< Makko 10 >
1 Jesu nakazwa kubusena obo waya kuchisi chaku Judiya a kubusena bwamutala a mulongaJodani, alimwi bantu biingi bakaza lubo kulinguwe. Wakali kubayiisya lubo, mbuli mbakali wazibila kuchita.
Jesũ agĩcooka akiuma kũu agĩthiĩ bũrũri wa Judea na mũrĩmo ũrĩa ũngĩ wa Jorodani. O rĩngĩ andũ ikundi magĩũka kũrĩ we, nake akĩmaruta ũhoro o ta ũrĩa aamenyerete gwĩka.
2 Mpawo baFalisi bakaza kulinguwe kuzomusunka alimwi bakmubuzya kuti, “Chili mumulawu na kuti mwalumi aleke banakwe?” Wakasandula,
Na Afarisai amwe magĩũka kũrĩ we makĩenda kũmũgeria, makĩmũũria atĩrĩ, “Watho nĩwĩtĩkĩrĩtie mũndũ atigane na mũtumia wake?”
3 “Wakamulayilila buti Mozesi?”
Nake agĩcookia ũhoro, akĩmooria atĩrĩ, “Musa aamwathire mwĩkage atĩa?”
4 Bakati, “Mozesi wakazuminina mwalumi kulemba lugwalo lwakulekana alimwi akumutanda”.
Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Musa nĩetĩkagĩria mũndũ aandĩkĩre mũtumia wake marũa ma gũtigana nake, amũte.”
5 “Nkuyuma kwamyoyo yanu chakapa kuti alembe mulawo oyu”, Jesu wakabambila.
Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Musa aamwandĩkĩire watho ũcio tondũ wa ũrĩa muomĩtie ngoro cianyu.
6 “Pele kuzwa kumatalikilo akulenga, 'Leza wakababumba, mwalumi amwanakazi'.
No kuuma o kĩambĩrĩria, Ngai ‘ombire mũndũ mũrũme na mũndũ-wa-nja’.
7 “Akambo kachechi mwalumi uyozwa kuliwisi abanyina
‘Gĩkĩ nĩkĩo gĩtũmaga mũndũ mũrũme atige ithe na nyina na anyiitane na mũtumia wake,
8 alimwi akakkale abanakwe, alimwi bobile bayooba nyama yomwe! Aboobo tabachili bobile pe, pele nyama yomwe”.
nao eerĩ magatuĩka mwĩrĩ ũmwe.’ Nĩ ũndũ ũcio, acio ti andũ eerĩ rĩngĩ, no nĩ mũndũ ũmwe.
9 Aboobo Leza nzyaswanizya antoomwe, kutakabi muntu uzyaanzania”.
Nĩ ũndũ ũcio, arĩa Ngai anyiitithanĩtie, mũndũ ndakanamatigithanie.”
10 Awo nibakali mun'anda, basikwiiya bakamubuzya lubo aatala achechi.
Na maatoonya nyũmba thĩinĩ, arutwo makĩũria Jesũ ũhoro ũcio o rĩngĩ.
11 Wakati kulimbabo, “Naba ani uleka mwanakazi akukwata umbi wamuchita bumambi.
Nake akĩmacookeria atĩrĩ, “Mũndũ o wothe angĩtigana na mũtumia wake acooke ahikie mũtumia ũngĩ, mũndũ ũcio nĩ atharĩtie.
12 Naa mukayintu waleka mulumi wakwe wakwatwa awumbi mwalumi, wachita bumambi”.
Nake mũtumia angĩtigana na mũthuuriwe, ahikĩre mũndũ mũrũme ũngĩ, o nake nĩ atharĩtie.”
13 Mpawo bakeeta bana babo banini kulinguwe kuti abagume, pele basikwiiya bakabakalalila.
Nao andũ makĩrehera Jesũ twana tũnini nĩguo atũhutie, no arutwo ake makĩmakaania.
