijn plaats.
Moloidafa dunu da bidi hamosu amoga se mae nabima: ne gaga: i dagoi ba: sa. Be amomane amo hou da wadela: i hamosu dunuma doaga: sa.
9 Met zijn mond tracht de onverlaat zijn naaste te gronde te richten, Maar door hun kennis worden de rechtvaardigen gered.
Gode Ea hou hame lalegagui dunu ilia sia: da di wadela: mu dawa: Be moloidafa dunu ilia Bagade Dawa: su Hou da di gaga: musa: dawa:
10 Om de voorspoed der rechtvaardigen jubelt de stad, Maar er wordt gejuicht bij de ondergang der bozen.
Bagade gagui hou da moloidafa dunu ilima doaga: sea, moilai bai bagade dunu huluane da nodosa. Be wadela: i hamosu dunu da bogosea, ilia da nodone wele sia: sa.
11 Door de zegenbeden der deugdzamen komt een stad tot bloei, Door de mond der bozen wordt ze verwoest.
Noga: i dunu da Gode da moilai bai bagade hahawane dogolegele fidima: ne sia: ne gadosea, amo moilai da noga: idafa amola bagade ba: sa. Be wadela: i hamosu dunu da gagabusu sia: sia: dasea, moilai bai bagade da dafasa.
12 Een onverstandig mens smaalt op zijn naaste, Een man van inzicht zwijgt.
Nowa da dunu eno ilia hou wadela: ma: ne habosesele sia: sea, e da gagaoui agoane hamosa. Di da asigi dawa: su hou noga: i hamomusa: dawa: sea, dia lafi ga: ma.
13 Wie lasterend rondgaat, verraadt licht een geheim; Een betrouwbaar karakter houdt de zaak vóór zich.
Nowa da udigili sadoga sia: dasea, ema wamolegei sia: olelemu da defea hame galebe. Be nowa da moloidafa hou fawane hamosa, amo dunu ea sia: dafawaneyale dawa: mu da defea.
14 Bij gebrek aan overleg komt een volk ten val, De redding berust op veel beraad.
Dunu fi da noga: i fada: i sia: su dunu hame galea, amo fi da dafai dagoi ba: mu. Fada: i sia: olelesu dunu bagohame da dunu fi ilima gaga: su agoai galebe.
15 Slecht vergaat het hem, die borg blijft voor een vreemde; Maar wie de handslag mijdt, leeft gerust.
Di da ga fi amo ea fa: no dabema: ne iasu dabe imunusa: sia: sea, se nabimu. Amo hou yolesimu da defea.
16 Een lieve vrouw dwingt eerbied af; Maar een vrouw, die oprechtheid haat, is een schandvlek. De luiaards krijgen geen vermogen Stoere werkers geraken tot welstand.
Dunu huluane da noga: i uda ema nodosa. Be udigili wadela: i hamosu uda da dafai dagoi amola e fi da gogosiasa. Hihi dabuli dunu da muni hamedafa ba: mu. Be dunu amo da eno dunu mae dawa: le, ha: giwane hawa: hamosea da bagade gaguiwane ba: mu.
17 Een vriendelijk mens doet zich zelven goed, Een wreedaard kwelt zijn eigen vlees.
Di da eno dunuma asigisia, di da dia hou amola fidisa. Be di da dodona: gi hamosea, dina: fawane wadela: lesisa.
18 Een boze maakt winst, die niet gedijt; Maar wie gerechtigheid zaait, oogst waarachtig gewin.
Wadela: i hamosu dunu ilia da liligi baligiliwane hame lasa. Be dilia hou moloidafa hamosea, bidi ida: iwane lamu.
19 Een deugdzaam mens gaat ten leven; Maar wie het kwade najaagt, zoekt zijn eigen dood.
Nowa dunu da gasa fili, moloidafa hou hamomusa: dawa: sea, e da esalusu ba: mu. Be nowa da gasa fili, wadela: i hou fawane hamomusa: dawa: sea, e da bogomu.
