1 Samuël 17
1 Eens verzamelden de Filistijnen hun troepen ten strijde; zij trokken zich samen bij Soko, dat tot Juda behoort, en sloegen hun kamp op tussen Soko en Azeka, bij Éfes-Dammim.
HOAKOAKOA ae la ko Pilisetia i ko lakou poe kaua e kaua mai, a ua houluuluia lakou ma Soko, no Iuda, a hoomoana iho la mawaena o Soko a me Azeka, ma Epesa-damima.
2 Ook Saul en de Israëlieten trokken zich samen; ze sloegen hun kamp op in het Terebintendal, en maakten front tegenover de Filistijnen.
A akoakoa o Saula a me na kanaka o ka Iseraela, a hoomoana iho la ma ke awawa o Ela, a hooponopono i ke kaua e ku e i ko Pilisetia.
3 Zo stonden de Filistijnen aan de ene kant tegen het gebergte, de Israëlieten aan de andere kant, en het dal lag tussen hen in.
Ku ae la ko Pilisetia maluna o ka puu ma kekahi aoao, a ku ae la hoi ka Iseraela maluna o ka puu ma kekahi aoao: a o ke awawa iwaena o lakou.
4 Daar trad uit de rijen der Filistijnen een kampvechter naar voren. Hij heette Goliat, en was afkomstig uit Gat. Hij was zes el en een span lang,
A puka mai la kekahi kanaka koa no ka poe o ko Pilisetia, o Golia kona inoa no Gata, o kona kiekie hookahi ia anana a me na kapuwai eha.
5 had een koperen helm op zijn hoofd en droeg een schubbenpantser, dat aan koper vijfduizend sikkels woog;
A he mahiole keleawe ma kona poo, a he pale umauma unahe kona, a o ke kaumaha o ia pale umauma, elima tausani sekela keleawe.
6 aan zijn benen had hij koperen scheenplaten, en op zijn schouders rustte een koperen speer.
A he mau pale keleawe ma kona wawae, a he pale keleawe mawaena o kona mau poohiwi.
7 De schacht van zijn lans leek wel een weversboom, en de spits ervan woog aan ijzer zes honderd sikkels. Zijn schilddrager ging voor hem uit.
A o ke au o kana ihe, ua like ia me ka laau o ka mea hana lole, a o ka pahi o kana ihe, he aono haneri sekela hao, ma ke kaupaona: a hele kekahi kanaka imua ona e hali ana i ka pale kaua.
8 Hij bleef staan, en riep tot de slagorden van Israël: Waarom zijt gij uitgetrokken? Om oorlog te voeren? Nu dan; ik ben de Filistijn en gij zijt slaven van Saul! Wijst dus iemand aan, die op mij af durft komen.
Ku ae la ia a kahea mai la i ka poe kaua o ka Iseraela, i mai la ia lakou, No ke aha la oukou i hele mai ai e hooponopono i ke kaua? Aole anei wau he Pilisetia, a o oukou he poe kauwa na Saula? e wae oukou i kekahi kanaka no oukou, a e iho mai ia io'u nei.
9 Als hij mij aan kan en mij verslaat, dan zullen wij uw slaven zijn; maar als ik hem aan kan en hem versla, dan zult gij ónze slaven zijn en óns dienen!
Ina e hiki ia ia ke kaua pu me au, a make au ia ia, alaila e lilo makou i kauwa na oukou; aka, i lanakila au maluna ona, a make ia ia'u, alaila e lilo oukou i kauwa na makou, a e hookauwa mai oukou na makou.
10 En de Filistijn ging voort: Ik tart vandaag de slagorden van Israël; zend me iemand, om het uit te vechten!
I mai la ua kanaka la no ko Pilisetia, Ke aa aku nei au i ka poe kaua o ka Iseraela i keia la; e ho mai oukou i kekahi kanaka i hoa kaua no'u.
