Mattheüs 15
1 Toen kwamen schriftgeleerden en farizeën van Jerusalem op Hem af, en zeiden:
Then they come to Jesus from Jerusalem—scribes and Pharisees—saying,
2 Waarom overtreden uw leerlingen de overlevering der ouden? Zij wassen hun handen niet eens, als ze brood eten.
“Why do Your disciples transgress the tradition of the elders? For they do not wash their hands when they may eat bread.”
3 Hij gaf hun ten antwoord: Waarom overtreedt gijzelf Gods gebod ter wille van uw overlevering? Want God heeft gezegd:
And He answering said to them, “Why also do you transgress the command of God because of your tradition?
4 Eert uw vader en moeder; en: Wie vader of moeder vloekt, moet sterven.
For God commanded, saying, Honor your father and mother; and, He who is speaking evil of father or mother—let him die the death;
5 Maar gij verklaart: Wie tot vader of moeder zegt: "Alles, waarmee ik u van dienst zou kunnen zijn, is tot offergave bestemd,"
but you say, Whoever may say to father or mother, An offering [is] whatever you may be profited by me—
6 behoeft vader of moeder niet te eren. En om uw overlevering ziet gij Gods gebod over het hoofd.
and he may not honor his father or his mother, and you set aside the command of God because of your tradition.
7 Huichelaars, terecht heeft Isaias van u geprofeteerd:
Hypocrites, Isaiah prophesied well of you, saying,
8 Dit volk eert Mij met de lippen, maar hun hart is verre van Mij.
This people draws near to Me with their mouth, and with the lips it honors Me, but their heart is far off from Me;
9 Ze eren Mij tevergeefs, daar ze leerstellingen voordragen, die menselijke geboden zijn.
and in vain they worship Me, teaching teachings—commands of men.”
10 En nadat Hij het volk tot Zich had geroepen, sprak Hij tot hen: Hoort en verstaat.
And having called near the multitude, He said to them, “Hear and understand:
11 Niet wat de mond ingaat, bezoedelt den mens; maar wat de mond uitkomt, dat bezoedelt den mens.
[it is] not that which is coming into the mouth [that] defiles the man, but that which is coming forth from the mouth, this defiles the man.”
12 Nu naderden zijn leerlingen, en zeiden tot Hem: Weet Gij wel, dat de farizeën bij het horen van dit woord zich hebben geërgerd?
Then His disciples having come near, said to Him, “Have You known that the Pharisees, having heard the word, were stumbled?”
13 Hij antwoordde: Iedere plant, die mijn hemelse Vader niet heeft geplant, zal worden uitgerukt.
And He answering said, “Every plant that My heavenly Father did not plant will be rooted up;
14 Laat hen begaan; ze zijn blinde leiders van blinden; maar als de ene blinde den anderen leidt, vallen ze allebei in de kuil.
leave them alone, they are guides—blind of blind; and if blind may guide blind, both will fall into a ditch.”
15 Toen nam Petrus het woord, en zeide: Verklaar ons deze gelijkenis.
And Peter answering said to Him, “Explain to us this allegory.”
16 Hij sprak: Zijt ook gij nog zonder inzicht?
And Jesus said, “Are you also yet without understanding?
17 Begrijpt gij niet, dat alles wat de mond ingaat, in de buik terecht komt, en op zekere plaats wordt uitgeworpen?
Do you not understand that all that is going into the mouth passes into the belly, and is cast forth into the drain?
18 Maar wat de mond uitgaat, komt voort uit het hart, en dat verontreinigt den mens.
But the things coming forth from the mouth come forth from the heart, and these defile the man;
19 Want uit het hart komen slechte gedachten voort, moord, overspel, ontucht, diefstal, valse getuigenissen, godslasteringen.
for out of the heart come forth evil thoughts, murders, adulteries, whoredoms, thefts, false witnessings, slanders:
20 Dit is het, wat den mens bezoedelt. Maar met ongewassen handen eten, bezoedelt den mens niet.
these are the things defiling the man; but to eat with unwashed hands does not defile the man.”
21 Toen vertrok Jesus van daar, en begaf zich naar de streek van Tyrus en Sidon.
And Jesus having come forth from there, withdrew to the parts of Tyre and Sidon,
22 En zie, een kanaänietische vrouw, afkomstig uit die streek, riep Hem toe: Heb medelijden met mij, Heer, Zoon van David; mijn dochter wordt vreselijk door den duivel gekweld.
and behold, a woman, a Canaanite, having come forth from those borders, called to Him, saying, “Deal kindly with me, Lord, Son of David; my daughter is miserably demonized.”
