< Mateyo 5 >
1 Jesu naakabona makamu makamu aabantu wakatanta aatala aachilundu. Akkale biyo, baskwiiya bakwe bakaswena kulinguwe,
イエス群衆を見て、山にのぼり、座し給へば、弟子たち御許にきたる。
2 eelyo wakabbanuna mulomo wakwe, wakabayiisya kuti,
イエス口をひらき、教へて言ひたまふ、
3 “Bali achoolwe bachete mumuuya, nkaambo bwami bwakujulu mbubwabo.
『幸福なるかな、心の貧しき者。天國はその人のものなり。
4 Bali achoolwe aabo balila, nkaambo bazowuuzigwa.
幸福なるかな、悲しむ者。その人は慰められん。
5 Bali achoolwe aabo balibombya, nkaambo bazoovuba nyika.
幸福なるかな、柔和なる者。その人は地を嗣がん。
6 Bali achoolwe aabo bafwa nzala yabululami anyota yambubo, nkaambo bazookkuta.
幸福なるかな、義に飢ゑ渇く者。その人は飽くことを得ん。
7 Bali achoolwe beetelezi, nkaambo mbobonya bazooyetelelwa.
幸福なるかな、憐憫ある者。その人は憐憫を得ん。
8 Bali achoolwe aabo basalala mumoyo, nkaambo bazoobona Leza.
幸福なるかな、心の清き者。その人は神を見ん。
9 Bali achoolwe basikutontozya, nkaambo bazootegwa bana ba Leza.
幸福なるかな、平和ならしむる者。その人は神の子と稱へられん。
10 Bali achoolwe aabo bapenzegwa nkaambo kubululami, nkaambo bwami bwakujulu mbubwabo.
幸福なるかな、義のために責められたる者。天國はその人のものなり。
11 Inywe muli achoolwe nibazoomutukila akumupenzya akumutamikizya zintu zibi zyoonse zyakubeja nkaambo kandime.
我がために、人なんぢらを罵り、また責め、詐りて各樣の惡しきことを言ふときは、汝ら幸福なり。
12 Amukombe akusekelela, nkaambo bulumbu bwanu bwakujulu mbupati, nkaambo mbubonya oobo mbubakapenzya basinsimibakali kunembo lyanu.
喜びよろこべ、天にて汝らの報は大なり。汝 等より前にありし預言者たちをも、斯く責めたりき。
13 Ndinywe munyo wanyika, pesi munyo kuti, wasampuka ulungwe buti tuuchikwe mulimo pesi kuswewegwa buyo akulyatawilwa abantu.
汝らは地の鹽なり、鹽もし效力を失はば、何をもてか之に鹽すべき。後は用なし、外にすてられて人に蹈まるるのみ。
14 Ndinywe mumuni wanyika. Muunzi uyakidwe aatala achilundu tukonzyi kusisigwa.
汝らは世の光なり。山の上にある町は隱るることなし。
15 Alimwi bantu nibamunikalampi tabalibiki munsi lyalusuwo, pesi balalibika aachibikilo kuti limunikile boonse bali mung'anda.
また人は燈火をともして升の下におかず、燈臺の上におく。かくて燈火は家にある凡ての物を照すなり。
16 Mbubonya oobo mumuni wanu umunike kunembo lyabantu kuti babone milimo yanu mibotu, balemeke wuso wanu ulikujulu.
かくのごとく汝らの光を人の前にかがやかせ。これ人の汝らが善き行爲を見て、天にいます汝らの父を崇めん爲なり。
17 Mutayeeyi kuti ndeza kuzoojaya mulawu nibaba basinsimi. Teensi kiujaya nkuzidide pe, ndizide kukulondola.
われ律法また預言者を毀つために來れりと思ふな。毀たんとて來らず、反つて成就せん爲なり。
18 Nkaambo ndamwaambila chakusinizya kuti julu anyika zyoonse zilakonzya kumana, pesi tachikonzeki kuti kamane kabala nikaba komwe nikaba kazila komwe kamumulawu mane lumwi zintu zyoonse zikachitwe.
