Ngeche 30
1 Magi e weche mag Agur wuod Jake, ma gin weche matut. Magi e weche ma Agur wachone Ithiel; adier owuoyo ne Ithiel niya, “Aol marumo, yaye Nyasaye, to pod anyalo wuoyo.
| דברי אגור בן-יקה--המשא נאם הגבר לאיתיאל לאיתיאל ואכל |
2 Chutho afuwo ahinya ma ok awinjora bedo dhano; ok an kod ngʼeyo tiend wach mar dhano.
| כי בער אנכי מאיש ולא-בינת אדם לי |
3 Ok asepuonjora rieko, kata ngʼeyo mar Nyasaye, ma en Jal Maler Moloyo, bende aongego.
| ולא-למדתי חכמה ודעת קדשים אדע |
4 En ngʼa mosedhi e polo kendo olor piny? En ngʼa mosechoko yamo moketo ei lwete? En ngʼa mosechoko pi gi lawe kata mosepimo giko mar tungʼ piny? Nyinge to en ngʼa, koso wuode to nyinge ngʼa? Nyisa ane ka ingʼeyo!
| מי עלה-שמים וירד מי אסף-רוח בחפניו מי צרר-מים בשמלה-- מי הקים כל-אפסי-ארץ מה-שמו ומה-שם-בנו כי תדע |
5 “Wach ka wach moa kuom Nyasaye en adier; Nyasaye en okumba ne jogo mopondo kuome.
| כל-אמרת אלוה צרופה מגן הוא לחסים בו |
6 Kik imed gimoro e wachne, to nono obiro kwedi mi onyis ni in ja-miriambo.
| אל-תוסף על-דבריו פן-יוכיח בך ונכזבת |
7 “Gik moko ariyo makwayi; yaye Jehova Nyasaye; kik itama biro buti kapok atho.
| שתים שאלתי מאתך אל-תמנע ממני בטרם אמות |
8 Mi wuond gi miriambo obed mabor koda; kik imiya chan kata mwandu, to miya mana chiemba mapile.
| שוא ודבר-כזב הרחק ממני-- ראש ועשר אל-תתן-לי הטריפני לחם חקי |
9 Nimar, ka ok kamano, to anyalo bedo gi mwandu mangʼeny mi akwedi ka awacho ni, ‘Jehova Nyasaye to en ngʼa?’ Kata anyalo bedo jachan mi akwel, mi ami nying Nyasacha wichkuot.
| פן אשבע וכחשתי-- ואמרתי מי יהוה ופן-אורש וגנבתי ותפשתי שם אלהי |
10 “Kik iwuo marach kuom jatich ne ngʼat mondike nono to obiro kwongʼi, mi iyud chandruok.
| אל-תלשן עבד אל-אדנו פן-יקללך ואשמת |
11 “Nitie jogo makwongʼo wuonegi kendo ok gwedh minegi;
| דור אביו יקלל ואת-אמו לא יברך |
12 jogo ma paro giwegi ni giler to ok osepwodhgi kuom kethruokgi;
| דור טהור בעיניו ומצאתו לא רחץ |
13 jogo ma wangʼ-gi tek masungore, manenogi richo;
| דור מה-רמו עיניו ועפעפיו ינשאו |
14 joma lekegi chalo gi ligangla kendo nyipongʼ lekegi chalo pelni mabitho, mar chamo jochan manie piny, kod joma odhier manie dier ji.
| דור חרבות שניו-- ומאכלות מתלעתיו לאכל עניים מארץ ואביונים מאדם |
15 “Chwe nigi nyiri ariyo. Giywak ni, ‘Miwa! Miwa!’ “Nitie gik moko adek ma ok rom ngangʼ! Angʼwen ma ok wach ni, ‘Oromo!’
| לעלוקה שתי בנות-- הב הב שלוש הנה לא תשבענה ארבע לא-אמרו הון |
| שאול ועצר-רחם ארץ לא-שבעה מים ואש לא-אמרה הון (Sheol h7585) |
17 “Wangʼ ma jaro wuoro, ma dagi winjo wach miyo, ibiro lodho oko kod agak manie holo, ibiro chamgi gi achudhe.
| עין תלעג לאב-- ותבז ליקהת-אם יקרוה ערבי-נחל ויאכלוה בני-נשר |
18 “Nitie gik moko adek mamiya awuoro ahinya, angʼwen ma ok anyal ngʼeyo tiendgi.
| שלשה המה נפלאו ממני וארבע (וארבעה) לא ידעתים |
19 Yor ongo e kor polo, yor thuol e kor lwanda, yor yie ei nam mogingore kod yor ngʼama wuowi gi nyako.
| דרך הנשר בשמים-- דרך נחש עלי-צור דרך-אניה בלב-ים-- ודרך גבר בעלמה |
20 “Ma e yor dhako ma jachode: Ochiemo to bangʼe oyweyo dhoge, mi owach ni, ‘Ok asetimo gimoro marach.’
| כן דרך אשה-- מנאפת אכלה ומחתה פיה ואמרה לא-פעלתי און |
21 “Nitie gik moko adek mateto piny, to kuom gik moko angