Richteren 9
1 Nu begaf Abimélek, de zoon van Jeroebbáal, zich naar Sikem, naar de verwanten van zijn moeder, en sprak tot hen en tot heel het geslacht van zijn familie van moederskant:
and to go: went Abimelech son: child Jerubbaal Shechem [to] to(wards) brother: male-relative mother his and to speak: speak to(wards) them and to(wards) all family house: household father mother his to/for to say
2 Dit moet ge al de burgers van Sikem eens duidelijk zeggen: "Wat is beter voor u, dat al de zeventig zonen van Jeroebbáal over u heersen, of dat één man u regeert? En denkt daarbij, dat ik van uw gebeente en vlees ben."
to speak: speak please in/on/with ear: to ears all master Shechem what? pleasant to/for you to rule in/on/with you seventy man all son: child Jerubbaal if to rule in/on/with you man one and to remember for bone your and flesh your I
3 In die geest spraken dus zijn verwanten van moederskant openlijk tot de burgers van Sikem, die wat voor Abimélek begonnen te voelen. Want ze dachten: Hij is onze broeder.
and to speak: speak brother: male-relative mother his upon him in/on/with ear: to ears all master Shechem [obj] all [the] word [the] these and to stretch heart their after Abimelech for to say brother: male-sibling our he/she/it
4 Ze gaven hem uit de tempel van Báal-Berit zeventig zilveren sikkels, waarvoor Abimélek enige leeglopers en vlegels huurde, die hem volgden.
and to give: give to/for him seventy silver: money (from house: household Baal-berith *L(abh)*) Baal-berith and to hire in/on/with them Abimelech human worthless and be reckless and to go: follow after him
5 Toen trok hij op naar het huis van zijn vader te Ofra, en vermoordde op één steen al zijn zeventig broers, Jeroebbáals zonen. Jotam alleen, de jongste zoon van Jeroebbáal, bleef over, daar hij zich verborgen had.
and to come (in): come house: home father his Ophrah [to] and to kill [obj] brother: male-sibling his son: child Jerubbaal (seventy *L(abh)*) man upon stone one and to remain Jotham son: child Jerubbaal [the] small: young for to hide
6 Nu kwamen alle burgers van Sikem en heel Bet-Millo bijeen, en riepen Abimélek tot koning uit bij de eik van de gedenksteen, die te Sikem was.
and to gather all master Shechem and all Beth-millo Beth-millo and to go: went and to reign [obj] Abimelech to/for king with terebinth to stand which in/on/with Shechem
7 Toen men dit aan Jotam had bericht, ging hij op de top van de berg Gerizzim staan, en riep met luider stem: Luistert naar mij, burgers van Sikem, opdat God luistere naar u!
and to tell to/for Jotham and to go: went and to stand: stand in/on/with head: top mountain: mount (Mount) Gerizim and to lift: loud voice his and to call: call out and to say to/for them to hear: hear to(wards) me master Shechem and to hear: hear to(wards) you God
8 Eens gingen de bomen op weg, om zich een koning te zalven. En ze zeiden tot de olijf: Wees koning over ons!
to go: went to go: went [the] tree to/for to anoint upon them king and to say to/for olive (to reign [emph?] *Q(k)*) upon us
9 Maar de olijf antwoordde: Zou ik ophouden, mijn olie te geven, die God en mens in mij waarderen, en boven de bomen gaan zweven?
and to say to/for them [the] olive to cease [obj] ashes my which in/on/with me to honor: honour God and human and to go: went to/for to shake upon [the] tree
10 Toen zeiden de bomen tot de vijg: Kom, wees gij dan koning over ons!
and to say [the] tree to/for fig to go: come! you(f. s.) to reign upon us
11 Maar de vijgeboom antwoordde: Zou ik dan ophouden, mijn zoetigheden en heerlijke vrucht te geven, en boven de bomen gaan zweven?