誠に汝らに告ぐ、天 地の過ぎ往かぬうちに、律法の一點、一畫も廢ることなく、ことごとく全うせらるべし。
19 kaako umwi awumwi usotoka nikaba kanini akati kamilazyo eeyi, alimwi ulayiisya bantu mbubonya oobo, ooyo uzotegwa muniini mubwami bwakujulu, pesi umwi awumwi uyiilomya, alimwi ulayiisya ooyo uzootegwa mupati mubwami bwakujul.
この故にもし此 等のいと小き誡命の一つをやぶり、且その如く人に教ふる者は、天國にて最 小き者と稱へられ、之を行ひ、かつ人に教ふる者は、天國にて大なる者と稱へられん。
20 Nkaambo, ndamwaambila kuti, bululami bwanu kabutayindi bululami bwabalembi abwaba Falisi, tamukanjili mubwami bwakujulu.
我なんぢらに告ぐ、汝らの義、學者・パリサイ人に勝らずば、天國に入ること能はず。
21 bantu bakalekale mbubakaambilwa kuti, utajayi, umwi amwumwi uujaya uleede kubetekwa.
古への人に「殺すなかれ、殺す者は審判にあふべし」と云へることあるを汝 等きけり。
22 Pesi mebo ndamwaambila kuti, umwi awumwi uukalalila munyina uleede uleelde kubetekwa. Alimwi umwi awumwi uusampawula munyina uleelede lubeta lupati, pesi umwi awumwi utukila uleelede mulilo wa Gehena. (Geenna )
されど我は汝らに告ぐ、すべて兄弟を怒る者は、審判にあふべし。また兄弟に對ひて、愚 者よといふ者は、衆議にあふべし。また痴者よといふ者は、ゲヘナの火にあふべし。 (Geenna )
23 kaako kuti kuli mukutuula chipo chako nkukonya ooko kunembo lyachipayiliilo, uye ukasangune kuyanzaana amunyoko,
この故に汝もし供物を祭壇にささぐる時、そこにて兄弟に怨まるる事あるを思ひ出さば、
24 kosiya chipo chako kunembo lyachipayililo, akwiinka kunzila yako. Lutaanzi koyanzaana amunyoko, mpawo usike akuzootuula chipo chako.
供物を祭壇のまへに遺しおき、先づ往きて、その兄弟と和睦し、然るのち來りて、供物をささげよ。
25 Fwambaana kuzuminana asinkondo nyokwe nochili aawe munzila, kuti sinkondo nyokwe atakutoli kumubetesi, alkwe mubetesi atakutoli kumupolis, alakwe mupolisa atakubiki muntolongo.
なんぢを訴ふる者とともに途に在るうちに、早く和解せよ。恐らくは、訴ふる者なんぢを審判 人にわたし、審判 人は下役にわたし、遂になんぢは獄に入れられん。
26 Kasimpe ndamwaambila kuti tokoozwa oomo mane ukaliye nikaba kasyaalizi
まことに汝に告ぐ、一 厘ものこりなく償はずば、其處をいづること能はじ。
27 Mwakamvwa mbukwaambwa kuti, 'utachiti bumambi.'
「姦淫するなかれ」と云へることあるを汝 等きけり。
28 Pesi mebo ndamwaambila kuti, umwi awumwi weemuuzya mwanakazi wamuchitya kale bumambi mumoyo wakwe.
されど我は汝らに告ぐ、すべて色情を懷きて女を見るものは、既に心のうち姦淫したるなり。
29 Na liso lyako lyalulyo lyakulebya, uligwisye ulisowe nkaambo kulakubotela kuti ufwidwe chipanzi chomwe kwiinda kusowelwa mu Gehena mubili wako woonse. (Geenna )
もし右の目なんぢを躓かせば、抉り出して棄てよ、五體の一つ亡びて、全身ゲヘナに投げ入れられぬは益なり。 (Geenna )
30 Alimwi kuti jaanza lyako lyalulyo lyakulebya, ulikosole ulisowe, nkaambo kulakubotela kuti ufwidwe chipanzi chomwe kwiinda kusowelwa mu Gehena mubili wako woonse. (Geenna )
もし右の手なんぢを躓かせば、切りて棄てよ、五體の一つ亡びて、全身ゲヘナに往かぬは益なり。 (Geenna )
31 Alimwi kwakaambwa kuti, umwi awumwi uuleka mukakwe amupe lugwalo lwakulekana.
また「妻をいだす者は離縁状を與ふべし」と云へることあり。
32 Pesi mebo ndamwaambila kuti, umwi awumwi ulekede mukakwe kutaamba kuti nkaambo kakuvuulakuluumbi, wamuchitya bumambi alimwi umwi awumwi ooyo mwanakazi uleledwe wamuchitya bumambi.
