Joni 6
1 Nikwakayinda zintu ezi, Jesu wakayinka bubambene alwizi lwaku Galili, lwambwa kuti lwizi Tebeliyasi.
Potem Jezus odszedł za Morze Galilejskie, [czyli] Tyberiadzkie.
2 Inkamu mpati yakamutobela nkaambo bakabona zitondezyo zyakali kuchita kuli bakachisidwe.
A szedł za nim wielki tłum, bo widzieli cuda, które czynił na chorych.
3 (Jesu wakaya kuchilundu oko wakaakukkala ansi abasikwiiya bakwe.
I wszedł Jezus na górę, i usiadł tam ze swoimi uczniami.
4 Lino Pasika, pobwe lyaba Juda, lyakali aafwifwi.)
A zbliżała się Pascha, święto żydowskie.
5 Elyo Jesu wakalanga kujulu wakabona makamu makamu aleza kuli nguwe, wakaamba kuti kuuli Filipo,” nkuukuuli nkutunga tulawula chinkwa kuti balye aaba?”
Wtedy Jezus, podniósłszy oczy i ujrzawszy, że mnóstwo ludzi idzie do niego, zapytał Filipa: Gdzie kupimy chleba, aby oni [mogli] jeść?
6 ( Pesi Jesu wakaamba ezi kuti asunke Filipo, wee wakalizi kuti niinzi nzyatachite.)
Ale mówił [to], wystawiając go na próbę. Wiedział bowiem, co miał czynić.
7 Filipo wakamusandula, “myaanda yobile yampondo tiikokwana pe kuti umwi awumwi ajane nikati kucheya.”
Filip mu odpowiedział: Za dwieście groszy nie wystarczy dla nich chleba, choćby każdy z nich wziął [tylko] trochę.
8 Umwi wabasikwiiya, Andileya mukulana wa Simoni Pita, wakaamba kuti kuli Jesu,
Jeden z jego uczniów, Andrzej, brat Szymona Piotra, powiedział do niego:
9 kuli kalombe okiya kalaazinkwa zili musanu zinkwa zyabbali atuswi tubili, pesi niinzi ezi akati kabiingi?”
Jest tu jeden chłopiec, który ma pięć chlebów jęczmiennych i dwie rybki. Ale cóż to jest na tak wielu?
10 Jesu wakati,” chita kuti bantu bakkale aansi, bakali mweelwe wazyuulu zili musanu.
Wtedy Jezus powiedział: Każcie ludziom usiąść. A było dużo trawy na tym miejscu. Usiedli więc mężczyźni w liczbie około pięciu tysięcy.
11 Mpawo Jesu wakabweza zinkwa alimwi naakamana kupa kulumba wakapa abo bakakkede ansi. Wakachita bukozyeniye akunswi, kazili zyiingi mbuuli mbubakayandide.
Wówczas Jezus wziął te chleby i podziękowawszy, rozdał uczniom, a uczniowie siedzącym. Podobnie i z tych rybek, ile tylko chcieli.
12 Bantu nibakakkuta, wakati kuli basikwiiya bakwe,” amubunganiye bufwefwelenga bwachaala, mpawo kaatakwe buta bulike pe.”
A gdy się nasycili, powiedział do swoich uczniów: Zbierzcie kawałki, które zostały, żeby nic nie przepadło.
13 Mpawo bakabunganiya bufwefwelenga bazuzya nsuwo zili kkumi azibili kuzwa bufwefwelenga bwazinkwa zili musanu zyabbali twachaala nibali kulya.
Zebrali więc i napełnili dwanaście koszy kawałkami, które zostały z tych pięciu chlebów jęczmiennych po tych, którzy jedli.
14 Mpawo, bantu nibakabona ezi zitondeezyo nzyaakachita, bakati, “Akakasimpe kuti musinsimi usikide munyika.”
A ci ludzie, ujrzawszy cud, który uczynił Jezus, mówili: To jest prawdziwie ten prorok, który miał przyjść na świat.