and to say to/for them [the] fig to cease [obj] sweetness my and [obj] fruit my [the] pleasant and to go: went to/for to shake upon [the] tree
12 Daarop zeiden de bomen tot de wijnstok: Kom, wees gij koning over ons!
and to say [the] tree to/for vine to go: come! you(f. s.) (to reign *Q(k)*) upon us
13 Maar de wijnstok antwoordde: Zou ik dan ophouden, mijn most te geven, die God en mensen verblijdt, en boven de bomen gaan zweven?
and to say to/for them [the] vine to cease [obj] new wine my [the] to rejoice God and human and to go: went to/for to shake upon [the] tree
14 Nu zeiden alle bomen tot de doornstruik: Welnu dan, wees gij koning over ons!
and to say all [the] tree to(wards) [the] bramble to go: come! you(m. s.) to reign upon us
15 En de doornstruik gaf aan de bomen ten antwoord: Zo ge mij werkelijk over u tot koning wilt zalven, dan moogt ge onder mijn schaduw vluchten; zo niet, dan zal er een vuur van de doornstruik uitgaan, om de ceders van de Libanon te verteren.
and to say [the] bramble to(wards) [the] tree if in/on/with truth: faithful you(m. p.) to anoint [obj] me to/for king upon you to come (in): come to seek refuge in/on/with shadow my and if nothing to come out: issue fire from [the] bramble and to eat [obj] cedar [the] Lebanon
16 Nu dan: hebt ge soms eerlijk en billijk gehandeld, door Abimélek tot koning te verheffen; hebt ge goed gehandeld ten opzichte van Jeroebbáal en zijn huis; hebt ge hem vergolden naar zijn werken?
and now if in/on/with truth: faithful and in/on/with unblemished: blameless to make: do and to reign [obj] Abimelech and if good to make: do with Jerubbaal and with house: household his and if like/as recompense hand: themselves his to make: do to/for him
17 Mijn vader heeft voor u gestreden, zijn leven voor u veil gehad, en u uit de hand van Midjan verlost;
which to fight father my upon you and to throw [obj] soul: life his from before and to rescue [obj] you from hand: power Midian
18 maar gij zijt heden opgestaan tegen het huis van mijn vader, hebt zijn zeventig zonen op één steen gedood, en Abimélek, den zoon zijner slavin, tot koning over de burgers van Sikem aangesteld, enkel omdat hij uw broeder is!
and you(m. p.) to arise: attack upon house: household father my [the] day: today and to kill [obj] son: child his seventy man upon stone one and to reign [obj] Abimelech son: child maidservant his upon master Shechem for brother: male-relative your he/she/it
19 Zo ge heden eerlijk en billijk gehandeld hebt met Jeroebbáal en zijn huis, dan moogt ge u in Abimélek verheugen, en hij mag zich verheugen in u.
and if in/on/with truth: faithful and in/on/with unblemished: blameless to make: do with Jerubbaal and with house: household his [the] day: today [the] this to rejoice in/on/with Abimelech and to rejoice also he/she/it in/on/with you
20 Zo niet, dan moge er een vuur van Abimélek uitgaan, om Sikems burgers en Bet-Millo te verteren, en een vuur van Sikems burgers en Bet-Millo uitgaan, om Abimélek te verslinden.
and if nothing to come out: issue fire from Abimelech and to eat [obj] master Shechem and [obj] Beth-millo Beth-millo and to come out: issue fire from master Shechem and from Beth-millo Beth-millo and to eat [obj] Abimelech
21 Daarop maakte Jotam zich uit de voeten, en vluchtte weg naar Beër, waar hij buiten het bereik van zijn broer Abimélek bleef wonen.
and to flee Jotham and to flee and to go: went Beer [to] and to dwell there from face: because Abimelech brother: male-sibling his
22 Nadat Abimélek drie jaar zijn macht over Israël had uitgeoefend,
and to reign Abimelech upon Israel three year
23 zond God een geest van tweedracht tussen Abimélek en de burgers van Sikem, en de burgers van Sikem werden Abimélek ontrouw,
and to send: depart God spirit bad: evil between Abimelech and between master Shechem and to act treacherously master Shechem in/on/with Abimelech
24 opdat de gewelddaad tegen de zeventig zonen van Jeroebbáal en hun bloed zou neerkomen op Abimélek, hun broer, die hen vermoord had, en op de burgers van Sikem, die hem hadden geholpen, zijn broers te vermoorden.