11 Toen Saul en alle Israëlieten die uitdaging van den Filistijn hoorden, schrokken ze en waren doodsbenauwd.
A lohe ae la o Saula a me ka Iseraela a pau i ka olelo a ke kanaka no ko Pilisetia, weliweli lakou, a makau loa iho la.
12 David was de zoon van een Efrateër uit Betlehem in Juda, die Jesse heette en acht zonen had. Deze man was ten tijde van Saul reeds op hoge leeftijd gekomen.
A o Davida, oia ke keiki a ua kanaka la no Eperata no Betelehema o Iuda, o Iese kona inoa; a ewalu ana keiki: a i ka wa ia Saula, ua elemakule ia iwaena o kanaka.
13 De drie oudste zonen van Jesse waren met Saul ten strijde getrokken. Deze drie zonen, die aan de strijd deelnamen, heetten: de eerstgeborene Eliab, de tweede Abinadab en de derde Sjamma.
A o na keiki mua ekolu a Iese hele lakou mamuli o Saula i ke kaua: a o ka inoa o na keiki ekolu i hele i ke kaua, o Eliaba ka hanau mua, a mahope mai ona, o Abinadaba, a o Sama ke kolu.
14 David was de jongste. Omdat dus de drie oudsten met Saul waren meegetrokken,
A o Davida ka pokii: a hahai aku la na keiki mua ekolu mahope o Saula.
15 was David van Saul naar Betlehem teruggekeerd, om de schapen van zijn vader te hoeden.
Aka, o Davida, hele aku la ia a hoi hou ae mai o Saula mai e malama i na hipa o kona makuakane ma Betelehema.
16 Nadat de Filistijn reeds veertig dagen lang iedere morgen en avond opnieuw vooruit was getreden, en zich in postuur had gezet,
A hookokoke mai no ua kanaka Pilisetia la i kakahiaka a me ke ahiahi, a hoike mai ia ia iho i na la he kanaha.
17 beval Jesse zijn zoon David: Neem voor uw broers een efa van die geroosterde korrels en deze tien broden mee, en breng ze vlug in het legerkamp naar uw broers;
I aku la o Iese ia Davida i kana keiki, Ano e lawe aku oe na kou mau hoahanau i hookahi epa o keia ai i pulehuia, a i keia mau pai palaoa he umi, a e holo i kou mau hoahanau ma kahi i hoomoana'i i ke kaua.
18 deze tien kazen moet ge aan den hoofdman van duizend afleveren. Vraag dan, of uw broers het goed maken, en neem hun kwijting in ontvangst.
A e lawe oe i keia mau pai waiupaa he umi na ka lunatausani, a e ike oe i ka pono o kou mau hoahanau, a e lawe mai i ko lakou mea hooiaio.
19 Saul staat met hen en met alle Israëlieten in het Terebintendal, om tegen de Filistijnen te strijden.
A o Saula, o lakou, a me na kanaka a pau o ka Iseraela, aia no ma ke awawa o Ela, e kaua ana i ko Pilisetia.
20 De volgende morgen maakte David zich gereed, vertrouwde de kudde aan een bewaker toe, nam zijn vracht op en begaf zich op weg, zoals Jesse het bevolen had. Hij kwam in de legerplaats aan, juist toen het leger uittrok naar het front, de strijdkreet werd aangeheven
Ala ae la o Davida i kakahiaka nui, a waiho i na hipa me ke kahu, a lawe ae la a hele aku e like me ka Iese i kauoha mai ai ia ia; a hiki aku ia ma kahi o na kaa, a e hele ana ka poe koa i ke kaua, a uwo lakou i ke kaua.
21 en Israëlieten en Filistijnen zich tegenover elkander in slagorde stelden.
A ua hoouka aku ka Iseraela a me ko Pilisetia i ke kaua, o kekahi kaua ma ke alo o kekahi kaua.
22 David gaf dus zijn vracht aan den oppasser van de legertros in bewaring, en spoedde zich naar het front, om daar zijn broers te gaan groeten.