14 Pele Jesu nakazibona, tezyakamubotezya pe alimwi wakati kulimbabo, “Muzumizye bana mutabakasyi, nkambo bwami bwaLeza mbubwabo bali boobo.
Rĩrĩa Jesũ oonire ũguo, akĩrakara, akĩmeera atĩrĩ, “Rekei twana tũu tũũke kũrĩ niĩ, tigai gũtũgiria, nĩgũkorwo ũthamaki wa Ngai nĩ wa arĩa matariĩ ta tuo.
15 Chakasimpe ndamwambila, naba ani utatambuli bwami bwaLeza mbuli mwana munini takonzyi kuyobunjila”.
Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, ũrĩa wothe ũtakamũkĩra ũthamaki wa Ngai ta kaana ndakaũtoonya o na atĩa.”
16 Mpawo wakababweza bana mumanza akwe alimwi wabalongezya nakabikka maboko akwe alimbabo.
Nake akĩoya twana tũu, agĩtũigĩrĩra moko, agĩtũrathima.
17 Nakatalisya lweendo lwakwe, umwi mwalumi wakachijana wazofugama kunembo lyakwe alimwi wabuzya, “Muyisi mubotu, ndichite buti kuti ndikajane buumi butamani?” (aiōnios )
Na rĩrĩa Jesũ oimagaraga, mũndũ ũmwe nĩatengʼerire harĩ we, agĩturia ndu mbere yake, akĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani mwega, ingĩĩka atĩa nĩguo ngaagaya muoyo wa tene na tene?” (aiōnios )
18 Jesu wakati, “Nkambonzi nuti ndimubotu? Tako pe mubotu naba umwi kunze kwaLeza alikke.
Nake Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkũnjĩta mwega nĩkĩ? Gũtirĩ o na ũmwe mwega, tiga o Ngai we wiki.
19 Ulizi milawo: 'Utajayi, utachiti bumambi, utabbi, utabejelezyi umwi, utabbi chakweenena, lemeka uso abanyoko.”
Wee nĩ ũũĩ ũrĩa maathani moigĩte: ‘Ndũkanoragane, na ndũkanatharanie, na ndũkanaiye, na ndũkanaigĩrĩre mũndũ ũrĩa ũngĩ kĩgeenyo, na ndũkanaheenanie, na tĩĩa thoguo na nyũkwa.’”
20 Mwalumimwakati, “Muyisi, zyoonse ezi zintu ndakazitibelezya kuzwa kandichili mukubusi”.
Nake akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, macio mothe ndũire ndĩmarũmĩtie kuuma ndĩ mũnini.”
21 Jesu wakamulanga alimwi wamuyanda. Wakati kulinguwe, “Chintu chimwi nchobula. Weelede kuuzya zyoonse nzulazyo alimwi uzipe kubachete, elyo uyojana buvubi kujulu. Mpawo sika, unditobele”.
Nake Jesũ amũrora, akĩmwenda, akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ kũrĩ ũndũ ũmwe ũtigairie: Thiĩ wendie indo ciaku ciothe iria ũrĩ nacio ũhe athĩĩni mbeeca icio, na nĩũkagĩa na mũthithũ igũrũ. Ũcooke ũũke, ũnũmĩrĩre.”
22 Pesi akaambo kamakani aya wakawusa kapati alimwi wakayinka kafwisya nsoni, nkambo wakali azintu zyiingi.
Mwanake ũcio agĩtukia gĩthiithi. Agĩthiĩ arĩ na kĩeha, tondũ aarĩ na ũtonga mũingĩ.
23 Jesu wakalangalanga mpawo wakati kulibasikwiiya bakwe, “Nchiyumu buti kubavubi kunjila mu bwami bwaLeza!”
Nake Jesũ akĩĩhũgũra, akĩĩra arutwo ake atĩrĩ, “Kaĩ nĩ ũndũ wĩ hinya gĩtonga gũtoonya ũthamaki-inĩ wa Ngai-ĩ!”