15 Jesu naakaziba kuti baamba kusika kukumujata changuzu akumuchita mwami, wakabweeda kuchilundu alikke.
Wtedy Jezus, poznawszy, że mieli przyjść i porwać go, aby go obwołać królem, odszedł znowu sam jeden na górę.
16 Nilyakaba mansiku, basikwiiya bakwe bakaya munsi aalwizi.
A gdy był wieczór, jego uczniowie zeszli nad morze;
17 Bakanjila mubwaato, bakaya bweenda atala alwizi lwaku Kkapenawumi. kwakali kwasikila kuli cheecho chiindi, alimwi Jesu takayinaasika pe kulimbabo.
Wsiedli do łodzi i płynęli na drugi brzeg, do Kafarnaum. Było już ciemno, a Jezus jeszcze do nich nie przybył.
18 Iguwo lili anguzu lyakabawuma, elyo lwizi lwaka yuuntana.
A kiedy powstał wielki wiatr, morze zaczęło się burzyć.
19 Nibakakwasula mamayela asikabe makkumi abili amusanu naa makkumi atatu amamayeli bakabona Jesu Jesu uleenda atala alwizi alimwi kazabuza kubwaato, eelyo bakayoow.
Gdy odpłynęli na około dwadzieścia pięć lub trzydzieści stadiów, ujrzeli Jezusa chodzącego po morzu i zbliżającego się do łodzi i zlękli się.
20 Pesi wakaamba kuti kuli mbabo, “Ndime! mutayoow.”
A on powiedział do nich: [To] ja jestem, nie bójcie się.
21 Mpawo bakayandisya kumutambula mubwaat, aboobo bwaato bwakafwambana kuyosika anyika nkubakali kuya.
Wzięli go więc chętnie do łodzi i natychmiast łódź przypłynęła do ziemi, do której płynęli.
22 Izuba litobela, inkamu yakayimvwi mumbali aalwizi yakabona kuti takuchikwe bwaato kunze kwabumwi, Jesu mbwatanjila abasikwiiya bakwe pesi basikwiiya bakwe bakayinka abalikke.
Nazajutrz ludzie, którzy byli po drugiej stronie morza, zobaczyli, że tam nie było innej łodzi, tylko ta jedna, do której wsiedli jego uczniowie, i że Jezus nie wsiadł do łodzi ze swoimi uczniami, ale jego uczniowie odpłynęli sami.
23 Nikuba boobo, kwakali aamwi maato akazwa kuli Tibbeliyasi kubambene abusena nkubakali kuula zinkwa naakamana kupa kulumba mwaami.
(Przypłynęły też inne łodzie z Tyberiady w pobliże tego miejsca, gdzie jedli chleb, gdy Pan złożył dziękczynienie.)
24 Nkamu niyakaziba kuti naa Jesu naa basikwiiya bakwe bakaliwo, abalabo bakanjila mubwaato elyo bakaya ku kkapenawume kuya bulanguula Jesu.
Gdy więc ludzie zobaczyli, że tam nie było Jezusa ani jego uczniów, wsiedli i oni do łodzi i przeprawili się do Kafarnaum, szukając Jezusa.
25 Nibakamujana kubbazu limwi lya lwizi bakaamba kuti kuli nguwe,” Muyiisi, wakasika lili okuno?”
Kiedy znaleźli go po drugiej stronie morza, zapytali: Mistrzu, kiedy tu przybyłeś?
26 Jesu wakabasandula, wati,” kasimpe, mulandilanguula, kutali kuti mwaba zitondeezyo pe, pesi nkaambo kakuti mwakalya zinkwa akukkuta zinkwa alimwi mwaka kkuta.
Jezus im odpowiedział: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Szukacie mnie nie dlatego, że widzieliście cuda, ale dlatego, że jedliście chleb i nasyciliście się.