A waiho aku la o Davida i na mea mai ona aku la ma ka lima o ka mea malama ia mea, a holo aku la i ke kaua, a hele e ninau i ka pono o kona mau hoahanau.
23 Maar terwijl hij met hen stond te praten, daagde uit de Filistijnse rijen de kampvechter op: Goliat, de Filistijn uit Gat. Hij kwam met zijn bekend voorstel, en David hoorde het.
Ia ia i kamailio ai me lakou, aia hoi, pii mai la ua kanaka koa la, no ko Pilisetia, o Golia kona inoa no Gata, mai ka poe kaua o ko Pilisetia mai, a olelo mai e like me kela olelo: a lohe o Davida.
24 Bij het zien van den man vluchtten alle Israëlieten weer doodsbenauwd weg.
A o na kanaka a pau o ka Iseraela, a ike aku la lakou ia ia, holo lakou mai kona maka aku, a makau nui iho la.
25 Een van de Israëlieten sprak: Zien jullie den man, die daar optreedt en Israël komt uitdagen? Die hem verslaat, zal door den koning rijk worden begiftigd; hij zal hem ook zijn dochter geven, en aan zijn familie vrijdom van belasting schenken in Israël.
I mai la na kanaka o ka Iseraela, Ua ike anei oukou ia kanaka i pii mai ai? no ka mea, ua pii mai ia e aa i ka Iseraela: a o ke kanaka e pepehi ia ia, e hoolako mai ke alii ia ia i ka waiwai nui, a e haawi mai hoi i kana kaikamahine nana, a e hookaawale ae ia i ka hale o kona makuakane iwaena o ka Iseraela, aole e hookupu.
26 David vroeg aan de mannen, die bij hem stonden: Wat zal er met den man gebeuren, die dezen Filistijn verslaat en de schande van Israël wegneemt? Wat moet die onbesneden Filistijn, dat hij de slagorde van den levenden God durft tarten!
Olelo aku la o Davida i na kanaka e ku pu ana me ia, i aku la, Heaha ka mea e hanaia mai ai i ke kanaka, nana e pepehi keia kanaka Pilisetia, a e lawe aku i ka hoino mai ka Iseraela aku? owai la keia Pilisetia i okipoepoe ole ia, i aa mai ai ia i ka poe kaua o ke Akua ola?
27 Het volk antwoordde hem zoals gezegd: Dat zal er gebeuren met den man, die hem verslaat.
Olelo mai la na kanaka ia ia peneia, i mai la, Pela no e hanaia mai ai i ke kanaka, nana ia e pepehi.
28 Toen Eliab, zijn oudste broeder, hem zo met de mannen hoorde spreken, werd hij nijdig op David en zei: Waarom zijt ge eigenlijk hier gekomen, en onder wiens hoede hebt ge die paar schapen in de woestijn achtergelaten? Ik ken uw roekeloosheid en vermetel hart; ge zijt hier gekomen, om naar het vechten te kijken!
A lohe ae la o Eliaba kona kaikuaana i kana olelo ana'ku i na kanaka; a ua hoaia ka inaina o Eliaba ia Davida, i aku la, No ke aha la oe i hele mai ia nei? me wai la oe i waiho ai i hela poe hipa uuku ma ka waonahele? Ua ike au i kou haaheo, a me ka hewa o kou naau; no ka mea, ua hele mai oe e ike i ke kaua.
29 David antwoordde: Wat heb ik misdaan? Het is toch maar een vraag!
I aku la o Davida, Heaha ka'u i hana'i ano? Aole anei he kumu?
30 Hij keerde zich van hem af, en vroeg hetzelfde aan anderen; en het volk gaf hem hetzelfde antwoord als straks.
Huli ae la ia mai ona aku la i kekahi e ae, a olelo aku la e like me kela olelo; a i mai la na kanaka e like me mamua.