24 Basikwiiya bakagamba kumajwi akwe.
Nao arutwo makĩgega maigua ciugo ciake. No Jesũ akiuga o rĩngĩ atĩrĩ, “Ciana, kaĩ nĩ ũndũ wĩ hinya gũtoonya ũthamaki-inĩ wa Ngai-ĩ!
25 Pesi Jesu wakabambila lubo, “Nobana, nchuubawuba kunkamela kuti yiinde mumpako yanaliti kwiinda muvubi kuti anjile mubwami bwaLeza”.
Nĩ ũhũthũ ngamĩĩra kũhungura irima rĩa cindano gũkĩra gĩtonga gũtoonya ũthamaki-inĩ wa Ngai.”
26 Bakagamba kapati alimwi baambilana kuti, “Ngwani unga ulakonzya kufutulwa?”
Arutwo ake magĩkĩrĩrĩria kũgega, makĩũrania atĩrĩ, “Nũũ ũngĩkĩhonoka?”
27 Jesu wakabalanga alimwi wati, “Kubantu tachikonzeki, pele kuli Leza chilakonzeka. Nkambo zintu zyoonse zilakonzeka a Leza”.
Nake Jesũ akĩmarora, akĩmeera atĩrĩ, “Harĩ mũndũ ũndũ ũyũ ndũngĩhoteka, no harĩ Ngai tiguo; maũndũ mothe nĩ mahotekaga nĩ Ngai.”
28 Pita wakatalika kwambula kulinguwe, “Boona, twasiya zyoonse twakutobela”.
Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Ithuĩ tũtigĩte maũndũ mothe tũgakũrũmĩrĩra!”
29 Jesu wakati, “Nchobeni ndamwambila, takwe pe wasiya n'anda naa banyandumi naa bachizi naa banyina naa bana naa nyika akambo kandime alimwi akambo kavangeli,
Nake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, gũtirĩ mũndũ ũtigĩte mũciĩ kana ariũ a nyina, kana aarĩ a nyina, kana nyina, kana ithe, kana ciana, o na kana ithaka nĩ ũndũ wakwa, na nĩ ũndũ wa Ũhoro-ũrĩa-Mwega,
30 utakabule kutambula zyiindulwidwe mwaanda munyika omuno lino: n'anda abanyandumi a bachizi a mamama abana anyika, mukupenzegwa, munyika utobela, buumi butamani. (aiōn , aiōnios )
ũtakaheo ũtonga maita igana matukũ maya tũrĩ, na aheo maita igana ma nyũmba, na ariũ a nyina, na aarĩ a nyina, na manyina, na ciana o na ithaka, na hamwe na macio, mĩnyamaro. Na ihinda rĩrĩa rĩgooka aheo muoyo wa tene na tene. (aiōn , aiōnios )
31 Pele biingi balikumatangunino bayooba bakumamanino”.
No rĩrĩ, andũ aingĩ arĩa marĩ mbere nĩmagatuĩka a thuutha, na a thuutha matuĩke a mbere.”
32 Bakali mumugwagwa kabayabuya kuJelusalema, alimwi Jesu wakali kunembo lyab. Basikwiiya bakagamba, alimwi abaabo bakali kutobela musule bakayowa. Mpawo Jesu wakabweza bali kkumi ababili wabatola kumbali alubo watalika kubambila zizochitikana kulinguwe kuchiindi chitobela linolino.
Na rĩrĩa maarĩ njĩra-inĩ makĩambata merekeire Jerusalemu, Jesũ amatongoretie, arutwo ake nĩmagegire, nao arĩa maamarũmĩrĩire magĩĩtigĩra. O rĩngĩ Jesũ agĩtwara arutwo arĩa ikũmi na eerĩ keheri-inĩ, akĩambĩrĩria kũmeera maũndũ marĩa maakirie kũmũkora.
33 “Amubone, tuyabuya kuJelusalema, alimwi Mwana waMuntu uyowabwa kubapayizi bapati abalembi.
