Mattheüs 15
1 Toen kwamen schriftgeleerden en farizeën van Jerusalem op Hem af, en zeiden:
Then some Scribes and Pharisees of Jerusalem addressed him, saying,
2 Waarom overtreden uw leerlingen de overlevering der ouden? Zij wassen hun handen niet eens, als ze brood eten.
Why do your disciples transgress the tradition of the elders; for they was not their hands before meals.
3 Hij gaf hun ten antwoord: Waarom overtreedt gijzelf Gods gebod ter wille van uw overlevering? Want God heeft gezegd:
Jesus answering, saud to them, Why do you yourselves by your tradition, transgress the commandment of God?
4 Eert uw vader en moeder; en: Wie vader of moeder vloekt, moet sterven.
For God has commanded, saying, "Honor father and mother"; and "Whosoever reviles father or mother, let him be punished with death."
5 Maar gij verklaart: Wie tot vader of moeder zegt: "Alles, waarmee ik u van dienst zou kunnen zijn, is tot offergave bestemd,"
But you affirm, If a man say to father or mother, I devote whatever of mine shall profit you,
6 behoeft vader of moeder niet te eren. En om uw overlevering ziet gij Gods gebod over het hoofd.
he shall not afterward honor by his assistance, his father or his mother. Thus, by your tradition, you annul the commandment of God.
7 Huichelaars, terecht heeft Isaias van u geprofeteerd:
Hypocrites, well do you suit the character which Isaiah gave of you, saying,
8 Dit volk eert Mij met de lippen, maar hun hart is verre van Mij.
"This people honor me with their lips. though their heart is estranged from me.
9 Ze eren Mij tevergeefs, daar ze leerstellingen voordragen, die menselijke geboden zijn.
But in vain they worship me, while they teach institutions merely human."
10 En nadat Hij het volk tot Zich had geroepen, sprak Hij tot hen: Hoort en verstaat.
Then, having called the multitude, he said to them, Hear, and be instructed.
11 Niet wat de mond ingaat, bezoedelt den mens; maar wat de mond uitkomt, dat bezoedelt den mens.
It is not what goes into the mouth pollutes the man; but it is what proceeds out of the mouth, that pollutes the man.
12 Nu naderden zijn leerlingen, en zeiden tot Hem: Weet Gij wel, dat de farizeën bij het horen van dit woord zich hebben geërgerd?
On which his disciples accosting him, said, Did you observe how the Pharisees, when they heard that saying were offended?
13 Hij antwoordde: Iedere plant, die mijn hemelse Vader niet heeft geplant, zal worden uitgerukt.
He answered, Every plant, which my heavenly Father has not planted, shall be extirpated.
14 Laat hen begaan; ze zijn blinde leiders van blinden; maar als de ene blinde den anderen leidt, vallen ze allebei in de kuil.
Let them alone. They are blind leaders of the blind; and if the blind lead the blind, both will fall into the ditch.
15 Toen nam Petrus het woord, en zeide: Verklaar ons deze gelijkenis.
Then Peter addressing him, said, Explain to us that parable.
16 Hij sprak: Zijt ook gij nog zonder inzicht?
Jesus answered, Are you also void of understanding?
17 Begrijpt gij niet, dat alles wat de mond ingaat, in de buik terecht komt, en op zekere plaats wordt uitgeworpen?
Do you not apprehend, that whatever enters the mouth passes into the stomach, and is thrown out into the sink.
18 Maar wat de mond uitgaat, komt voort uit het hart, en dat verontreinigt den mens.
But that which proceeds out of the mouth, issues from the heart, and so pollutes the man.
19 Want uit het hart komen slechte gedachten voort, moord, overspel, ontucht, diefstal, valse getuigenissen, godslasteringen.
For out of the heart proceed malicious contrivances, murders, adulteries, fornications, thefts, false testimonies, calumnies.
20 Dit is het, wat den mens bezoedelt. Maar met ongewassen handen eten, bezoedelt den mens niet.
These are the things which pollute the man; but to eat with unwashed hands pollutes not the man.
21 Toen vertrok Jesus van daar, en begaf zich naar de streek van Tyrus en Sidon.
Then Jesus withdrew into the confines of Tyre and Sidon;
22 En zie, een kanaänietische vrouw, afkomstig uit die streek, riep Hem toe: Heb medelijden met mij, Heer, Zoon van David; mijn dochter wordt vreselijk door den duivel gekweld.
and behold! a Canaanitish woman of these territories came to him, crying, Master, Son of David, have pity on me; my daughter is grievously afflicted by a demon.