31 Maar toen het bekend werd, wat David gezegd had, werd het aan Saul oververteld, en deze liet hem halen.
A loheia na olelo a Davida i olelo ai, hai aku la lakou imua o Saula; a kii aku la oia ia ia.
32 En David sprak tot Saul: Laat mijn heer omwille van dien Filistijn de moed niet verliezen; uw dienaar zal met hem gaan vechten!
I aku la o Davida ia Saula, Mai hookaumahaia ka naau o kekahi kanaka nona; e hele no kau kauwa e kaua pu me ua kanaka Pilisetia la.
33 Saul gaf David ten antwoord: Ge kunt met dien Filistijn niet gaan vechten; ge zijt nog maar een knaap, en hij is van jongs af aan vechten gewend.
I mai la o Saula ia Davida, Aole e hiki ia oe ke hele ku e i keia kanaka Pilisetia, e kaua pu me ia: no ka mea, he opiopio oe, aka oia, he kanaka koa ia mai kona wa opiopio mai.
34 Maar David sprak tot Saul: Als uw dienaar de schapen van zijn vader hoedde, en er kwam een leeuw, die een lam van de kudde weghaalde,
I aku la o Davida ia Saula, Ua malama kau kauwa i na hipa o kona makuakane, a hele mai la ka liona, a me ka bea, a lawe aku i kekahi keikihipa no ka poe hipa.
35 dan ging ik hem achterna, sloeg hem neer en redde het lam uit zijn muil. En wilde hij mij aanvallen, dan greep ik hem bij zijn manen en sloeg hem dood.
Hahai aku la au ia ia, a pepehi ia ia, a hoopakele ia mea mai kona waha mai; a i kona ku e mai ia'u, lalau aku la au i kona umiumi, a pepehi iho la ia ia, a make ia ia'u.
36 Leeuwen en beren heeft uw dienaar neergelegd; die onbesneden Filistijn zal hetzelfde lot ondergaan als zij, want hij tart de slagorde van den levenden God.
A o ka liona a me ka bea, ua make laua a elua i kau kauwa: a o keia Pilisetia okipoepoe ole ia, e like auanei ia me kekahi o laua, no kona aa ana i ka poe kaua o ke Akua ola.
37 Jahweh, die mij bevrijd heeft uit de klauw van leeuw en beer, Hij zal mij bevrijden uit de hand van dien Filistijn. Nu sprak Saul tot David: Vooruit dan, en moge Jahweh met u zijn.
I aku la hoi o Davida, O Iehova, ka mea nana au i hoopakele mai ka wawae aku o ka liona, a mai ka wawae aku o ka bea, nana no au e hoopakele mai ka lima aku o keia kanaka Pilisetia. I mai la o Saula ia Davida, O hele, o Iehova pu kekahi me oe.
38 Hij liet David zijn eigen kleren aantrekken, zette hem een koperen helm op het hoofd, deed hem een pantser aan,
Hoaahu aku la o Saula ia Davida i kona aahu kaua, a kau aku la i ka mahiole keleawe ma kona poo, a hookomo ia ia i ka puliki koa.
39 en gordde hem zijn zwaard aan over zijn kleren. Maar David was niet in staat, daarin vooruit te komen; want hij had het nog nooit geprobeerd. Daarom zei David tot Saul: Daarin kan ik niet lopen; ik heb het nog nooit geprobeerd. David trok dus alles uit,
Kaei iho la o Davida i kana pahikaua maluna o na mea kaua, a manao iho la e hele; aka, no ka hoao ole ia, i aku la o Davida ia Saula, Aole au e hiki ke hele me keia mau mea; no ka mea, aole au i hoao. Kala ae la o Davida ia mau mea mai ona aku la.
40 nam zijn stok in zijn hand, koos uit de beek vijf van de gladste stenen, deed ze in zijn herderstas, die hem voor slingertas diende, en met een slinger in de hand ging hij op den Filistijn af.