23 Hij gaf haar geen antwoord. En zijn leerlingen kwamen, en verzochten Hem: Stel haar tevreden; want ze roept ons achterna.
And He did not answer her a word; and His disciples having come to Him, were asking Him, saying, “Let her away, because she cries after us”;
24 Hij antwoordde: Alleen tot de verloren schapen van het huis van Israël ben Ik gezonden.
and He answering said, “I was not sent except to the lost sheep of the house of Israel.”
25 Maar ze kwam naar Hem toe, wierp zich voor Hem neer, en zeide: Heer, help mij.
And having come, she was worshiping Him, saying, “Lord, help me”;
26 Hij gaf haar ten antwoord: Het is niet goed, het brood der kinderen te nemen, en het voor de hondjes te werpen.
and He answering said, “It is not good to take the children’s bread, and to cast to the little dogs.”
27 Maar ze zeide: Ja wel, Heer; ook de hondjes eten toch van de kruimels, die van de tafel hunner meesters vallen.
And she said, “Yes, Lord, for even the little dogs eat of the crumbs that are falling from their lords’ table”;
28 Toen antwoordde Jesus: O vrouw, groot is uw geloof; u geschiede, zoals ge verlangt. Van dat ogenblik af was haar dochter genezen.
then answering, Jesus said to her, “O woman, great [is] your faith, let it be to you as you will”; and her daughter was healed from that hour.
29 Toen Jesus van daar was vertrokken, kwam Hij aan het meer van Galilea, ging de berg op, en zette Zich daar neer.
And having departed from there, Jesus came near to the Sea of Galilee, and having gone up to the mountain, He was sitting there,
30 Daar kwamen grote scharen naar Hem toe, die kreupelen, lammen, blinden, stommen en vele anderen bij zich hadden; men legde ze aan zijn voeten neer, en Hij genas ze.
and there came to Him great multitudes, having with them lame, blind, mute, maimed, and many others, and they cast them at the feet of Jesus, and He healed them,
31 De menigte stond verbaasd bij het zien, hoe stommen spraken, lammen genazen, kreupelen liepen, blinden zagen; en ze verheerlijkten den God van Israël.
so that the multitudes wondered, seeing mute ones speaking, maimed whole, lame walking, and blind seeing; and they glorified the God of Israel.
32 Nu riep Jesus zijn leerlingen bijeen, en sprak: Ik heb medelijden met de schare; want reeds drie dagen zijn ze bij Mij, en ze hebben niets te eten. Ik wil ze dus niet ongespijsd laten gaan, opdat ze onderweg niet bezwijken.
And Jesus having called near His disciples, said, “I have compassion on the multitude, because now three days they continue with Me, and they do not have what they may eat; and to let them away fasting I will not, lest they faint in the way.”
33 Maar de leerlingen zeiden tot Hem: Hoe zullen we ons in een woestijn genoeg brood verschaffen, om zulk een grote menigte te verzadigen?
And His disciples say to Him, “From where to us in a wilderness [will we get] so many loaves, as to fill so great a multitude?”
34 Jesus zei hun: Hoeveel broden hebt gij? Ze antwoordden: Zeven, en enkele visjes.
And Jesus says to them, “How many loaves do you have?” And they said, “Seven, and a few little fishes.”
35 Toen beval Hij het volk, op de grond te gaan zitten.
And He commanded the multitudes to sit down on the ground,
36 Hij nam de zeven broden en de vissen, sprak een dankzegging uit, brak ze, en gaf ze aan zijn leerlingen; en de leerlingen gaven ze aan het volk.
and having taken the seven loaves and the fishes, having given thanks, He broke, and gave to His disciples, and the disciples [gave] to the multitude.
37 Allen aten, en werden verzadigd. En ze verzamelden de overgeschoten brokken: zeven korven vol.
And they all ate, and were filled, and they took up what was over of the broken pieces seven baskets full,
38 Het waren ongeveer vier duizend mannen, die hadden gegeten, behalve nog de vrouwen en kinderen.
and those eating were four thousand men, apart from women and children.
39 En nadat Hij de menigte had heengezonden, ging Hij de boot in, en vertrok naar het gebied van Magadán.
And having let away the multitudes, He went into the boat, and came to the borders of Magdala.