27 Mutabelekeli kulya kumana, pesi mubelekele kulya kutola kubuumi butamani buumi Mwana a Muntu mbwayomupa, aboobo Leza Taata uyodinda chidindo chakwe alimbabo. (aiōnios g166)
Zabiegajcie nie o pokarm, który ginie, ale o pokarm, który trwa ku życiu wiecznemu, który wam da Syn Człowieczy. Jego bowiem zapieczętował Bóg Ojciec. (aiōnios g166)
28 Mpawo bakaamba kuti kulinguwe,” nchinyamaanzi nchitweelede kuchit, kuchitila kuti tuchite mulimu wa Leza?”
Wtedy zapytali go: Cóż mamy robić, abyśmy wykonywali dzieła Boga?
29 Jesu wakasandula akwaamba kuti kuli mbabo,” Oyu ngumulimu wa Leza: kuti musyome oyo ngwakatuma.”
Odpowiedział im Jezus: To jest dzieło Boga, abyście wierzyli w [tego], którego on posłał.
30 Mpawo bakaamba kuti kuli nguwe,” Nchichili chitondeezyo nchutachite, kuchitila kuti tubone akusyoma? Ulachita buyeni?
Powiedzieli mu więc: Jaki znak czynisz, abyśmy widzieli i wierzyli tobie? Cóż czynisz?
31 BamaTaata bakalya mana munkanda, mbuuli mbukulembedwe, 'wakapa zinkwa kuzwa kujulu kuti balye.
Nasi ojcowie jedli mannę na pustyni, jak jest napisane: Chleb z nieba dał im do jedzenia.
32 Mpawo Jesu wakabasandula wat, “nkasimpe, nkasimpe, tali Mozesi pe wakamupa zinkwa kuzwa kujulu, pesi ngu Taata uumupa zinkwa zinkwa chini chini chizwa kujulu.
Wtedy Jezus im odpowiedział: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Nie Mojżesz dał wam chleb z nieba, ale mój Ojciec daje wam prawdziwy chleb z nieba.
33 Aboobo chibunge cha Leza nheecho chisika aansi kuzwa kujulu akupa buumi kunyika.”
Chlebem Boga bowiem jest ten, który zstępuje z nieba i daje światu życie.
34 Mpawo bakamwaambila kuti,” Mwaalumi, kotupa chinkwa echi lyoonse.
Wtedy powiedzieli do niego: Panie, dawaj nam zawsze tego chleba.
35 Jesu wakabaambila kuti, “ndime chinkwa chabuumi; oyo uuza kulindime tachiyoobi anzala limbi, ayooyo uusyoma mulindime takoyobaa anyota limbi.
I odpowiedział im Jezus: Ja jestem chlebem życia. Kto przychodzi do mnie, nie będzie głodny, a kto wierzy we mnie, nigdy nie będzie odczuwał pragnienia.
36 Pesi ndamwaambila obu kuti mulindibwene, alimwi tamusyom.
Ale wam powiedziałem: Chociaż widzieliście mnie, nie wierzycie.
37 Boonse mbaandipa Taata balasika kuli ndime abo baza kulindime, tandibasweeli aanzepe.
Wszystko, co mi daje Ojciec, przyjdzie do mnie, a tego, który przyjdzie do mnie, nie wyrzucę precz.
38 Ndakasika aansi kuzwa kujuli, pe kuchita luyando lwangu, pesi kuyanda kwayooyo wakandituma.
Zstąpiłem bowiem z nieba nie [po to], żeby czynić swoją wolę, ale wolę tego, który mnie posłał.
39 Oku nkuyanda kwayooyo wakandituma, kuti nditasweekelwi omwe aabo mbakandipa, pesi ndiyoobabusya kubuzuba bwamamanino.
A to jest wola Ojca, który mnie posłał, abym nie stracił nic z tego wszystkiego, co mi dał, ale abym to wskrzesił [w] dniu ostatecznym.
40 Eno olu ndoluyando lwa Taata, ikuti umwi awumwi uubona Mwana akusyoma mulinguwe uyooba abumi butamanini alimwi ndiyomubusya mubuzuba bwamamanino. (aiōnios g166)
I to jest wola tego, który mnie posłał, aby każdy, kto widzi Syna i wierzy w niego, miał życie wieczne, a ja go wskrzeszę [w] dniu ostatecznym. (aiōnios g166)
41 Mpawa ba Juda bakatongawuka aatala anguwe nkambo wakamba kuti,” ndichinkwa chakazwa kujulu.”
Wtedy szemrali Żydzi o nim, bo powiedział: Ja jestem chlebem, który zstąpił z nieba.