Lawe aku la ia i kona kookoo ma kona lima, ohi iho la ia i na ala elima no ke kahawai, a hahao iloko o ke kieko kahuhipa nona, a iloko o ka aa; a ma kona lima kana maa: a hookokoke aku la ia i ke kanaka Pilisetia.
41 Ook de Filistijn trad vooruit, voorafgegaan door zijn schilddrager, en kwam hoe langer hoe dichter bij David.
A hele mai ke kanaka Pilisetia, a hookokoke mai ia Davida, a imua ona ke kanaka nana i hali ka palekaua.
42 Maar toen de Filistijn David gewaar werd en hem opnam, lachte hij hem uit, omdat hij zo jong en blond was, en zo’n knap gezicht had.
Nana ae la ke kanaka Pilisetia, a ike mai la ia Davida, hoowahawaha mai la ia ia; no ka mea, he opiopio oia, a he ehu, a maikai ke nana aku.
43 En de Filistijn riep David toe: Ben ik soms een hond, dat ge met stokken op mij af komt? David riep hem terug: Neen, je bent nog minder dan een hond. Nu begon de Filistijn David bij zijn goden te vervloeken,
I mai la ke kanaka Pilisetia ia Davida, He ilio anei wau, i hele mai oe io'u nei me ke kookoo? A hoino mai la ke kanaka Pilisetia ia Davida ma kona mau akua.
44 en hij riep hem toe: Kom hier, dan geef ik uw vlees aan de vogels in de lucht en aan de dieren op het veld!
I mai la ka Pilisetia ia Davida, E hele mai io'u nei, a e haawi aku au i kou io i na manu o ka lewa, a me na holoholona o ke kula.
45 Maar David sprak tot den Filistijn: Ge komt op mij af met zwaard, speer en lans; maar ik kom op u af in de naam van Jahweh der heirscharen, den God van Israëls legers, dien gij getart hebt.
I aku la o Davida i ka Pilisetia, Ke hele mai la oe io'u nei me ka pahikaua, a me ka ihe, a me ka palekaua: aka owau, ke hele aku nei au iou la ma ka inoa o Iehova o na kaua, ke Akua o ko Iseraela poe kaua au i aa mai ai.
46 Vandaag zal Jahweh u aan mij overleveren; ik zal u neerslaan, de kop van uw romp scheiden, en uw lijk met de lijken van het Filistijnse leger vandaag nog aan de vogels geven in de lucht en aan de dieren op het veld. Dan zal heel de aarde weten, dat er een God in Israël is;
I keia la, e haawi mai o Iehova ia oe iloko o kuu lima, a e pepehi aku au ia oe, a e lawe aku au i kou poo mai ou aku la; a e haawi aku au i keia la i na kupapau o ko Pilisetia poe kaua na na manu o ka lewa, a na na holoholona o ka honua; i ike ai ko ka honua a pau, he Akua no iloko o ka Iseraela.
47 en heel dit leger zal weten, dat de zege niet komt door zwaard of lans, maar dat het Jahweh is, die de strijd beslist, en dat Hij u in onze hand heeft gegeven.
A e ike keia ahakanaka a pau, aole e hoola mai o Iehova me ka pahikaua, a me ka ihe: no ka mea, no Iehova ke kaua, a e haawi mai oia ia oe iloko o ko makou lima.
48 Toen nu de Filistijn vooruittrad en David tegemoet ging, liep David vlug uit de slagorde den Filistijn tegemoet.
A i ka wa i ku ae ke kanaka Pilisetia, a hele, a hookokoke e halawai me Davida, lalelale iho la o Davida, a holo aku la i ka poe kaua e halawai me ua kanaka Pilisetia la.
49 Hij deed een greep in de tas, nam er een steen uit, slingerde hem weg en trof den Filistijn er mee op het voorhoofd. De steen drong door de helm in zijn voorhoofd, en hij viel voorover op de grond.