to/for to come (in): come violence seventy son: child Jerubbaal and blood their to/for to set: put upon Abimelech brother: male-sibling their which to kill [obj] them and upon master: men Shechem which to strengthen: strengthen [obj] hand his to/for to kill [obj] brother: male-sibling his
25 De burgers van Sikem legden hem hinderlagen op de toppen der bergen, en beroofden een ieder, die op weg hen voorbijging. Dit werd Abimélek meegedeeld.
and to set: put to/for him master Shechem to ambush upon head: top [the] mountain: mount and to plunder [obj] all which to pass upon them in/on/with way: road and to tell to/for Abimelech
26 Toen dan ook Gáal, de zoon van Ébed, met zijn broers naar Sikem was overgelopen, stelden de burgers van Sikem hun vertrouwen op hem.
and to come (in): come Gaal son: child Ebed and brother: male-relative his and to pass in/on/with Shechem and to trust in/on/with him master Shechem
27 Eens gingen ze naar buiten het veld in, om de druiven te oogsten en te persen, en feest te vieren; daarna gingen ze de tempel van hun god binnen, aten en dronken, en vervloekten Abimélek.
and to come out: come [the] land: country and to gather/restrain/fortify [obj] vineyard their and to tread and to make: do praise and to come (in): come house: temple God their and to eat and to drink and to lighten [obj] Abimelech
28 En Gáal, de zoon van Ébed, sprak: Wie is Abimélek, en wat is Sikem daarentegen, dat wij hem zouden dienen? Heeft de zoon van Jeroebbáal met zijn bevelhebber Zeboel zelf niet de mannen van Hemor, Sikems vader, gediend? Wat zouden wij hem dan dienstbaar zijn?
and to say Gaal son: child Ebed who? Abimelech and who? Shechem for to serve him not son: child Jerubbaal and Zebul overseer his to serve [obj] human Hamor father Shechem and why? to serve him we
29 Gaf men mij maar eens de macht over dit volk, dan zou ik Abimélek wel doen verdwijnen. Ik zou Abimélek zeggen: Breng een groot leger op de been, en kom maar eens op.
and who? to give: if only! [obj] [the] people [the] this in/on/with hand: power my and to turn aside: remove [obj] Abimelech and to say to/for Abimelech to multiply army your and to come out: come [emph?]
30 Toen Zeboel, de bevelhebber der stad, vernam, wat Gáal, de zoon van Ébed, gezegd had, ontstak hij in woede.
and to hear: hear Zebul ruler [the] city [obj] word Gaal son: child Ebed and to be incensed face: anger his
31 Hij zond boden naar Abimélek in Aroema met de boodschap: Gáal, de zoon van Ébed, en zijn broers zijn naar Sikem overgelopen, en hitsen de stad tegen u op.
and to send: depart messenger to(wards) Abimelech in/on/with treachery to/for to say behold Gaal son: child Ebed and brother: male-relative his to come (in): come Shechem [to] and behold they to confine [obj] [the] city upon you
32 Breek dus vannacht nog op met de mannen, die bij u zijn, en leg u in hinderlaag in het veld;
and now to arise: rise night you(m. s.) and [the] people: soldiers which with you and to ambush in/on/with land: country
33 dan kunt ge morgenvroeg bij zonsopgang een aanval doen op de stad. En wanneer hij dan met zijn volk tegen u uittrekt, kunt ge met hem naar omstandigheden handelen.
and to be in/on/with morning like/as to rise [the] sun to rise and to strip upon [the] city and behold he/she/it and [the] people: soldiers which with him to come out: come to(wards) you and to make: do to/for him like/as as which to find hand your
34 Abimélek brak dus op in de nacht met al het volk, dat hem volgde, en ze legden zich in vier groepen in hinderlaag tegenover Sikem.