20 Jahweh heeft een afschuw van valse karakters, Maar welbehagen in hen, die onberispelijk wandelen.
Hina Gode da wadela: i hanai hou dawa: su dunu ilima higasa. Be E da moloidafa hamosu dunu ilima asigisa.
21 De hand erop: een boze zal zijn straf niet ontlopen, Maar het geslacht der rechtvaardigen wordt behouden.
Dafawane! Hina Gode da wadela: i hamosu dunuma se iasu imunu galebe. Be moloidafa hamosu dunu da gaga: su ba: mu.
22 Een gouden ring in een varkenssnuit, Is een knappe vrouw, die geen hersens heeft.
Uda amo da ea da: i noga: iwane ba: sa be ea asigi dawa: su ganodini fofada: su hou da noga: i hame gala, amo ea hou da gebo ea migifu gouli sisiga: i amoga gala: lesi agoai ba: sa.
23 De wens der rechtvaardigen loopt uit op geluk, De verwachting der bozen op toorn.
Noga: i dunu ilia hanai lasu da dunu huluane fidisa. Be wadela: i dunu ilia da ilia hanai liligi lasea, dunu huluane da ougi ba: sa.
24 Er zijn mensen, die maar uitdelen, en nòg worden ze rijker; Anderen, die maar oppotten, en ze gaan achteruit.
Dunu mogili da ilia muni huluane mae gagulaligili hedolowane ebelesa be ilia bu muni baligiliwane ba: sa. Mogili ilia da muni gagulaligisa be fa: no hame gaguiwane ba: sa.
25 Iemand, die weldoet, wordt welgedaan; En wie iemand te drinken geeft, zal worden gelaafd.
Dia eno dunu fidima: ne, ilima iasea, bagade gaguiwane ba: mu. Di da eno dunu fidisia, di amola da fidisu ba: mu.
26 Wie het koren inhoudt, wordt door het volk verwenst, Maar een zegenbede daalt op het hoofd van wie het verkoopt.
Nowa dunu da muni bagade lama: ne ouesalebeba: le gagoma udigili ea diasu ganodini sala, ema dunu eno da ougisa. Be nowa da hedolowane bidiga lasea, ema ilia da nodosa.
27 Wie naar het goede streeft, vindt welbehagen; Wie het kwaad najaagt, hem zal het treffen.
Di da hobea hahawane hawa: fawane hamomusa: dawa: sea, dunu eno da dima nodomu. Be di da mosolasu amo hogosea, di da mosolasu fawane ba: mu.
28 Wie op rijkdom vertrouwt, zal verwelken; Maar de rechtvaardigen botten als bladeren uit.
Nowa dunu da ilia muni amola liligi gagui, amo da ili fawane fidima: ne dawa: sea, ilia da lubi gisu defele dafamu. Be noga: idafa dunu da lubi gaheabolo lai agoai ba: mu.
29 Wie zijn huis verwaarloost, oogst storm; Een dwaas wordt slaaf van een verstandig mens.
Nowa dunu da mosolasu ea sosogo fi ilima gaguli masea, da bogosea, da: i nabado agoai ba: mu. Gagaoui dunu da eso huluane bagade dawa: su dunu ilia hawa: hamosu dunu agoai ba: mu.
30 De vrucht der gerechtigheid is een levensboom, Het onrecht echter verwoest mensenlevens.
Moloidafa hou da esalusu iaha. Be nimi bagade hou da esalusu bu fadegale fasisa.
31 Als een rechtvaardige op aarde krijgt wat hem toekomt, Hoeveel te meer dan de boze en de zondaar!
Noga: idafa dunu da osobo bagadega esalea, ilia bidi ida: iwane lamu. Amaiba: le, noga: le dawa: ma! Wadela: i hamosu amola ledo dunu da se iasu lamu.
