Daniël 3
1 Eens had koning Nabukodonosor een gouden beeld laten maken, zestig el hoog en zes el breed. Hij liet het oprichten op de vlakte van Doera, in de provincie van Babel.
Nebuchadnezzar the king has made an image of gold, its height sixty cubits, its breadth six cubits; he has raised it up in the Valley of Dura, in the province of Babylon;
2 Toen liet koning Nabukodonosor de landvoogden oproepen, met de bestuurders, stadhouders, bevelhebbers, schatmeesters, staatsraden, rechters en alle provinciebeambten, om tegenwoordig te zijn bij de inwijding van het beeld, dat koning Nabukodonosor had opgericht.
and Nebuchadnezzar the king has sent to gather the satraps, the prefects, and the governors, the counselors, the treasurers, the judges, the magistrates, and all the rulers of the province, to come to the dedication of the image that Nebuchadnezzar the king has raised up.
3 Daarom kwamen de landvoogden, bestuurders, stadhouders, bevelhebbers, schatmeesters, staatsraden, rechters en alle provinciebeambten bijeen, om het beeld in te wijden, dat koning Nabukodonosor had opgericht. En terwijl ze voor het beeld stonden, dat Nabukodonosor had opgericht,
Then are gathered the satraps, the prefects, and the governors, the counselors, the treasurers, the judges, the magistrates, and all the rulers of the province, to the dedication of the image that Nebuchadnezzar the king has raised up: and they are standing before the image that Nebuchadnezzar has raised up.
4 riep een heraut uit alle macht: “Volken, naties en tongen; zó luidt voor u het bevel!
And a crier is calling mightily: “They are saying to you: O peoples, nations, and languages!
5 Wanneer ge het schallen zult horen van hoornen en fluiten, citers en harpen, pijpen en orgels, en alle andere muziekinstrumenten, moet gij u neerwerpen, om het gouden beeld te aanbidden, dat koning Nabukodonosor heeft opgericht.
At the time that you hear the voice of the horn, the flute, the harp, the lyre, the stringed instrument, the symphony, and all kinds of music, you fall down and pay respect to the golden image that Nebuchadnezzar the king has raised up:
6 Wie dan niet neervalt om te aanbidden, zal ogenblikkelijk in een gloeiende vuuroven worden geworpen!”
and whoever does not fall down and pay respect, in that hour he is cast into the midst of a burning fiery furnace.”
7 "Zodra men dan ook het schallen hoorde van hoornen en fluiten, citers en harpen, pijpen en orgels, en alle andere muziekinstrumenten, wierpen alle volken, naties en tongen zich onmiddellijk neer, en aanbaden het gouden beeld, dat koning Nabukodonosor had opgericht.
Therefore at that time, when all the peoples are hearing the voice of the horn, the flute, the harp, the lyre, the stringed instrument, and all kinds of music, falling down are all the peoples, nations and languages, worshiping the golden image that Nebuchadnezzar the king has raised up.
8 Maar spoedig kwamen nu enige chaldeeuwse mannen naar voren, om de Joden aan te klagen.
Therefore at that time certain Chaldeans have drawn near, and accused the Jews;
9 Ze namen het woord, en zeiden tot koning Nabukodonosor: De koning leve voor eeuwig!
they have answered, indeed, they are saying to Nebuchadnezzar the king, “O king, live for all ages!
10 Gij zelf, o koning, hebt een bevel uitgevaardigd, dat, als men het schallen zou horen van hoornen en fluiten, citers en harpen, pijpen en orgels, en alle andere muziekinstrumenten, iedereen zich neerwerpen moest, om het gouden beeld te aanbidden;
You, O king, have made a decree that every man who hears the voice of the horn, the flute, the harp, the lyre, the stringed instrument, and the symphony, and all kinds of music, falls down and pays respect to the golden image;
11 en wie niet neerviel ter aanbidding, in de gloeiende vuuroven zou worden geworpen.
and whoever does not fall down and pay respect, is cast into the midst of a burning fiery furnace.