and to arise: rise Abimelech and all [the] people: soldiers which with him night and to ambush upon Shechem four head: group
35 Gáal, de zoon van Ébed, was juist naar buiten gekomen, en stond bij de ingang der stadspoort, toen Abimélek en de mannen, die hem vergezelden, uit de hinderlaag te voorschijn kwamen.
and to come out: come Gaal son: child Ebed and to stand: stand entrance gate [the] city and to arise: rise Abimelech and [the] people: soldiers which with him from [the] ambush
36 Gáal, de zoon van Ébed, bemerkte dat volk, en zei tot Zeboel: Kijk, daar daalt volk van de bergtoppen af. Maar Zeboel zeide hem: Ge ziet de schaduw der bergen voor mannen aan.
and to see: see Gaal [obj] [the] people: soldiers and to say to(wards) Zebul behold people: soldiers to go down from head: top [the] mountain: mount and to say to(wards) him Zebul [obj] shadow [the] mountain: mount you(m. s.) to see: see like/as human
37 Maar Gáal hernam: Zie, daar komt volk van de navel van het land naar beneden, en nog een andere troep van de kant van de Wichelaarseik.
and to add: again still Gaal to/for to speak: speak and to say behold people: soldiers to go down from from with highest [the] land: country/planet and head: group one to come (in): come from way: direction (Diviners') Oak Diviners' (Oak)
38 Nu sprak Zeboel tot hem: Waar is nu uw grote mond, waarmee ge gepocht hebt: Wie is Abimélek, dat wij hem zouden dienen? Daar is nu het volk, dat gij veracht hebt. Trek nu maar op, en bestrijd het.
and to say to(wards) him Zebul where? then lip your which to say who? Abimelech for to serve him not this [the] people: soldiers which to reject in/on/with him to come out: come please now and to fight in/on/with him
39 Zo trok Gáal aan de spits van Sikems burgers uit, en streed tegen Abimélek.
and to come out: come Gaal to/for face: before master Shechem and to fight in/on/with Abimelech
40 Maar Abimélek joeg hem op de vlucht; hij ontkwam, doch er vielen veel doden tot bij de ingang der poort.
and to pursue him Abimelech and to flee from face: before his and to fall: kill slain: killed many till entrance [the] gate
41 Daarop keerde Abimélek naar Aroema terug, terwijl Zeboel Gáal en zijn broers uit Sikem verdreef, zodat ze er niet konden blijven.
and to dwell Abimelech in/on/with Arumah and to drive out: drive out Zebul [obj] Gaal and [obj] brother: male-relative his from to dwell in/on/with Shechem
42 De volgende morgen ging het volk het veld in, en dit werd Abimélek meegedeeld.
and to be from morrow and to come out: come [the] people: soldiers [the] land: country and to tell to/for Abimelech
43 Deze nam zijn mannen, splitste ze in drie groepen, en legde zich in hinderlaag op het veld; en toen hij het volk uit de stad zag komen, overviel hij hen en sloeg ze neer.
and to take: take [obj] [the] people: soldiers and to divide them to/for three head: group and to ambush in/on/with land: country and to see: see and behold [the] people: soldiers to come out: come from [the] city and to arise: rise upon them and to smite them
44 Abimélek zelf deed met de troep, die hem volgde, een aanval, en hield stand bij de ingang der stadspoort, terwijl de beide andere groepen zich richtten tegen allen, die in het veld waren, en ze in de pan hakten.
and Abimelech and [the] head: group which with him to strip and to stand: stand entrance gate [the] city and two [the] head: group to strip upon all which in/on/with land: country and to smite them
45 Heel die dag door bleef Abimélek de stad bestormen, totdat hij de stad had veroverd. Hij doodde het volk, dat er in was, verwoestte de stad, en bestrooide haar met zout.