Akĩmeera atĩrĩ, “Nĩtũkwambata tũthiĩ Jerusalemu, nake Mũrũ wa Mũndũ nĩegũkunyanĩrwo kũrĩ athĩnjĩri-Ngai arĩa anene na kũrĩ arutani a watho. Nao mamũtuĩre kũũragwo na mamũneane kũrĩ andũ-a-Ndũrĩrĩ,
34 Bayomupa mulandu walufu akumwaaba kulibamasi. Bayomusonsya, bayomuswida mate amubili, bayomuuma, alimwi bakamujeye. Pele kwiinda mazuba atatu uyobuka.
nao mamũnyũrũrie na mamũtuĩre mata, na mamũhũũre iboko o na mamũũrage. No thuutha wa mĩthenya ĩtatũ nĩakariũka.”
35 Jemusi a Joni, bana baZebbadi, bakaza kulinguwe bati, “Muyisi, tuyanda kuti mutuchitile kufumbwa nzituyomukumbila kulinduwe”.
Na rĩrĩ, Jakubu na Johana, ariũ a Zebedi, magĩũka kũrĩ Jesũ. Makĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, tũkwenda ũtwĩkĩre o ũrĩa tũgũkũhooya.”
36 Wakati kulimbabo, “Niinzi nchimuyanda kuti ndikamuchitile?”
Nake akĩmooria atĩrĩ, “Mũkwenda ndĩmwĩkĩre atĩa?”
37 Bakati, “Tuzumizye kuti tukkale anduwe mubulemu bwako, umwi kuchilisyo umwi kuchimwensi.”
Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ũtwĩtĩkĩrie tũgaikara ũmwe guoko-inĩ gwaku kwa ũrĩo na ũrĩa ũngĩ guoko-inĩ gwaku kwa ũmotho riiri-inĩ waku.”
38 Pele Jesu wakabasandula, “Tamuchizi nchimuli kukumbila. Mulakonzya na kunywa nkomechi njesikanywe naa kukakatila kulubbizizyo ndwesikabbizigwe andulo?”
Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Mũtiũĩ kĩrĩa mũrahooya. Mwahota kũnyuĩra gĩkombe kĩrĩa niĩ ngũnyuĩra, kana mũbatithio na ũbatithio ũrĩa ngũbatithio naguo?”
39 Bakati kulinguwe, “Tulakonzya.” Jesu wakati kulimbabo, “Nkomechi njesikanywe, muyoyinywa, alimwi lubbizizyo ndwesikabbizigwe andulo, anywebo muyolubbizigwa.
Nao magĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ no tũhote.” Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Gĩkombe kĩrĩa ngũnyuĩra nĩ mũkaanyuĩra, o na mũbatithio na ũbatithio ũrĩa ngũbatithio naguo.
40 Pele utakakkale kuchilisyo kana kuchimwensi tensi ndime nensyambe pe, pele nkukwabaabo babambilidwe mbubo.”
No ha ũhoro wa gũikara guoko-inĩ gwakwa kwa ũrĩo kana kwa ũmotho ti niĩ heanaga. Itĩ icio ikaaheo arĩa mathondekeirwo cio.”
41 Awo bamwi balikkumi nibakamvwa eecho, bakatalika kunyemena Jemusi a Joni.
Rĩrĩa arutwo acio angĩ ikũmi maiguire ũhoro ũcio, makĩrakarĩra Jakubu na Johana.
42 Jesu wakabayita kulinguwe wati, “Mulizi aabo baambwa kuti mbendelezi babamasi balabeendelezya, alimwi basikutwe babo bakatondezya manguzu aabo alimbabo.
Nake Jesũ akĩmeeta hamwe akĩmeera atĩrĩ, “Nĩ mũũĩ atĩ andũ arĩa matuuagwo aathani a andũ-a-Ndũrĩrĩ nĩmetũũgagĩria igũrũ rĩao, nao anene ao nĩmamaathaga.