されど我は汝らに告ぐ、淫行の故ならで其の妻をいだす者は、これに姦淫を行はしむるなり。また出されたる女を娶るものは、姦淫を行ふなり。
33 Mwakamvwa bantu bakalekale mbubakaambilwa kuti, utakombi chakubeja uchitile Jehova mbubonya oobo mbuwakakonkezya.
また古への人に「いつはり誓ふなかれ、なんぢの誓は主に果すべし」と云へる事あるを汝ら聞けり。
34 Mebo ndamwaambila kuti, utakonki pe nikuba bunini, nikuba kujulu nkaambo nchichuuno chabwami bwa Leza.
されど我は汝らに告ぐ、一切ちかふな、天を指して誓ふな、神の御座なればなり。
35 Nikuba kunyika nkaambo nchichuuno chamawulu aakwe, nikuba ku Jelusalemu, nkaambo ngumuunzi wamwami mupati.
地を指して誓ふな、神の足臺なればなり。エルサレムを指して誓ふな、大君の都なればなり。
36 Alimwi utakonki kumutwe wako, nkaambo tokonzyi kusandula kasusu nikaba komwe kati katube na kasiye.
己が頭を指して誓ふな、なんぢ頭髮 一筋だに白くし、また黒くし能はねばなり。
37 Kwaamba kwanu akube, Ii ii, na pe, nkaambo nzyoonse ziyungizigwa zilazwa kumubi.
ただ然り然り、否 否といへ、之に過ぐるは惡より出づるなり。
38 Mwakamvwa mbukwakaambwa kuti, liso kuliso lino kulino,
「目には目を、齒には齒を」と云へることあるを汝ら聞けり。
39 mebo ndamwaambila kuti utamutontekki muntu mubi pesi muntu umwi awumwi ukuuma seya lyalulyo
されど我は汝らに告ぐ、惡しき者に抵抗ふな。人もし汝の右の頬をうたば、左をも向けよ。
40 Alimwi uuli buti uyanda kukubika kaambo akunyanzya chikobela chako, mulekele achalo chibaki chako.
なんぢを訟へて下衣を取らんとする者には、上衣をも取らせよ。
41 Alimwi ukusungilizya kuyumuna musinzo omwe, musindikile musinzo yobile.
人もし汝に一里ゆくことを強ひなば、共に二里ゆけ。
42 Umwi awumwi ukumbila kwako umupe, mpawo umwi awumwi kukolota kwako utamufutatili pe.
なんぢに請ふ者にあたへ、借らんとする者を拒むな。
43 Mwakamvwa mbukakaambwa kuti yanda mweenzinyokwe, pesi sinkondo nyokwe umusule.
「なんぢの隣を愛し、なんぢの仇を憎むべし」と云へることあるを汝 等きけり。
44 Mebo ndamwaambila kuti amuyande basinkonyokwe mubakombele bamupenzya,
されど我は汝らに告ぐ、汝らの仇を愛し、汝らを責むる者のために祈れ。
45 kuti mube bana bakwe uso wanu uli kujulu nkaambo ulapusuzya zuba lyakwe kubabi akubabotu, ulawisizya mvulakuli boonse baluleme abataluleme.
これ天にいます汝らの父の子とならん爲なり。天の父は、その日を惡しき者のうへにも善き者のうへにも昇らせ、雨を正しき者にも正しからぬ者にも降らせ給ふなり。
46 Kuti kamuyanda aabo bamuyanda ino mbulumbuunzi mbumujisi? sa abalo basimutelo tabachiti mbubonya oobo?
なんぢら己を愛する者を愛すとも何の報をか得べき、取税人も然するにあらずや。
47 Na mwazuminina bakwanu, muchita buti ziinda kulibamwi? Sena abalabo bamasi tabachiti mbubonya?
兄弟にのみ挨拶すとも何の勝ることかある、異邦人も然するにあらずや。
48 Nkaambo kaako amulondoke mbuli uso wanu uli kujuliu mbwalondokede
さらば汝らの天の父の全きが如く、汝らも全かれ。