< Makko 5 >
1 Bakazubuka lwizi baya kuchisi cha Jelasenesi.
Et ils arrivèrent au delà de la mer, dans le pays des Gadaréniens.
2 Mpawaawo Jesu nakazwa mubwaato, mwaalumi wakanjidwe muuya mubi kazwa kuzibunda wakaza kuli nguwe.
Et quand il fut sorti de la nacelle, un homme qui avait un esprit immonde, [sortit] d'abord des sépulcres, et le vint rencontrer.
3 Ooyu mwaalumi wakali kukkala kumawumbwe, alimwi katakwe naba umwi wakachili kukonzya kumwaanga, nikuba kuti wabelesya nsimbi.
Cet homme faisait sa demeure dans les sépulcres, et personne ne le pouvait tenir lié, non pas même avec des chaînes.
4 Nkaambo chiindi chiingi wakanoonga waangwa nsimbi kumaboko akumawulu, pesi wakanoonga wazipasuula akutyola zyoonse nzyakanoonga waangwa aazyo. Takwe naba umwi wakali anguzu zyakumuzunda
Parce que souvent, quand il avait été lié de fers et de chaînes, il avait rompu les chaînes, et mis les fers en pièces, et personne ne le pouvait dompter.
5 Chiindi choonse sikati amansiku wakali kukwiila kumawumbwe amuzilundu akulichubbulula amabwe.
Et il était continuellement de nuit et de jour dans les montagnes, et dans les sépulcres, criant, et se frappant avec des pierres.
6 Lino naakabona Jesu kulekule, wakachijaana wakuwa bufugeme munsi lyamawulu aakwe, kunembo lyakwe.
Mais quand il eut vu Jésus de loin, il courut et se prosterna devant lui.
7 Wakoompolola ajwi pati wati, “Uyaandanzi kulindime Jesu, Mwana wa Leza Mupati Kampatila? Ndakumbila muzina lya Leza kuti utandipenzyi pe!”
Et criant à haute voix, il dit: qu'y a-t-il entre nous, Jésus, Fils du Dieu souverain? Je te conjure de la part de Dieu, de ne me tourmenter point.
8 Nkaambo Jesu wakali wati kuli nguwe, “Zwaa mumwaalumi oyu iwe nomuuya mubi!”
Car [Jésus] lui disait: sors de cet homme, esprit immonde.
9 Lino Jesu wakabuzya kuti, “Nduweni izina lyako?” Wakasandula wati, “Izina lyangu ndime Ligiyoni, nkaambo tulibayiingi.”
Alors il lui demanda: comment te nommes-tu? Et il répondit, et dit: J'ai nom Légion; parce que nous sommes plusieurs.
10 Wakakombelezya Jesu kuti atabatandi pe kuzwa mubusena oobo.
Et il le priait instamment qu'il ne les envoyât point hors de cette contrée.
11 Kwakali butanga bupati bwangulube bwakali kuchela aakalundu kali afwiifwi,
Or il y avait là vers les montagnes un grand troupeau de pourceaux qui paissait.
12 myuuya mibi yakakombelezya Jesu yati, “Tutandile mungulube; utuzumizye kuti tunjile mulinzizyo.”
Et tous ces démons le priaient, en disant: Envoie-nous dans les pourceaux, afin que nous entrions en eux; et aussitôt Jésus le leur permit.
13 Wakayizumizya, elyo myuuya mibi yakazwa yaakunjila mungulube. Mweelwe uli zyuulu zibili wabutanga bwa ngulube zyakagwilimina kujenga zyaaliwalila mulwizi zyanikila
Alors ces esprits immondes étant sortis, entrèrent dans les pourceaux, et le troupeau, qui était d'environ deux mille, se jeta du haut en bas dans la mer; et ils furent étouffés dans la mer.
14 Aabo bakali kweembela ngulube bakachijanina kuyowaamba kudolopo amumyuunzi, lino bantu bakayinka kuyobona chakali chachitika.
Et ceux qui paissaient les pourceaux s'enfuirent, et en portèrent les nouvelles dans la ville, et dans les villages.
15 Lino nibakasika kuli Jesu, bakamubona mwaalumi wakanjidwe ligiyoni wamyuuya mibi. Wakalikkede, kasamide, amizeezo yakwe yakali yaba kabotu. Eelyo bakayoowa.
Et [ceux de la ville] sortirent pour voir ce qui était arrivé, et vinrent à Jésus; et ils virent le démoniaque, celui qui avait eu la légion, assis et vêtu, et en bon sens; et ils furent saisis de crainte.
16 Abo bakazibona bakaambila bantu azyakachitika kuli ooyu mwaalumi wakanjidwe muuya mubi, bakapandulula azyakachitika kungulube.
Et ceux qui avaient vu [le miracle], leur racontèrent ce qui était arrivé au démoniaque, et aux pourceaux.
17 Mpawo bantu bakatanguna kumukombelezya Jesu kuti azwe muchisi chabo.
Alors ils se mirent à le prier qu'il se retirât de leurs quartiers.
18 Lino Jesu nakaanjila mubwaato, mwaalumi wakanjidwe muuya mubi wakamukumbila kuti beende amwi.
Et quand il fut entré dans la nacelle, celui qui avait été démoniaque le pria de permettre qu'il fût avec lui.
19 Jesu wakamukakila, pesi wakati, “Kuya kumuunzi kuli bakulindinywe ukabaambile Mwami nzyaakuchitila, ambaakufwida luzyalo.”
Mais Jésus ne le lui permit point, et lui dit: va-t'en à ta maison vers les tiens, et raconte-leur les grandes choses que le Seigneur t'a faites, et comment il a eu pitié de toi.
20 Eelyo mwaalumi ooyu wakeenda wakwaambila baku Dekkapolisi nzyakamuchitila Jesu. Mpawo bantu boonse bakagamba.
Il s'en alla donc, et se mit à publier en Décapolis les grandes choses que Jésus lui avait faites; et tous s'en étonnaient.
21 Lino Jesu naakazubuka lubo abwaato kuya mutala alwizi, bantu bayingi bakamubunganina kali kunkomwe yalwizi.
Et quand Jésus fut repassé à l'autre rivage dans une nacelle, de grandes troupes s'assemblèrent vers lui, et il était près de la mer.
22 Lino umwi mweendelezi wachikombelo utegwa Jayilosi, wakaya nkukooko. Naakabona Jesu, wakawida kumawulu aakwe.
Et voici un des Principaux de la Synagogue nommé Jaïrus, vint à lui, et le voyant, il se jeta à ses pieds.
23 Mpawo wakamukombelezya chamoyo woonse wati, “Mwanaangu musimbi waamba kufwa, wenche kuza umubike maboko, ulasilikwa apone.” Lino Jesu wakeenda awe.
Et il le priait instamment, en disant: ma petite fille est à l'extrémité; [je te prie] de venir, et de lui imposer les mains, afin qu'elle soit guérie, et qu'elle vive.
24 Bantu bayiingi bakamutobela bamubunganina bamubika aakati.
[Jésus] s'en alla donc avec lui; et de grandes troupes de gens le suivaient et le pressaient.
25 Mpawo awo kwakali mwanakazi wakali kuchiswa kalobola kwaminyaka ilikkumi ayibili.
Or une femme qui avait une perte de sang depuis douze ans,
26 Wakafwaba kapati loko mukusilikwa abasilisi bayingi, alubo wakamana lubono lwake loonse. Nikuba boobo taakwe nakapona pe, bulwazi bwakayindilila.
Et qui avait beaucoup souffert [entre les mains] de plusieurs médecins, et avait dépensé tout son bien, sans avoir rien profité, mais plutôt était allée en empirant;
27 Kali wamvwa impuwo zya Jesu, wakasika wanjila munkamu kusule lya Jesu wajata chisamo chakwe.
Ayant ouï parler de Jésus, vint dans la foule par derrière, et toucha son vêtement.
28 Nkaambo wakayeeya kuti, “Kufumbwa ndaguma chisamo chakwe ndilapona.”
Car elle disait: si je touche seulement ses vêtements, je serai guérie.
29 Mpawo awo bulowa bwakagama, alimwi wakamvwa mumubili wakwe kuti wapona bulwazi bwakwe.
Et dans ce moment la perte de sang s'arrêta; et elle sentit en son corps qu'elle était guérie de son fléau.
30 Mpawo awo Jesu wakamvwa kuti nguzu zyamana mumubil wakwe. Wakachebukila musule wabuzya wati, “ani ngwani waguma chisamo changu?”
Et aussitôt Jésus reconnaissant en soi-même la vertu qui était sortie de lui, se retourna vers la foule, en disant: qui est-ce qui a touché mes vêtements?
31 Basikwiiya bakwe bakasandula bati, nga ulabuzya biyeni kuti, “ngwani wandiguma?” Kubwene bantu bayiingi balikubunganidile bakubikkide akati.
Et ses Disciples lui dirent: tu vois que la foule te presse, et tu dis: qui est-ce qui m'a touché?
32 Pesi Jesu wakachiliswini kalanguula oyo wakamuguma.
Mais il regardait tout autour pour voir celle qui avait fait cela.
33 Lino mwanakazi olya mbwakalizi zyoonse zyakachitika alinguwe, wakaza kuli Jesu wawa kumawulu akwe, kazazama mukuyoowa, wamwaambila choonzyo chakachitika.
Alors la femme saisie de crainte et toute tremblante, sachant ce qui avait été fait en sa personne, vint et se jeta à ses pieds, et lui déclara toute la vérité.
34 Lino wakamwaambila kuti, “Mwanaangu lusyomo lwako lwakuponia. Kuya muluumuno, waangunuke kuzwa mumafwabi ako.”
Et il lui dit: ma fille! ta foi t'a sauvée; va-t'en en paix, et sois guérie de ton fléau.
35 Lino Jesu kachaambula, kwakasika bamwi bantu bakazwa kung'anda yaJayilosi Muzulwidi wambungano bati, “uchimukatazizyaanzi Muyiisi,” teemwanaako musimbi wafwa kale?”
Comme il parlait encore, il vint des gens de chez le Principal de la Synagogue, qui lui dirent: ta fille est morte, pourquoi donnes-tu encore de la peine au Maître?
36 Jesu tatambwide pe ezizyakali kwaambuulwa, wakaambila Jayilosi kuti, “Syoma utayoowi pe.”
Mais Jésus ayant aussitôt entendu ce qu'on disait, dit au Principal de la Synagogue: ne crains point; crois seulement.
37 Wakeenda aPita, Jemusi aJoni mukulana waJemusi, tewakazumizya bantu bayiingi pe.
Et il ne permit à personne de le suivre, sinon à Pierre, et à Jacques, et à Jean, le frère de Jacques.
38 Lino nibakasika kung'anda yamweendelezi wachikombelo, Jesu wakabona kunyongana, akuchundaana kwabantu balila akomooka kupati.
Puis il vint à la maison du Principal de la Synagogue, et il vit le tumulte, [c'est-à-dire], ceux qui pleuraient et qui jetaient de grands cris.
39 Mpawo wakanjila mukati wabaambila kuti, “Nkaambonzi nimunyongana akoomoka, Mwana tafwide pe uledebiyo?”
Et étant entré, il leur dit: pourquoi faites-vous tout ce bruit, et pourquoi pleurez-vous? la petite fille n'est pas morte, mais elle dort.
40 Mpawo bakamuseka. Lino naakamana kubatandila anze boonse, wakabweza wisi amusimbi abanyina abasikwiiya mbakali abo, wanjila omo mwakali mwana.
Et ils se riaient de lui. Mais [Jésus] les ayant tous fait sortir, prit le père et la mère de la petite fille, et ceux qui étaient avec lui, et entra là où la petite fille était couchée.
41 Wakajata luboko lwamusimbi wamwaambila kuti, “Talita kkumi!” (chaamba kuti, kasimbi buka!”)
Et ayant pris la main de l'enfant, il lui dit: Talitha cumi, qui étant expliqué, veut dire: petite fille (je te dis) lève-toi.
42 Mpawo awo musimbi wakanyampuka, weendeenda (wakali aminyaka ilikkumi ayibili). Alizeezi, bantu bakagambwa loko.
Et d'abord la petite fille se leva, et marcha; car elle était âgée de douze ans; et ils en furent dans un grand étonnement.
43 Wakabaambila malayilile mayumu akuti bataambili muntu atala azyakachitika, mpawo wakati amumupe chakulya.
Et il leur commanda fort expressément que personne ne le sût; puis il dit qu'on lui donnât à manger.