12 Nu zijn er enige joodse mannen hier, Sjadrak, Mesjak en Abed-Nego, die gij met het bestuur van de provincie Babel hebt belast. Die mannen, o koning, storen zich niet aan uw bevel; uw god vereren ze niet, en het gouden beeld, dat gij hebt opgericht, aanbidden ze niet.
There are certain Jews whom you have appointed over the work of the province of Babylon—Shadrach, Meshach, and Abed-Nego, these men have not made of you, O king, [any] regard; your gods they are not serving, and to the golden image you have raised up—are not making worship.”
13 Toen beval Nabukodonosor, in woede ontstoken, Sjadrak, Mesjak en Abed-Nego te gaan halen; en die mannen werden voor den koning gebracht.
Then Nebuchadnezzar, in anger and fury, has said to bring in Shadrach, Meshach, and Abed-Nego. Then these men have been brought in before the king.
14 Nabukodonosor sprak ze toe: Sjadrak, Mesjak, Abed-Nego, hebt ge met opzet mijn god niet vereerd, en het gouden beeld niet aanbeden, dat ik heb opgericht?
Nebuchadnezzar has answered and said to them, “Is [it] a laid plan, O Shadrach, Meshach, and Abed-Nego—my gods you are not serving, and to the golden image that I have raised up you are not worshiping?
15 Zijt ge misschien nu nog bereid, als ge het schallen zult horen van hoornen en fluiten, citers en harpen, pijpen en orgels, en alle andere muziekinstrumenten, u neer te werpen en het beeld te aanbidden, dat ik heb gemaakt? Zo ge het niet wilt aanbidden, zult ge onmiddellijk in de gloeiende vuuroven worden geworpen; en welke god zou u dan uit mijn hand kunnen redden?
Now behold, you are ready, so that at the time that you hear the voice of the horn, the flute, the harp, the lyre, the stringed instrument, and the symphony, and all kinds of music, you fall down and pay respect to the image that I have made! But if you do not worship—in that hour you are cast into the midst of a burning fiery furnace; who is that God who delivers you out of my hands?”
16 Sjadrak, Mesjak en Abed-Nego gaven koning Nabukodonosor ten antwoord: Wij achten het niet nodig, hierover nog iets te zeggen.
Shadrach, Meshach, and Abed-Nego have answered, indeed, they are saying to King Nebuchadnezzar, “We have no need concerning this matter to answer you.
17 Als het moet, dan is onze God, dien wij vereren, machtig genoeg, om ons uit de gloeiende vuuroven te redden, en zal Hij ons ook uit uw hand verlossen, o koning.
Behold, it is; our God whom we are serving, is able to deliver us from a burning fiery furnace; and from your hand, O king, He delivers.
18 Maar ook, wanneer dit niet gebeurt, weet dan, o koning, dat wij toch uw god niet vereren, en het gouden beeld niet aanbidden, dat gij hebt opgericht.
And behold—not! Be it known to you, O king, that we are not serving your gods, and we do not worship the golden image you have raised up.”
19 Toen werd Nabukodonosor zo woedend op Sjadrak, Mesjak en Abed-Nego, dat zijn gelaatstrekken er zich van verwrongen. Hij beval, de oven nog zevenmaal heter dan anders te stoken;
Then Nebuchadnezzar has been full of fury, and the expression of his face has been changed concerning Shadrach, Meshach, and Abed-Nego; he answered and said to heat the furnace seven times above that which it is seen to be heated;
20 en aan de sterkste mannen van zijn leger gaf hij bevel, Sjadrak, Mesjak en Abed-Nego te binden, en in de gloeiende oven te werpen.
and to certain mighty men who [are] in his force he has said to bind Shadrach, Meshach, and Abed-Nego, to cast into the burning fiery furnace.
21 Terstond werden deze mannen geboeid, en met kleren en al, met hemd, muts en mantel, in de gloeiende vuuroven geworpen.
Then these men have been bound in their coats, their tunics, and their turbans, and their clothing, and have been cast into the midst of the burning fiery furnace.
