Ngeche 6
1 Wuoda, ka isechiwo singo ni jabathi, kata ka isingori ni inichul ni ngʼat mikia gope,
Mwanangu, kama utaweka pesa zako kuwa dhamana kwa mkopo wa jirani yako; kama ukitoa ahadi yako katika mkopo wa mtu usiyemjua,
2 ka diponi omaki nikech gima ne iwacho, mi idwodori kod weche mane oa e dhogi,
basi umejiwekea mtego mwenyewe na umenaswa kwa maneno ya kinywa chako.
3 to tim kama, wuoda, mondo ibed thuolo, nikech isepodho e lwet jabathi: Dhiyo kendo ibolri e nyime; bangʼe to ikwa jabathino oweyi thuolo!
Mwanagu, ukinaswa kwa maneno yako mwenyewe, fanya haya ili kujiokoa, kwa kuwa umeangukia kwenye mikono ya jirani yako; nenda unyenyekee na ufanye shauri mbele ya jirani yako.
4 Kik iwe nindo ohingi, kata ayula wangʼ oteri.
Usiruhusu usingizi katika macho yako wala kope za macho yako kusinzia.
5 To resri ibed thuolo, mana kaka mwanda mayombo jadwar, kata kaka winyo matony e obadho mar jamak winy.
Jiokoe mwenyewe kama swala kutoka katika mkono wa mwindaji, kama ndege kutoka katika mkono wa mwinda ndege.
6 In janyawo, dhi ir biye; mondo ineye kendo ipar yoregi, mondo ibed mariek!
Wewe mtu mvivu, mwangalie mchwa, zitafakari njia zake ili kupata busara.
7 Biye onge jatelo kata jaloch kata ruoth,
Hana akida, afisa au mtawala,
8 to kata kamano, gikano chiembgi e ndalo oro, kendo gichoko chiembgi e ndalo keyo.
lakini huandaa chakula chake wakati wa joto na wakati wa mavuno huweka hazina ili kula baadaye.
9 In jasamuoyo, nyaka karangʼo ma ibiro bedo kinindo aninda kanyo? Karangʼo mibiro chiewoe mondo ia e nindo?
Ewe mtu mvivu, utalala hata lini? Wakati gani utainuka usingizini?”
10 Nindo matin, ayula wangʼ matin, kwakruok matin kiyweyo,
Lala kidogo, sizia kidogo, kunja mikono kupumzika kidogo” -
11 to dhier biro monji ka janjore kendo chan ka jalweny momanore.
ndipo umasikini wako utakapokujia kama mporaji na uhitaji wako kama askari wa vita.
12 Ngʼat mamono kendo jaricho mawuotho awuotha kowacho weche mogak,
Mtu asiyefaa-mtu mwovu- huishi kwa kauli za udanganyifu wake,
13 oningʼo wangʼe, owuoyo gi tiendene ka ogoro piny, kendo ogwelo ji gi lith lwetene,
akipepesa macho yake, akiashilia kwa miguu yake na kusonta kwa videle vyake.
14 ochano richo kod miriambo ei chunye, kinde duto okelo miero.
Hufanya njama za uovu kwa hila ya moyo wake; daima huchochea faraka.
15 Kuom mano, masira biro make maloye apoya nono; notieke apoya nono, maonge resruok.
Kwa hiyo msiba wake utamkumba kwa ghafula, punde atavunjika vibaya wala hatapona.
16 Nitie gik moko auchiel ma Jehova Nyasaye mon-go, chutho gin gik moko abiriyo ma ok more:
Kuna vitu sita ambavyo Yehova huvichukia, saba ambavyo ni chukizo kwake.
17 wenge mag sunga, lep mariambo, lwedo machwero remo maonge ketho,
Macho ya mtu mwenye kiburi, ulimi wa uongo, mikono inayomwaga damu ya watu maasumu,
18 chuny machano chenro maricho, tiende maringo kadhi e richo,
moyo unaobuni njama mbaya, miguu inayokimbilia maovu upesi,
19 jahang wach mawacho miriambo kendo ngʼatno makelo miero e kind jowete.
shahidi asemaye uongo na apandaye faraka kati ya ndugu.
