Mattheüs 15
1 Toen kwamen schriftgeleerden en farizeën van Jerusalem op Hem af, en zeiden:
Then the scribes and Pharisees from Jerusalem came to Jesus and said,
2 Waarom overtreden uw leerlingen de overlevering der ouden? Zij wassen hun handen niet eens, als ze brood eten.
“Why do yoʋr disciples break the tradition of the elders? For they do not wash their hands when they eat bread.”
3 Hij gaf hun ten antwoord: Waarom overtreedt gijzelf Gods gebod ter wille van uw overlevering? Want God heeft gezegd:
He answered them, “And why do you break the commandment of God for the sake of your tradition?
4 Eert uw vader en moeder; en: Wie vader of moeder vloekt, moet sterven.
For God commanded, ‘Honor yoʋr father and yoʋr mother,’ and, ‘Whoever speaks evil of his father or mother must surely die.’
5 Maar gij verklaart: Wie tot vader of moeder zegt: "Alles, waarmee ik u van dienst zou kunnen zijn, is tot offergave bestemd,"
But you say, ‘If anyone says to his father or mother, “Whatever benefit yoʋ might have received from me is now a gift devoted to God,” then he certainly need not honor his father or his mother.’
6 behoeft vader of moeder niet te eren. En om uw overlevering ziet gij Gods gebod over het hoofd.
You have nullified the commandment of God for the sake of your tradition.
7 Huichelaars, terecht heeft Isaias van u geprofeteerd:
Hypocrites! Isaiah prophesied rightly about you when he said,
8 Dit volk eert Mij met de lippen, maar hun hart is verre van Mij.
‘This people draws near to me with their mouth and honors me with their lips, but their heart is far from me.
9 Ze eren Mij tevergeefs, daar ze leerstellingen voordragen, die menselijke geboden zijn.
They worship me in vain, teaching as doctrines the commandments of men.’”
10 En nadat Hij het volk tot Zich had geroepen, sprak Hij tot hen: Hoort en verstaat.
Then Jesus called the crowd over and said to them, “Listen and understand:
11 Niet wat de mond ingaat, bezoedelt den mens; maar wat de mond uitkomt, dat bezoedelt den mens.
It is not what goes into the mouth that defiles a person; it is what comes out of the mouth that defiles a person.”
12 Nu naderden zijn leerlingen, en zeiden tot Hem: Weet Gij wel, dat de farizeën bij het horen van dit woord zich hebben geërgerd?
Then his disciples came and said to him, “Do yoʋ know that the Pharisees were offended when they heard what yoʋ said?”
13 Hij antwoordde: Iedere plant, die mijn hemelse Vader niet heeft geplant, zal worden uitgerukt.
Jesus answered, “Every plant that my heavenly Father has not planted will be uprooted.
14 Laat hen begaan; ze zijn blinde leiders van blinden; maar als de ene blinde den anderen leidt, vallen ze allebei in de kuil.
Leave them be; they are blind guides of the blind. And if one blind person guides another, both will fall into a pit.”
15 Toen nam Petrus het woord, en zeide: Verklaar ons deze gelijkenis.
Then Peter said to him in response, “Explain this parable to us.”
16 Hij sprak: Zijt ook gij nog zonder inzicht?
Jesus said, “Are you also still without understanding?
17 Begrijpt gij niet, dat alles wat de mond ingaat, in de buik terecht komt, en op zekere plaats wordt uitgeworpen?
Do you not yet understand that everything that goes into the mouth passes into the stomach and is expelled into the latrine?
18 Maar wat de mond uitgaat, komt voort uit het hart, en dat verontreinigt den mens.
But the things that come out of the mouth come from the heart, and these defile a person.
19 Want uit het hart komen slechte gedachten voort, moord, overspel, ontucht, diefstal, valse getuigenissen, godslasteringen.
For from the heart come evil thoughts, murder, adultery, fornication, theft, false testimony, and slander.
20 Dit is het, wat den mens bezoedelt. Maar met ongewassen handen eten, bezoedelt den mens niet.
These are what defile a person, but to eat with unwashed hands does not defile a person.”
21 Toen vertrok Jesus van daar, en begaf zich naar de streek van Tyrus en Sidon.
Then Jesus went away from there and withdrew to the district of Tyre and Sidon.
22 En zie, een kanaänietische vrouw, afkomstig uit die streek, riep Hem toe: Heb medelijden met mij, Heer, Zoon van David; mijn dochter wordt vreselijk door den duivel gekweld.
