< Makko 8 >
1 Kumazuba ayo, kwakaba alubo bantu bayingi loko, alimwi kabatajisi nekuba chakulya. Jesu wakayita basikwiya bakwe mpawo wakati kulimbabo,
En ces jours-là, il y avait avec Jésus une grande multitude de gens, et comme ils n'avaient rien à manger, il appela ses disciples, et leur dit:
2 “Ndamvwa lweetelelo amakani nkaambo bakendelela kunembo kabali ambebo kale kwamazuba otatwe alimwi kabatakwe nchebakalya.
J'ai compassion de ce peuple; car il y a déjà trois jours qu'ils ne me quittent point, et ils n'ont rien à manger.
3 Na ndabambila kuti kabaya kumyuunzi yabo katakwe nchebalya, bayoowizuka munzila. Bamwi babo bazwa musinzo mulamfu”.
Et si je les renvoie à jeun dans leurs maisons, les forces leur manqueront en chemin; car quelques-uns sont venus de loin.
4 Basikwiiya bakwe bakamusandula, “Nkukuli nkotuyojana chinkwa chizulide mubusena buyuminide buyokkutya bantu aba?”
Et ses disciples lui répondirent: D'où pourrait-on avoir des pains pour les rassasier dans ce désert?
5 Wakababuzya, “Mujisi zinkwa zyongane?” Bakamba kuti, “Musanu azibili”.
Et il leur demanda: Combien avez-vous de pains?
6 Wakalayilila makamu kuti akkale ansi. Wakabweza zinkwa musanu azibili, wakapa kulumba alimwi wakazikwamuna. Wakapa basikwiiya bakwe kuti babikke kunembo lyabo, alimwi bakabikka kunembo lyamakamu.
Et ils dirent: Sept. Alors il commanda aux foules de s'asseoir à terre; et ayant pris les sept pains, et rendu grâces, il les rompit et les donna à ses disciples pour les distribuer; et ils les distribuèrent au peuple.
7 Aboobo bakala answi ziche, nakamana kupa kulumbila mbabo, wakalayilila basikwiiya kuti baabe azezi lubo.
Ils avaient aussi quelques petits poissons; et Jésus, ayant rendu grâces, ordonna qu'on les leur présentât aussi.
8 Bakalya pele bakakkuta, pele bakabwezazelela bufwefwelenga bwakachala, insuwo mpati zilimusanu azibili.
Ils en mangèrent et furent rassasiés; et on remporta sept corbeilles pleines des morceaux qui étaient restés.
9 Kwakachibe zyuulu zyoone zyabantu.
Or, ceux qui mangèrent étaient environ quatre mille; après quoi il les renvoya.
10 Mpawo wakabatuma kuti beende. Nibakamana bakanjila mubwaato abasikwiiya bakwe, alimwi bakaya kuchisi chaku Dayimanuta.
Puis entrant aussitôt dans la barque avec ses disciples, il alla aux quartiers de Dalmanutha.
11 Mpawo baFalisi bakasika anze kumukanza. Bakakumbila zitondezyo zyakujulu, kuti bamusunke.
Et il vint là des pharisiens, qui se mirent à disputer avec lui, lui demandant, en le tentant, un miracle du ciel.
12 Wakagamba kapati wayoyela mukati wamba wati, “Nkambonzi izyalane eli niliyandula zitondezyo? Nchobeni ndamwambila kuti, takwe chitondezyo nchiyopegwa kuzyalane eli”.
Et Jésus, gémissant en son esprit, dit: Pourquoi cette race demande-t-elle un miracle? Je vous dis en vérité, qu'il ne lui en sera donné aucun.
13 Mpawo wakabasiya, wabweeda mubwaato lubo, akwiinka kulubazu lumbi.
Et les ayant laissés, il rentra dans la barque, et passa à l'autre bord.
14 Lino basikwiiya bakaluba kubweza chinkwa beni. Tebakachilikwe chinkwa nikuba chomwe mubwaato.
Or, ils avaient oublié de prendre des pains, et n'en avaient qu'un avec eux dans la barque.
15 Wakabalayilila wakati, “Mube akulangila alimwi muchenjele kubumena bwama Falisi akubumena bwa Heloda”.
Et il leur fit cette défense: Gardez-vous avec soin du levain des pharisiens, et du levain d'Hérode.
16 Basikwiiya bakabonisyana umwi awumwi, “Nkambo kakuti tatukwe chinkwa”.
Et ils raisonnaient entre eux, disant: C'est parce que nous n'avons point de pains.
17 Jesu wakaziziba ezi, wakati kuli mbabo, “Nkambonzi nimulikubonisyana akubula chinkwa? Sa tamuna kubona? Sa tamuna kumvwisya? Sa myoyo yanu ichilimiyumu?
Et Jésus, l'ayant connu, leur dit: Pourquoi raisonnez-vous sur ce que vous n'avez point de pains? N'entendez-vous et ne comprenez-vous point encore? Avez-vous toujours le cœur aveuglé?
18 Mula ameso, tamuboni na? Mulamatwi, tamumvwi na? Sa tamuyeyi?
Ayant des yeux, ne voyez-vous point? Ayant des oreilles, n'entendez-vous point? Et n'avez-vous point de mémoire?
19 Nindaka kwamuna zinkwa zilimusanu mumwelwe wamusanu wazyuulu, nzingane nsuwo zyakazwide zyabufwefwelenga bwazinkwa nzimwakabwezelela? Bakati kulinguwe, “Ikkumi azibili.
Lorsque je rompis les cinq pains pour les cinq mille hommes, combien remportâtes-vous de paniers pleins de morceaux? Ils lui dirent: Douze.