20 Wuoda, rit chike wuonu kendo kik iwe puonj minu.
Mwanangu, itii amri ya baba yako na wala usiyaache mafundisho ya mama yako.
21 Kan-gi ka ipandogi e chunyi nyaka chiengʼ; twegi e ngʼuti motegno.
Uyafunge katika moyo wako siku zote; yafunge kwenye shingo yako.
22 Ka iwuotho, to gibiro chiki; to ka inindo, to giniriti; to ka ichiewo, to giniwuo kodi.
utembeapo, yatakuongoza; ulalapo yatakulinda, na uamkapo yatakufundisha.
23 Nikech chikegi gin taya, to puonjni en ler, kendo kwer mikwerogo ngʼato kuom gima otimo marach kelo mana ngima,
Maana amri ni taa, na mafundisho ni nuru; kinga za kuadilisha za njia ya uzima.
24 mamiyo ibedo mabor gi dhako mandhaga kaachiel gi lep mayom mar dhako mabayo.
Yanakulinda dhidi ya mwanamke malaya, dhidi ya maneno laini ya uzinzi.
25 Kik ber mare mineno gi wangʼ omi chunyi gombe kata weye oywayi kolombi gi wangʼe.
Moyoni mwako usiutamani uzuri wake wala usitekwe katika kope zake.
26 Nikech ochot nyalo miyo ibed matin maromo gi nengo makati, to dhako ma jachode biro tieko ngimani.
Kulala na malaya inaweza kugharimu bei ya kipande cha mkate, lakini mke wa mtu mwingine inagharimu uzima wako wote.
27 Bende ngʼato nyalo tingʼo mach e kore, ma lepe ok owangʼ?
Je mtu anaweza kubeba moto katika kifua chake bila kuuguza mavazi yake?
28 Bende ngʼato nyalo wuotho e mirni mar mach maliel, ma ok tiendene owangʼ?
Je mtu anaweza kutembea juu ya makaa bila kuchomwa miguu yake?
29 Ma e kaka ngʼat ma terore gi chi ngʼat machielo chalo; ngʼato angʼata ma omule ok notony ma ok okum.
Ndivyo alivyo mtu alalaye na mke wa jirani yake; yule alalaye na huyo mke hatakosa adhabu.
30 Ji ok cha jakuo kokwalo chiemo mondo ogaago kech kodenyo.
Watu hawawezi kumdharau mwizi kama anaiba ili kukidhi hitaji lake la njaa.
31 Kata kamano ka omake, to nyaka ochul nyadibiriyo, kata obedo ni en nengo mapek kuome makawo mwandu mag ode duto.
Walakini akimatwa, atalipa mara saba ya kile alichoiba; lazima atoe kila kitu cha thamani katika nyumba yake.
32 To ngʼat ma terore gi chi ngʼat machielo onge gi rieko, ngʼat matimo kamano ketho ngimane owuon.
Mtu anayefanya uzinzi hana akili; hufanya hiyo kwa uharibifu wake mwenyewe.
33 Pokne en chwat kod wichkuot kendo nobed gi wichkuot ma ok norum.
Anasitahili aibu na majeraha na fedheha yake haiwezi kuondolewa.
34 Nimar nyiego mamako chwor dhakono nyalo kelo tho, omiyo ka ochulo kuor, to nobed maonge ngʼwono kata matin.
Maana vivu humghadhibisha mtu; hatakuwa na huruma wakati wa kulipa kisasi chake.
35 Ok enoyie chudo moro amora; ok enoyie asoya kata obedo ni en gima duongʼ manade.
Ujapompa zawadi nyingi, hatakubali mbadala wa kusuruhishwa wala kulipwa.
