Handelingen 15
1 Intussen waren er enige lieden uit Judea gekomen, die aan de broeders de leer verkondigden: Zo gij u niet laat besnijden volgens mosaïsch gebruik, kunt gij niet worden gered.
And certain ones having come down from Judea were teaching the brothers that Only unless (you shall become circumcised *N(k)O*) according to the custom (*no*) of Moses, [then] not you are able to be saved.
2 Toen Paulus en Bárnabas zich hiertegen verzetten, en er een heftig geschil ontstond, besloot men, dat Paulus en Bárnabas met enige anderen van hen naar Jerusalem zouden gaan, en zich voor deze strijdvraag tot de apostelen en priesters zouden wenden.
When was hapening (then *N(k)O*) commotion and (controversy *N(k)O*) no small by Paul and Barnabas with them they appointed to go up Paul and Barnabas and certain others out from them to the apostles and elders to Jerusalem about question this.
3 Nadat dus de gemeente hun uitgeleide gedaan had, trokken ze Fenicië en Samaria door; ze verhaalden er de bekering der heidenen, en bereidden daardoor grote vreugde aan alle broeders.
They indeed therefore having been sent forward by the church were passing through (both *no*) Phoenicia and Samaria relating in detail the conversion of the Gentiles and they were bringing joy great to all the brothers.
4 Bij hun aankomst te Jerusalem, werden ze door de gemeente en door de apostelen en priesters ontvangen, en gaven ze verslag van de grote dingen, die God door hen had gewrocht.
Having come then to Jerusalem (they were received by *N(k)O*) the church and the apostles and the elders, They declared then how much God did with them.
5 Maar enigen van de sekte der farizeën, die gelovig waren geworden, kwamen er tegen op, en zeiden: Men moet ze besnijden, en ze gelasten, de Wet van Moses te onderhouden.
Rose up now certain of those of the sect of the Pharisees having believed saying that It is necessary to circumcise them to command [them] then to keep the law of Moses.
6 De apostelen en de priesters kwamen derhalve bijeen, om deze zaak te onderzoeken.
Were gathered together (then *N(k)O*) the apostles and the elders to understand about matter this.
7 Toen men het niet eens kon worden, stond Petrus op, en sprak tot hen: Mannen broeders, gij weet, dat God reeds lang geleden mij onder u heeft uitverkoren, opdat de heidenen door mijn mond het woord van het evangelie zouden horen en zouden geloven.
Of much now (controversy *N(k)O*) having taken place, having risen up Peter said to them; Men brothers, you yourselves know that from days early among (you *N(K)O*) chose God through the mouth of mine to hear the Gentiles the word of the gospel and to believe.
8 En God, die de harten doorgrondt, heeft voor hen getuigd, door hun den Heiligen Geest te schenken, juist als aan ons.
And the heart-knowing God bore witness to them having given (to them *k*) the Spirit Holy even as also to us;
9 Ook heeft Hij op geen enkel punt onderscheid gemaakt tussen ons en hen, maar hun harten gereinigd door het geloof.
and no [thing] He made distinction between us also and them by the faith having purified the hearts of them.
10 Welnu dan, zoudt gij God willen uitdagen, met een juk op de hals der leerlingen te leggen, dat noch onze vaderen, noch wij zelf hebben kunnen dragen?
Now therefore why are you testing God to put a yoke upon the neck of the disciples that neither the fathers of us nor we ourselves were able to bear?
11 Neen; we geloven, dat wij worden gered door de genade van den Heer Jesus Christus, juist zoals zij.
But through the grace of the Lord Jesus (Christ *K*) we believe to be saved in [the] same manner [as] they also. they also.
12 Nu zweeg de hele vergadering en luisterde naar Bárnabas en Paulus, die de grote tekenen en wonderen verhaalden, welke God onder de heidenen door hen had verricht.
Kept silent now all the multitude and were listening to Barnabas and Paul relating how much did God signs and wonders among the Gentiles through them.
13 Toen ze waren uitgesproken, nam Jakobus het woord, en sprak: Mannen broeders, luistert naar mij.
After now being silent they answered James saying; Men brothers, do hear me.
14 Simon heeft u uiteengezet, hoe God reeds vroeger genadig op de heidenen heeft neergezien, om zich uit hen een volk te kiezen, tot eer van zijn Naam.
Simeon has related even as first God visited to take out of [the] Gentiles a people (upon *k*) for the name of Him;
15 Welnu, hiermee stemmen de woorden der pro feten overeen, zoals er geschreven staat
And with this agree the words of the prophets even as it has been written:
16 "Daarna zal Ik wederkeren En de vervallen hut van David oprichten, Haar puinen herstellen, En haar weer overeind doen staan;
After these things I will return and will rebuild the tabernacle of David which having fallen and the (ruined *NK(o)*) of it I will rebuild and I will set upright it;
17 Opdat de rest der mensen den Heer zou zoeken, Met alle volken, waarover mijn Naam is uitgeroepen! Zo spreekt de Heer, die deze dingen doet,
so that when may seek out the remnant of men the Lord and all the Gentiles, upon whom has been called the name of Me upon them, says [the] Lord (who *ko*) is doing these things (all *K*)
known from eternity’ (is to God all the works of him. *K*) (aiōn g165)
19 Daarom ben ik van oordeel, dat men het aan de heidenen, die zich tot God bekeren, niet moeilijk moet maken.
Therefore I myself judge not to trouble those who from the Gentiles are turning to God,
20 Maar wel moet men hun voorschrijven, dat ze zich onthouden van wat door de afgoden besmet is, ook van ontucht van verstikt vlees en van bloed
but to write to them to abstain from (from *k*) the pollutions of the idols and sexual immorality and that which is strangled and from blood.