42 Bakaamba kuti,” saa tali ooyu Jesu mwana wa Jozefu, wisi abanyina mbituzi, mpaali mpaambila obo, ' Ndaza aansi kuzwa kujulu?”
I mówili: Czyż to nie jest Jezus, syn Józefa, którego ojca i matkę znamy? Jakże więc on może mówić: Zstąpiłem z nieba?
43 Jesu wakasandundulu akubaambila kuti,” amuleke kutongawuka akati kanu
Wtedy Jezus im odpowiedział: Nie szemrajcie między sobą.
44 tawope naba omwe uuza kulindime anukuti Taata wakandituma wamweeta, aboobo ndomubusya mubuzuba bwama maninino.
Nikt nie może przyjść do mnie, jeśli go nie pociągnie [mój] Ojciec, który mnie posłał. A ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym.
45 Kuli lembedwe mubasinsimi,” ikuti boonse balooyisigwa a Leza. Umwi awumwi wakamvwa akwiiya kuli Taata ulaza kulindime.
Napisane jest u Proroków: I wszyscy będą wyuczeni przez Boga. Każdy więc, kto słyszał od Ojca i nauczył się, przychodzi do mnie.
46 Taakwe wakabona Taata kunze kwayooyo wakazwa kwa Leza wakabona Taata.
Nie jakby ktoś widział Ojca, oprócz tego, który jest od Boga; ten widział Ojca.
Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Kto wierzy we mnie, ma życie wieczne. (aiōnios g166)
48 Ndichinkwa chabuumi.
Ja jestem tym chlebem życia.
49 Bamawuso bakalya mana munkanda, aboobo bakafwa.
Wasi ojcowie jedli mannę na pustyni, a poumierali.
50 Echi chinkwa chizwa kujulu, lino kuti muntu wachilya tafwi.
To jest ten chleb, który zstępuje z nieba, aby ten, kto go je, nie umarł.
51 Ndichinkwa chabuumi chakaza aansi kuzwa kujulu. Kuti naa umwi wachilya chinkwa eechi, uyoopona lyoonse. Chinkwa nchipa ngomubili wangu bube buumi bwanyika.” (aiōn g165)
Ja jestem chlebem żywym, który zstąpił z nieba. Jeśli ktoś będzie jadł z tego chleba, będzie żył na wieki. A chleb, który ja dam, to moje ciało, które ja dam za życie świata. (aiōn g165)
52 Bajuda bakanyema akati kabo akukazyania kabaamba kuti,” anga mwaalumi oyu ulatupa buti mubili wakwe kuti tulye?”
Żydzi więc sprzeczali się między sobą i mówili: Jakże on może dać nam swoje ciało do jedzenia?
53 Mpawo Jesu wakabaambila kuti,” Nkasimpe, nkasimpe, kuti tewalya mubili wa Mwanaamuntu akunywa bulowa bwake, tamukoyooba aabumi pe.
I powiedział im Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Jeśli nie będziecie jeść ciała Syna Człowieczego i pić jego krwi, nie będziecie mieć życia w sobie.
54 Kufumbwa uulya mubili wangu akunywa bulowa bwangu uyooba aabumi butamani alimwi ndiyomubusya kubuzuba bwamamanino. (aiōnios g166)
Kto je moje ciało i pije moją krew, ma życie wieczne, a ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym. (aiōnios g166)
55 Nkaabo mubili wangu nkulya kwini abulabo bulowa bwachakunywa chinichin.
Moje ciało bowiem prawdziwie jest pokarmem, a moja krew prawdziwie jest napojem.
56 Umwi awumwi uulya mubili wangu akunywa bulowa bwangu ulakkalilila mulindim, ambebo mulinguwe.
Kto je moje ciało i pije moją krew, mieszka we mnie, a ja w nim.