43 Pele tazikoyooba mbubo pe akati kanu. Naba ani uyanda kuba mupati akati kanu weelede kuba mupati mulanda,
No rĩrĩ, inyuĩ mũtitariĩ ũguo. Handũ ha ũguo, ũrĩa wothe ũngĩenda gũtuĩka mũnene thĩinĩ wanyu no nginya atuĩke ndungata yanyu,
44 alimwi naba ani uyanda kuba mutanzi akati kanu weelede kuba muzike waboonse
nake ũrĩa wothe ũkwenda gũtuĩka wa mbere thĩinĩ wanyu, no nginya atuĩke ngombo ya andũ othe.
45 Nkambo Mwana aMuntu takazida kuzofutulwa pe, pele kufutula, alimwi akupa buumi bwakwe kukwangununa biingi.”
Nĩgũkorwo o na Mũrũ wa Mũndũ ndookire gũtungatĩrwo, no ookire gũtungata na arute muoyo wake nĩguo arĩhe thogora wa gũkũũra andũ aingĩ.”
46 Bakasika kuJelikko. Nakazwa kuJelikko abasikwiiya bakwe amakamu makamu, mwana wa Timiyasi, Bbatimiyasi, moofu, wakalikkede kumbali amugwagwa.
Nao magĩkinya Jeriko. Na rĩrĩa Jesũ na arutwo ake, hamwe na kĩrĩndĩ kĩnene moimaga itũũra-inĩ rĩu, mũndũ warĩ mũtumumu wetagwo Baritimayo (ũguo nĩ kuuga mũrũ wa Timayo), aikarĩte thĩ mũkĩra-inĩ wa njĩra akĩhooya thendi.
47 Awo nakamvwa kuti Jesu muNazaleni, wakatalika koompolola wati, “Jesu Mwana waDavida, ndifwide luzyalo!”
Na rĩrĩa aiguire atĩ nĩ Jesũ wa Nazarethi, akĩambĩrĩria kwanĩrĩra akiugaga atĩrĩ, “Jesũ, Mũrũ wa Daudi, njiguĩra tha!”
48 Biingi bakamukasya mwalumi boofu, bamwambila kuti awumune. Pele wakompolola changuzu, “Mwana waDavida, ndifwide luzyalo!”
Andũ aingĩ makĩmũkaania, makĩmwĩra akire, nowe agĩkĩrĩrĩria kwanĩrĩra, akiugaga atĩrĩ, “Mũrũ wa Daudi, njiguĩra tha!”
49 Jesu wakayimikila alimwi wabalayilila kuti bamwiite. Bakamwiita mwalumi moofu, bati, “Koyuma! Nyampuka! Ulikukwiita.”
Nake Jesũ akĩrũgama, akiuga atĩrĩ, “Mwĩtei.” Nĩ ũndũ ũcio magĩĩta mũndũ ũcio warĩ mũtumumu, makĩmwĩra atĩrĩ, “Wĩyũmĩrĩrie! Rũgama! Nĩaragwĩta.”
50 Wakasowela ansi chikobela chakwe, wasotoka alimwi wasika kuli Jesu.
Agĩteania nguo yake ya igũrũ, agĩũkĩra na ihenya agĩthiĩ harĩ Jesũ.
51 Jesu wakamusandula wati, “Niinzi nchuyanda kuti ndikuchitile?” Mwalumi moofu wakati, “Muyisi ndiyanda kubona.”
Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda ngwĩkĩre atĩa?” Nake mũndũ ũcio warĩ mũtumumu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũrutani, ngwenda o njooke kuona.”
52 Mpawo Jesu wakati kulinguwe, “Kuya. Lusyomo lwako lwakuponya.” Mpaawo wakabona lubo, alimwi wakamutobela mumugwagwa.
Nake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Wĩthiĩre, wĩtĩkio waku nĩguo watũma ũhone.” O rĩmwe akĩambĩrĩria kuona, nake akĩrũmĩrĩra Jesũ.