23 Hij gaf haar geen antwoord. En zijn leerlingen kwamen, en verzochten Hem: Stel haar tevreden; want ze roept ons achterna.
But he gave her no answer. Then his disciples interposed, and entreated him, saying, Dismiss her, for she clamors after us.
24 Hij antwoordde: Alleen tot de verloren schapen van het huis van Israël ben Ik gezonden.
He answering said, My mission is only to the lost sheep of the stock of Israel.
25 Maar ze kwam naar Hem toe, wierp zich voor Hem neer, en zeide: Heer, help mij.
She, nevertheless, advanced, and prostrating herself before him, said, O Lord, help me.
26 Hij gaf haar ten antwoord: Het is niet goed, het brood der kinderen te nemen, en het voor de hondjes te werpen.
He replied, It is not seemly to take the children's bread, and throw it to the dogs.
27 Maar ze zeide: Ja wel, Heer; ook de hondjes eten toch van de kruimels, die van de tafel hunner meesters vallen.
True, Sir, returned she. Yet even the dogs are allowed the crumbs which fall from their master's table.
28 Toen antwoordde Jesus: O vrouw, groot is uw geloof; u geschiede, zoals ge verlangt. Van dat ogenblik af was haar dochter genezen.
Then Jesus, answering, said to her, O woman! great is your faith. Be it to you as you desire. And that instant her daughter was healed.
29 Toen Jesus van daar was vertrokken, kwam Hij aan het meer van Galilea, ging de berg op, en zette Zich daar neer.
Jesus having left that place, came nigh to the sea of Galilee, and repaired to a mountain, where he sat down;
30 Daar kwamen grote scharen naar Hem toe, die kreupelen, lammen, blinden, stommen en vele anderen bij zich hadden; men legde ze aan zijn voeten neer, en Hij genas ze.
and great multitudes flocked to him, bringing with them the lame, the blind, the dumb, the cripple, and several others, whom they laid at his feet; and he healed them:
31 De menigte stond verbaasd bij het zien, hoe stommen spraken, lammen genazen, kreupelen liepen, blinden zagen; en ze verheerlijkten den God van Israël.
insomuch that the people beheld, with admiration, the dumb speaking, the cripple sound, the lame walking, and the blind seeing; and they glorified the God of Israel.
32 Nu riep Jesus zijn leerlingen bijeen, en sprak: Ik heb medelijden met de schare; want reeds drie dagen zijn ze bij Mij, en ze hebben niets te eten. Ik wil ze dus niet ongespijsd laten gaan, opdat ze onderweg niet bezwijken.
Then Jesus called to him his disciples, and said, I have compassion on the multitude because they have now attended me three days, and have nothing to eat; I will not dismiss them fasting, lest they faint by the way.
33 Maar de leerlingen zeiden tot Hem: Hoe zullen we ons in een woestijn genoeg brood verschaffen, om zulk een grote menigte te verzadigen?
His disciples answered, Whence can we get bread enough, in the solitude, to satisfy such a crowd?
34 Jesus zei hun: Hoeveel broden hebt gij? Ze antwoordden: Zeven, en enkele visjes.
He asked them, How many loaves have you? They said, Seven, and a few small fishes.
35 Toen beval Hij het volk, op de grond te gaan zitten.
Then commanding the people to recline upon the ground,
36 Hij nam de zeven broden en de vissen, sprak een dankzegging uit, brak ze, en gaf ze aan zijn leerlingen; en de leerlingen gaven ze aan het volk.
he took the seven loaves and the fishes, which, having given thanks, he divided and gave to his disciples, who distributed them among the people.
37 Allen aten, en werden verzadigd. En ze verzamelden de overgeschoten brokken: zeven korven vol.
When all had eat, and were satisfied, they carried off seven hand-baskets full of the fragments that remained.
38 Het waren ongeveer vier duizend mannen, die hadden gegeten, behalve nog de vrouwen en kinderen.
Now they that had eat were four thousand men, besides women and children.
39 En nadat Hij de menigte had heengezonden, ging Hij de boot in, en vertrok naar het gebied van Magadán.
Then having dismissed the multitude, he embarked, and sailed to the coast of Magdala.
