Ngeche 1
1 Ngeche mag Solomon wuod Daudi, ruodh Israel:
Parabolæ Salomonis, filii David, regis Israël,
2 mamiyo iyudo rieko kod ritruok makare, kendo winjo tiend weche matut;
ad sciendam sapientiam et disciplinam;
3 kendo miyo idak e ngima moritore kendo mobidhore kitimo gima adiera kendo gima kare kendo mowinjore,
ad intelligenda verba prudentiæ, et suscipiendam eruditionem doctrinæ, justitiam, et judicium, et æquitatem:
4 gimiyo joma ngʼeyogi tin bedo mariek, kendo gimiyo jomatindo ngʼeyo tiend weche kendo pogo tiend wach.
ut detur parvulis astutia, adolescenti scientia et intellectus.
5 Mad jomariek chik itgi mondo owinji kendo gimedgi e puonjruokgi, to jogo mongʼeyo pogo tiend wach mad oyud gino ma chikogi,
Audiens sapiens, sapientior erit, et intelligens gubernacula possidebit.
6 mondo gingʼe ngeche, sigendini, kod weche ma tiendgi tek mag jorieko.
Animadvertet parabolam et interpretationem, verba sapientum et ænigmata eorum.
7 Luoro Jehova Nyasaye e chakruok mar ngʼeyo to joma ofuwo chayo rieko gi ritruok makare.
Timor Domini principium sapientiæ; sapientiam atque doctrinam stulti despiciunt.
8 Wuoda, chik iti ni puonj wuonu, kendo kik ijwangʼ puonj mar minu.
Audi, fili mi, disciplinam patris tui, et ne dimittas legem matris tuæ:
9 Ginibedni kaka kondo michwowo e wiyi, kendo kaka thiwni miketo e ngʼuti mondo ineri maber.
ut addatur gratia capiti tuo, et torques collo tuo.
10 Wuoda, ka joricho hoyoi mondo itim marach, kik iyienegi.
Fili mi, si te lactaverint peccatores, ne acquiescas eis.
11 Kagiwachoni niya, “Bi idhi kodwa; mondo wabuti ni ngʼato wanegi, kendo wamonj kayiem nono joma onge ketho;
Si dixerint: Veni nobiscum, insidiemur sanguini; abscondamus tendiculas contra insontem frustra;
deglutiamus eum sicut infernus viventem, et integrum quasi descendentem in lacum; (Sheol h7585)
13 wabiro yudo gik moko duto mabeyo ma nengogi tek, mi wapongʼ utewa gi gik moyaki.
omnem pretiosam substantiam reperiemus; implebimus domos nostras spoliis:
14 In bende riwri kodwa e wachni, kendo wanapog gigo duto mwayako.”
sortem mitte nobiscum, marsupium unum sit omnium nostrum:
15 Wuoda, kik idhi kodgi ngangʼ kendo kik iwuoth e yoregigo,
fili mi, ne ambules cum eis; prohibe pedem tuum a semitis eorum:
16 nikech tiendgi reto piyo piyo mar timo richo kendo gimwomore mondo gichwer remo.
pedes enim illorum ad malum currunt, et festinant ut effundant sanguinem.
17 Mano kaka en gima nono chiko obadho ka winy duto neno.
Frustra autem jacitur rete ante oculos pennatorum.
18 Jogi ochiko obadho ne gin giwegi, kendo gin ema ginimokie!
Ipsi quoque contra sanguinem suum insidiantur, et moliuntur fraudes contra animas suas.
19 Mano e giko jogo duto mohero yudo gimoro moyud e yo marach; gino kawo ngima jogo moyude.
Sic semitæ omnis avari: animas possidentium rapiunt.
20 Rieko goyo koko matek e yore mag dala, ogoyo koko bende e kuonde chokruok;
Sapientia foris prædicat; in plateis dat vocem suam:
21 oywak kogoyo koko e akerkeke mag yore motimo koko, owuoyo e dhorangeye mag mier madongo kopenjo niya,
in capite turbarum clamitat; in foribus portarum urbis profert verba sua, dicens:
22 “Nyaka karangʼo ma un joma ngʼeyogi tin nusik kuhero yoreu mag ngʼeyo matin?” Nyaka karangʼo ma jojaro pod nosik kamor, e jaro kendo joma ofuwo nosiki kochayo puonj?
Usquequo, parvuli, diligitis infantiam, et stulti ea quæ sibi sunt noxia cupient, et imprudentes odibunt scientiam?
23 Ka dine uwinj siem mara, dine abedo kodu thuolo, kendo damiyo ungʼeyo pacha.
convertimini ad correptionem meam. En proferam vobis spiritum meum, et ostendam vobis verba mea.
24 To nikech ne udaga kane aluongo kendo onge ngʼama nodewa kane adwaro konyou,
Quia vocavi, et renuistis; extendi manum meam, et non fuit qui aspiceret:
25 nimar ne udagi puonj maga duto kendo ne ok uwinjo siem mara.
despexistis omne consilium meum, et increpationes meas neglexistis.
26 An to ananyieru bangʼe ka un e chandruok; Anajaru ajara ka masira oloyou,
Ego quoque in interitu vestro ridebo, et subsannabo cum vobis id quod timebatis advenerit.
27 ka masira machalo yamb ahiti obiro kuomu, kendo ka chandruok oyweyou ka yamb kalausi. Ka lit kod thagruok ohingou.
Cum irruerit repentina calamitas, et interitus quasi tempestas ingruerit; quando venerit super vos tribulatio et angustia:
28 Giniluonga, to ok anadwokgi; ginimanya to ok giniyuda.
tunc invocabunt me, et non exaudiam; mane consurgent, et non invenient me:
29 Kaka ne ok gidwar puonj kendo ok negiyiero luoro Jehova Nyasaye,
eo quod exosam habuerint disciplinam, et timorem Domini non susceperint,
30 Kaka ne ok giyie gi puonjna kendo gidagi siem mara,
nec acquieverint consilio meo, et detraxerint universæ correptioni meæ.
31 kuom mano ginicham olemo mag yoregi kendo giniyiengʼ gi olemo mar riekogi maricho.
Comedent igitur fructus viæ suæ, suisque consiliis saturabuntur.
32 Nikech yore mobam mag bayo mag jogo mangʼeyogi tin noneg-gi, kendo bedo ma ok odewo gimoro mar joma ofuwo notiekgi.
Aversio parvulorum interficiet eos, et prosperitas stultorum perdet illos.
33 To ngʼato angʼata mawinjo wachna nodag gi kwe kendo mayom, maonge luoro mar hinyruok.
Qui autem me audierit, absque terrore requiescet, et abundantia perfruetur, timore malorum sublato.