22 En de oven was op uitdrukkelijk bevel van den koning zo heet gestookt, dat de mannen, die Sjadrak, Mesjak en Abed-Nego naar boven droegen, door de vlammen werden gedood.
Therefore, because that the word of the king is urgent, and the furnace heated exceedingly, those men who have taken up Shadrach, Meshach, and Abed-Nego—the spark of the fire has killed them.
23 Maar ofschoon deze drie mannen, Sjadrak, Mesjak en Abed-Nego, geboeid in de gloeiende vuuroven waren gevallen,
And these three men, Shadrach, Meshach, and Abed-Nego, have fallen down in the midst of the burning fiery furnace—bound.
24 Hevig ontsteld vloog koning Nabukodonosor overeind, en riep zijn raadsheren toe: Wij hebben toch drie mannen geboeid in het vuur geworpen? Ze gaven den koning ten antwoord: Zonder twijfel, o koning.
Then Nebuchadnezzar the king has been astonished, and has risen in haste; he has answered and said to his counselors, “Have we not cast three men into the midst of the fire—bound?” They have answered and are saying to the king, “Certainly, O king.”
25 De koning hernam: Maar ik zie vier mannen vrij door het vuur gaan; zij hebben geen enkel letsel gekregen, en de vierde ziet er uit als een godenzoon.
He answered and has said, “Behold, I am seeing four men loose, walking in the midst of the fire, and they have no hurt; and the appearance of the fourth [is] like to a son of the gods.”
26 Nu ging Nabukodonosor naar het gat van de gloeiende oven, en riep; Sjadrak, Mesjak, Abed-Nego, dienaars van den allerhoogsten God, klimt uit en komt hier. Toen kwamen Sjadrak, Mesjak en Abed-Nego uit het vuur te voorschijn.
Then Nebuchadnezzar has drawn near to the gate of the burning fiery furnace; he has answered and said, “Shadrach, Meshach, and Abed-Nego, servants of God Most High come forth, indeed, come”; then Shadrach, Meshach, and Abed-Nego come forth, from the midst of the fire;
27 De landvoogden, bestuurders, stadhouders en raadsheren van den koning liepen te hoop, en zagen, dat het vuur het lijf van die mannen niet had gedeerd; het haar op hun hoofd was niet eens geschroeid, en hun mantels waren niet beschadigd; ze brachten zelfs geen brandlucht mee.
and gathered together, the satraps, the prefects, and the governors, and the counselors of the king, are seeing these men, that the fire has no power over their bodies, and the hair of their head has not been singed, and their coats have not changed, and the smell of fire has not passed on them.
28 Nu nam Nabukodonosor het woord, en sprak: Geloofd zij de God van Sjadrak, Mesjak en Abed-Nego; Hij heeft zijn engel gezonden, om zijn dienaars te redden, die vol vertrouwen op Hem het koninklijk bevel overtraden, en hun lichamen prijs gaven, omdat ze geen god wilden vereren en aanbidden, dan hun eigen God.
Nebuchadnezzar has answered and has said, “Blessed [is] the God of Shadrach, Meshach, and Abed-Nego, who has sent His messenger, and has delivered His servants who trusted on Him.” And the word of the king changed, and gave up their bodies that they might not serve nor pay respect to any god except to their own God.
29 Daarom beveel ik: “Iedereen, tot welk volk, natie of tong hij behoort, die oneerbiedig durft spreken over den God van Sjadrak, Mesjak en Abed-Nego, zal in stukken worden gehouwen, en zijn huis zal in puin worden gelegd; want er is geen andere god, die zó kan verlossen.”
“And by me a decree is made, that any people, nation, and language, that speaks erroneously concerning the God of Shadrach, Meshach, and Abed-Nego, he is made pieces, and its house is made a dunghill, because that there is no other god who is able thus to deliver.”
30 Daarop bevestigde koning Sjadrak, Mesjak en Abed-Nego in hun post in de provincie van Babel.
Then the king has caused Shadrach, Meshach, and Abed-Nego, to prosper in the province of Babylon.