21 Want Moses heeft reeds lange tijd in iedere stad mensen, die hem prediken daar hij elke sabbat in de synagogen wordt voorgelezen.
Moses for from generations of old in every city those proclaiming him he is in the synagogues on every Sabbath being read.
22 Toen besloten de apostelen, de priesters en de hele vergadering, enige mannen uit hun midden te kiezen, en ze met Paulus en Bárnabas naar Antiochië8 te zenden: het waren: Judas bijgenaamd Barsabbas, en Silas: mannen van aanzien onder de broeders.
Then it seemed good to the apostles and to the elders with all the church having chosen men out from them to send to Antioch with Paul and Barnabas, Judas who (is being called *N(k)O*) Barsabbas and Silas, men leading among the brothers,
23 Het volgend schrijven werd hun ter hand gesteld: De apostelen en de priesters, als broeders aan de broeders uit de heidenen te Antiochië en in Syrië en Cilicië: heil!
having written through [the] hand of them (these things: *k*) The apostles and the elders (and the *K*) brothers To those in Antioch and Syria and Cilicia to brothers among the Gentiles Greeting.
24 Daar wij vernomen hebben, dat sommigen onzer, zonder enige opdracht van ons, u door hun woorden hebben verontrust, en uw gemoederen hebben geschokt,
Inasmuch as we have heard that some from us went out troubled you by words upsetting the minds of you (saying to be circumcised and to keep the law *K*) to whom not we had given instructions,
25 hebben wij eenparig goedgevonden, enige mannen uit te kiezen en tot u te zenden, tezamen met onze zeer geliefde Bárnabas en Paulus:
it seemed good to us having come with one accord (having chosen *N(k)O*) men to send to you with the beloved of us Barnabas and Paul,
26 mensen, die hun leven veil hebben voor de naam van onzen Heer Jesus Christus.
men having handed over the lives of them for the name of the Lord of us Jesus Christ.
27 Wij zenden u dus Judas en Silas, die u hetzelfde ook mondeling zullen meedelen.
We have sent therefore Judas and Silas, and they through word [of mouth] are telling [you] the same things.
28 Want het heeft den Heiligen Geest en ons goedgedacht. u geen zwaardere last op te leggen, dan deze noodzakelijke voorschriften:
It seemed good for to the Spirit (*no*) Holy and to us no further to lay upon you burden except these necessary things
29 dat gij u onthoudt van offervlees, van bloed en verstikt vlees, en van ontucht. Zo gij u daarvoor in acht neemt, handelt gij goed. Vaarwel.
to abstain from idol-sacrifices and from blood and (from a strangled [one] *N(k)O*) and from sexual immorality; From these keeping yourselves well you will do. Farewell!
30 Ze namen dus afscheid, en vertrokken naar Antiochië, waar ze de gemeente bijeenriepen, en de brief overhandigden.
They indeed therefore having been sent off (went *N(k)O*) to Antioch, and having gathered the multitude they delivered the letter.
31 Ze lazen hem, en verheugden zich over de bemoedigende inhoud.
Having read [it] now they rejoiced at the encouragement.
32 Judas en Silas, die profeten waren, vermaanden ook zelf de broeders, en bemoedigden ze door een lange toespraak.
Judas both and Silas, also themselves prophets being, through talk much exhorted the brothers and strengthened [them].
33 Na enige tijd lieten de broeders hen in vrede naar hun lastgevers terugkeren.
Having continued then a time they were sent away in peace from the brothers to those (having sent *N(K)O*) (them. *no*)
34 Maar Silas vond het beter, daar te blijven; Judas ging dus alleen naar Jerusalem terug.
(It seemed good however to Silas to remain here. *K*)
35 Ook Paulus en Bárnabas bleven te Antiochië; ze gaven daar onderricht, en preekten met nog veel anderen het woord des Heren.
Paul however and Barnabas were staying in Antioch teaching and evangelising with also others many the word of the Lord.
36 Maar kort daarop zei Paulus tot Bárnabas: Laten we opnieuw de broeders gaan bezoeken in al de steden, waar we het woord des Heren hebben verkondigd, en zien. hoe het hun gaat.
After now some days said to Barnabas Paul; Having turned back indeed let us look after the brothers (of us *k*) in city every in which we have announced the word of the Lord, how they are.
37 Nu wilde Bárnabas ook Johannes meenemen. die ook Markus wordt genoemd;
Barnabas now (was planning *N(k)O*) to take along (also *no*) John who is being called Mark;
38 maar Paulus achtte het niet raadzaam, iemand mee te nemen, die te Pamfúlië hen had verlaten, en hen niet bij het werk vergezeld had.
Paul however was considering the [one] having withdrawn from them from Pamphylia and not having gone with them to the work not (to take along *N(k)(o)*) him.
39 Hierover ontstond onenigheid, zodat ze van elkander gingen. Bárnabas nam Markus mee, en ging scheep naar Cyprus.
Arose (therefore *N(k)O*) a sharp disagreement, so that separating they from one another, and Barnabas having taken Mark sailing to Cyprus.
40 Paulus koos Silas, en vertrok, nadat hij door de broeders aan Gods genade was aanbevolen.
Paul however having chosen Silas went forth having been committed to the grace of the (Lord *N(K)O*) by the brothers.
41 Hij reisde Syrië en Cilicië door, en bevestigde de gemeenten.
He was passing through then Syria and (*no*) Cilicia strengthening the churches.