and Abimelech to fight in/on/with city all [the] day [the] he/she/it and to capture [obj] [the] city and [obj] [the] people which in/on/with her to kill and to tear [obj] [the] city and to sow her salt
46 Op het bericht hiervan gingen de burgers van de Toren van Sikem naar de grote zaal van de tempel van El-Berit.
and to hear: hear all master tower Shechem and to come (in): come to(wards) stronghold house: home El (Berith) (Baal)-berith
47 Toen men nu Abimélek meedeelde, dat al de burgers van de Toren van Sikem bijeen waren,
and to tell to/for Abimelech for to gather all master tower Shechem
48 ging Abimélek met al zijn mannen de berg Salmon op, greep een bijl, hakte een boomtak af, tilde hem op zijn schouders, en sprak tot zijn metgezellen: Doet vlug, wat ge mij ziet doen!
and to ascend: rise Abimelech mountain: mount (Mount) Zalmon he/she/it and all [the] people: soldiers which with him and to take: take Abimelech [obj] [the] axe in/on/with hand his and to cut: cut branch tree: wood and to lift: raise her and to set: put upon shoulder his and to say to(wards) [the] people: soldiers which with him what? to see: see to make: do to hasten to make: do like me
49 Allen hakten eveneens takken af, volgden Abimélek, stapelden ze op tegen de grote zaal, en staken daarmee de zaal in brand. Zo vonden ook alle bewoners van de Toren van Sikem, ongeveer duizend mannen en vrouwen, de dood.
and to cut: cut also all [the] people: soldiers man: anyone branch his and to go: follow after Abimelech and to set: put upon [the] stronghold and to kindle upon them [obj] [the] stronghold in/on/with fire and to die also all human tower Shechem like/as thousand man and woman
50 Vervolgens trok Abimélek naar Tebes, dat hij belegerde en innam.
and to go: went Abimelech to(wards) Thebez and to camp in/on/with Thebez and to capture her
51 Daar stond in het midden der stad een versterkte toren, waarheen alle burgers der stad, zowel mannen als vrouwen, de wijk namen, er zich in opsloten, en het dak van de toren beklommen.
and tower strength to be in/on/with midst [the] city and to flee there [to] all [the] human and [the] woman and all master [the] city and to shut about/through/for them and to ascend: rise upon roof [the] tower
52 Abimélek drong door tot de toren en belegerde hem. Reeds was hij tot de toegang van de toren genaderd, om hem in brand te steken,
and to come (in): come Abimelech till [the] tower and to fight in/on/with him and to approach: approach till entrance [the] tower to/for to burn him in/on/with fire
53 toen een vrouw een molensteen op Abiméleks hoofd gooide, die hem de schedel verbrijzelde.
and to throw woman one millstone chariot: millstone upon head Abimelech and to crush [obj] head his
54 Snel riep hij zijn schildknaap, en zei hem: Trek uw zwaard en steek me dood, opdat men niet zal kunnen zeggen: een vrouw heeft hem gedood. En zijn schildknaap stak hem dood.
and to call: call to haste to(wards) [the] youth to lift: bearing(armour) article/utensil his and to say to/for him to draw sword your and to die me lest to say to/for me woman to kill him and to pierce him youth his and to die
55 Toen de Israëlieten nu zagen, dat Abimélek gestorven was, gingen ze allen naar huis.
and to see: see man Israel for to die Abimelech and to go: went man: anyone to/for place his
56 Zo vergold God het kwaad, dat Abimélek zijn vader had aangedaan, door zijn zeventig broeders te doden,
and to return: pay God [obj] distress: evil Abimelech which to make: do to/for father his to/for to kill [obj] seventy brother: male-sibling his
57 en liet God ook al het kwaad der inwoners van Sikem op hun eigen hoofd neerkomen. Zo werd de vervloeking van Jotam, den zoon van Jeroebbáal, aan hen vervuld.
and [obj] all distress: evil human Shechem to return: pay God in/on/with head their and to come (in): come to(wards) them curse Jotham son: child Jerubbaal