A hou iho la o Davida i kona lima iloko o ka aa, a lawe mai i kekahi ala, a maa aku la, a pa aku la i ka lae o ka Pilisetia, a komo iho la ka ala iloko o kona lae, haule iho la ia ma ka honua ilalo ke alo.
50 Zo won David het van den Filistijn met slinger en steen; hij had den Filistijn dodelijk getroffen, zonder dat hij een zwaard bij zich had!
A lanakila o Davida maluna o ka Pilisetia me ka maa a me ka ala, a pepehi aku la i ka Pilisetia, a make ia; aole nae he pahikaua ma ka lima o Davida.
51 Nu rende David naar den Filistijn en ging bij hem staan; hij greep diens zwaard, rukte het uit de schede, onthoofdde hem en maakte hem af. Toen de Filistijnen zagen, dat hun held dood was, sloegen zij op de vlucht.
A holo aku la o Davida, a ku maluna o ke kanaka Pilisetia, a lalau iho i kana pahikaua, a unuhi ae mai loko mai o kona wahi, a pepehi iho la, a oki aku la i kona poo me ia. A ike ae la ko Pilisetia poe, ua make ko lakou kanaka koa, auhee lakou.
52 Maar nu sprongen de mannen van Israël en Juda op, hieven de strijdkreet aan, en achtervolgden de Filistijnen tot aan Gat en tot de poorten van Ekron; en van Sjaäráim tot Gat en Ekron lagen de gevallen Filistijnen langs de weg!
Ku ae la na kanaka o ka Iseraela a me ka Iuda, hooho aku la, a alualu i ko Pilisetia, a hiki ma ke awawa, a ma na ipuka o Ekerona: a haule iho la na mea eha o na Pilisetia ma ke ala o Saaraima, a hiki i Gata a me Ekerona.
53 Toen keerden de Israëlieten van de achtervolging der Filistijnen terug, en plunderden hun kampen.
A hoi aku la na mamo a Iseraela mai ke alualu ana i ko Pilisetia, a hao ae la i na halelewa o lakou.
54 David nam het hoofd van den Filistijn en bracht het naar Jerusalem; maar zijn wapens legde hij in zijn tent.
Lawe o Davida i ke poo o ke kanaka Pilisetia, a hali aku la ia mea ma Ierusalema, a waiho aku la ia i kana mea kaua ma kona halelewa.
55 Toen Saul David den Filistijn tegemoet zag gaan, vroeg hij aan Abner, den legeroverste: Wiens zoon is die knaap, Abner? Abner antwoordde: Zowaar gij leeft, koning, ik weet het niet.
A ike aku la o Saula i ko Davida hele ana e halawai me ke kanaka Pilisetia, ninau aku la oia ia Abenera, i ka luna o ke kaua, E Abenera e, he keiki nawai keia kanaka opiopio? I mai la o Abenera, Ma ke ola o kou uhane, e ke alii, aole au i ike.
56 Daarom beval de koning: Ga dan eens vragen, van wien die jongen de zoon is.
I aku la ke alii, E ninau aku oe i ka mea nana keia kanaka opiopio.
57 Toen David dus van zijn overwinning op den Filistijn terugkeerde, nam Abner hem mee, en bracht hem, met het hoofd van den Filistijn in zijn hand, voor Saul.
A i ko Davida hoi ana, mai ka pepehi ana i ke kanaka no ko Pilisetia, lawe aku la o Abenera ia ia, a alakai aku la ia ia imua o Saula, me ke poo o ke kanaka Pilisetia ma kona lima.
58 Saul vroeg hem: Wiens zoon zijt ge, mijn jongen? David antwoordde: De zoon van uw dienaar Jesse, den Betlehemiet.
Ninau aku la o Saula, E ke kanaka opiopio, he keiki oe nawai? I mai la o Davida, He keiki au na kau kauwa, na Iese no Betelehema.