57 Mbuli Taata mbwakandituma, ambuuli mbupona nkaambo ka Taata, aboobo uundilya me, uyoopona nkambo kandime.
Jak mnie posłał żyjący Ojciec i ja żyję przez Ojca, [tak] kto mnie spożywa, będzie żył przeze mnie.
58 Echi nchinkwa chakaseluka aansi kuzwa kujulu, chitali eecho bamaTaata nchibakalya akufwa. Uulya chinkwa eechi uyopona lyoonse.” (aiōn g165)
To jest ten chleb, który zstąpił z nieba. Nie jak wasi ojcowie jedli mannę, a pomarli. Kto je ten chleb, będzie żył na wieki. (aiōn g165)
59 Pesi Jesu wakaamba zintu eezi muchikombelo naakachili kuyiisya mu Kkapenamu.
To mówił w synagodze, nauczając w Kafarnaum.
60 Mpawo biingi basikwiiya bakwe bakamvwa bakati,” okukwaamba nkuyumu; ngwani uukonzya kukumvwisya?”
Wielu więc z jego uczniów, słysząc to, mówiło: Twarda to jest mowa, któż jej może słuchać?
61 Jesu, nkaambo wakalizi lwakwe kuti basikwiiya bakwe kuti balokutongawuka azazi, wakabaambila kuti,” zyamukataazya na?
Ale Jezus świadomy tego, że jego uczniowie o tym szemrali, powiedział do nich: To was obraża?
62 Mpawo muyochita buti mwaakubona Mwana a Muntu wayinka oko nkwakabede saansi?
Cóż [dopiero], gdybyście ujrzeli Syna Człowieczego wstępującego tam, gdzie był przedtem?
63 muya uuchita buponi; inyama tiikwe mpindupe. Majwi ngindakamwaambila ngamuuya, alimwi alapona.
Duch jest tym, który ożywia, ciało nic nie pomaga. Słowa, które ja wam mówię, są duchem i są życiem.
64 Nikuba oobo mpubali bamwi banu batasyomi,” nkaambo Jesu wakalizi kumatalikilo bamwi bakatali kusyoma alimwi bakali basikumwaaba.
Lecz są wśród was tacy, którzy nie wierzą. Jezus wiedział bowiem od początku, którzy nie wierzyli i kto miał go zdradzić.
65 Wakaamba kuti,” nkaambo kazezi nchindaamba kuti taakwe naba omwe uukonzya kusika kuli ndime kuti tapegwa aa Taata.”
I mówił: Dlatego wam powiedziałem, że nikt nie może przyjść do mnie, jeśli mu to nie jest dane od mojego Ojca.
66 Nkaambo kazeezi, basikwiiya bakwe biingi bakamwayika alimwi taakwe nibakachilikweenda awe.
Od tego czasu wielu jego uczniów zawróciło i więcej z nim nie chodziło.
67 Mpawo jesu wakaambila bali kkumi ababili,” tamundi na kwiinka anywebo, mulayandana?'
Wtedy Jezus powiedział do dwunastu: Czy i wy chcecie odejść?
68 'Simoni Pita wakasandula kuti,” mwaami, tulaya kuliini? uuli amajwi aabumi butamani, (aiōnios g166)
I odpowiedział mu Szymon Piotr: Panie, do kogo pójdziemy? [Ty] masz słowa życia wiecznego. (aiōnios g166)
69 alimwi twakasyoma akuziba kuti nduwe uusalala wa Leza.”
A my uwierzyliśmy i poznaliśmy, że ty jesteś Chrystusem, Synem Boga żywego.
70 Jesu wakabaambila kuti,” teensi ndakamusalana, balikkumi ababili, akati kanu umwi ngu satani?”
Jezus im odpowiedział: Czy ja nie wybrałem was dwunastu? A jeden z was jest diabłem.
71 lino wakali kwamba Judasi mwana wa Simoni Isikkaliyoti, wakalinguwe, omwe akati kabali kkumi ababili, uutamwabe Jesu.
A to mówił o Judaszu Iskariocie, [synu] Szymona, bo on miał go zdradzić, będąc jednym z dwunastu.