And behold, a Canaanite woman from that region came and cried out to him, “Have mercy on me, Lord, Son of David! My daughter is severely demon-possessed.”
23 Hij gaf haar geen antwoord. En zijn leerlingen kwamen, en verzochten Hem: Stel haar tevreden; want ze roept ons achterna.
But he did not respond to her at all. So his disciples came to him and urged him, “Send her away, for she is crying out after us.”
24 Hij antwoordde: Alleen tot de verloren schapen van het huis van Israël ben Ik gezonden.
In response Jesus said, “I was sent only to the lost sheep of the house of Israel.”
25 Maar ze kwam naar Hem toe, wierp zich voor Hem neer, en zeide: Heer, help mij.
But she came and bowed down before him, saying, “Lord, help me.”
26 Hij gaf haar ten antwoord: Het is niet goed, het brood der kinderen te nemen, en het voor de hondjes te werpen.
He replied, “It is not good to take the children's bread and throw it to the dogs.”
27 Maar ze zeide: Ja wel, Heer; ook de hondjes eten toch van de kruimels, die van de tafel hunner meesters vallen.
She said, “Yes, Lord, yet even the dogs eat the crumbs that fall from the table of their masters.”
28 Toen antwoordde Jesus: O vrouw, groot is uw geloof; u geschiede, zoals ge verlangt. Van dat ogenblik af was haar dochter genezen.
Then Jesus answered her, “O woman, great is yoʋr faith; it will be done for yoʋ as yoʋ wish.” And her daughter was healed from that hour.
29 Toen Jesus van daar was vertrokken, kwam Hij aan het meer van Galilea, ging de berg op, en zette Zich daar neer.
Departing from there, Jesus went along the Sea of Galilee. Then he went up on the mountain and sat down.
30 Daar kwamen grote scharen naar Hem toe, die kreupelen, lammen, blinden, stommen en vele anderen bij zich hadden; men legde ze aan zijn voeten neer, en Hij genas ze.
Large crowds came to him, having with them the lame, blind, mute, crippled, and many others. They put them at the feet of Jesus, and he healed them.
31 De menigte stond verbaasd bij het zien, hoe stommen spraken, lammen genazen, kreupelen liepen, blinden zagen; en ze verheerlijkten den God van Israël.
So the crowds were amazed when they saw the mute speaking, the crippled made well, the lame walking, and the blind seeing. And they glorified the God of Israel.
32 Nu riep Jesus zijn leerlingen bijeen, en sprak: Ik heb medelijden met de schare; want reeds drie dagen zijn ze bij Mij, en ze hebben niets te eten. Ik wil ze dus niet ongespijsd laten gaan, opdat ze onderweg niet bezwijken.
Then Jesus called his disciples over and said, “I have compassion on the crowd because they have stayed with me now for three days and have nothing to eat. I do not want to send them away without having eaten, lest they faint on the way.”
33 Maar de leerlingen zeiden tot Hem: Hoe zullen we ons in een woestijn genoeg brood verschaffen, om zulk een grote menigte te verzadigen?
His disciples said to him, “Where can we get so many loaves in such a desolate place to fill such a large crowd?”
34 Jesus zei hun: Hoeveel broden hebt gij? Ze antwoordden: Zeven, en enkele visjes.
Jesus said to them, “How many loaves do you have?” They said, “Seven, and a few small fish.”
35 Toen beval Hij het volk, op de grond te gaan zitten.
So he commanded the crowds to sit down on the ground,
36 Hij nam de zeven broden en de vissen, sprak een dankzegging uit, brak ze, en gaf ze aan zijn leerlingen; en de leerlingen gaven ze aan het volk.
and taking the seven loaves and the fish, he gave thanks, broke them, and gave them to his disciples, and the disciples gave them to the crowd.
37 Allen aten, en werden verzadigd. En ze verzamelden de overgeschoten brokken: zeven korven vol.
They all ate and were filled, and the disciples picked up what was left over of the broken pieces, seven baskets full.
38 Het waren ongeveer vier duizend mannen, die hadden gegeten, behalve nog de vrouwen en kinderen.
Besides women and children, there were four thousand men who had eaten.
39 En nadat Hij de menigte had heengezonden, ging Hij de boot in, en vertrok naar het gebied van Magadán.
After sending the crowds away, Jesus got into the boat and went to the region of Magdala.