20 “Nindakakwamuna zinkwa zilimusanu azibili mumwele wazyuulu zine, nzingane nsuwo zyabufwefwelenga bwazinkwa nzemwakabweza?” Bakati kulinguwe, “Musanu azibili”.
Et lorsque je rompis les sept pains pour les quatre mille hommes, combien remportâtes-vous de corbeilles pleines de morceaux? Ils lui dirent: Sept.
21 Wakati, “Sa tamunakumvwisya na?”
Et il leur dit: Comment donc ne comprenez-vous point?
22 Bakasika kuBetisayida. Bantu bankuko bakamwetela umwi mwalumi mofu alimwi bakakumbila Jesu kuti amugume.
Et Jésus étant venu à Bethsaïda, on lui présenta un aveugle qu'on le pria de toucher.
23 Jesu wakajata mwalumi mofu ajanza, akumutola kumbali agunzi. Nakasikaswida aansi wakanda bulongo wakamunanika kumeso akwe akumubikka janza lyakwe, wakamubuzya, “Kuli nchwabona na?”
Alors il prit l'aveugle par la main, et l'ayant mené hors du bourg, il lui mit de la salive sur les yeux, et lui ayant imposé les mains, il lui demanda s'il voyait quelque chose.
24 Wakalanga kujulu wakati, Ndabona balumi balangika anga minsamu ilokweenda.
Et lui, ayant regardé, dit: Je vois marcher des hommes qui me paraissent comme des arbres.
25 Alimwi wakabikka lubo maanza atala ameso akwe, aboobo mwalumi wakabona, meso akwe akabweda, akubona zintu zyoonse chaantanganana.
Jésus lui mit encore les mains sur les yeux, et lui dit de regarder; et il fut guéri, et il les voyait tous distinctement.
26 Jesu wakamutuma wakati koya kumunzi wanu, “Utakunjili mudolopo”.
Et il le renvoya dans sa maison, et lui dit: Ne rentre pas dans le bourg, et ne le dis à personne du bourg.
27 Jesu wakiinka abasikwiiya bakwe mugunzi lyaKayisala Filipo. Kabachili munzila wakabuzya basikwiiya bakwe, “Bantu bandamba kuti ndimeni?”
Et Jésus s'en alla avec ses disciples, dans les bourgs de Césarée de Philippe; et en chemin il interrogeait ses disciples, en disant: Qui dit-on que je suis?
28 Bakamusandula bakati, “Joni muBbizyi. Bamwi baamba kuti Eliya, abamwi, nduwe umwi wabasinsimi”.
Ils répondirent: Les uns disent que tu es Jean-Baptiste; et les autres, Élie; et les autres, l'un des prophètes.
29 Wakababuzya, “Pele nywebo mundamba kuti ndimeni?” Pita wakati kulinguwe, “Nduwe Kilisito”
Et il leur dit: Et vous, qui dites-vous que je suis? Pierre, répondant, lui dit: Tu es le Christ.
30 Jesu wakabachenjezya kuti batambili nikuba umwi atala anguwe.
Et il leur défendit très sévèrement de dire cela de lui à personne.
31 Wakasanguna kubayiisya atala akuti Mwana Muntu uyofwabisigwa muzintu zyingi, alimwi uyokukakwa abapati akuba payizi bami akubalembi, akuyojayigwa, pele mumazuba atatu uyobuka.
Alors il commença à leur apprendre qu'il fallait que le Fils de l'homme souffrît beaucoup, et qu'il fût rejeté par les anciens, par les principaux sacrificateurs et par les scribes, et qu'il fût mis à mort, et qu'il ressuscitât trois jours après.
32 Wakamba makani aya chaantanganana. Mpawo Pita wakamutola kumbali akumukalalila
Et il tenait ces discours tout ouvertement. Alors Pierre le prenant avec lui, se mit à le censurer.
33 Pele Jesu wakachebuka akulanga basikwiiya bakwe mpawo wakakalalila Pita wakati, “Kozwa kusule lyangu, Satani! Tubikkide miyeyo yako kuzintu zya-Leza, pele kuzintu zyabantu”.
Mais Jésus se tournant et regardant ses disciples, censura Pierre et lui dit: Arrière de moi, Satan; car tes pensées ne sont pas aux choses de Dieu, mais à celles des hommes.
34 Mpawo wakayita makamu abasikwiiya antoomwe, wakabambila kuti, “Na kulumwi uyanda kunditobela welede kulitakata lwakwe mwini, abweze chingano chakwe, akunditobela
Et appelant le peuple avec ses disciples, il leur dit: Quiconque veut venir après moi, qu'il renonce à soi-même, qu'il se charge de sa croix, et qu'il me suive.
35 Kufumbwa uyanda kufutula buumi bwakwe uyobuswekelwa, ayoyo usweekelwa bumi bwakwe akuyanda kwangu akujwi lyangu uyobujana.
Car quiconque voudra sauver sa vie, la perdra; mais quiconque perdra sa vie à cause de moi et de l'Évangile, la sauvera.
36 Nimpindunzi njajana muntu kukuvuba nyika yoonse alimwi akuyoswekelwa buumi bwakwe?
Car que servirait-il à un homme de gagner tout le monde, s'il perdait son âme?
37 Nchili muntu nchakonzya kupa kwinda buumi bwakwe?
Ou que donnerait l'homme en échange de son âme?
38 Kufumbwa ufwa nsoni akaambo kangu amajwi angu muchibaka chamamambe achibi chazyalane, Mwana aMuntu uyowusigwa nsoni anguwe nakusika mubulemu bwaWisi antoomwe abangelo basalala”.
Car quiconque aura eu honte de moi et de mes paroles, parmi cette race adultère et pécheresse, le Fils de l'homme aura aussi honte de lui, lorsqu'il viendra dans la gloire de son Père avec les saints anges.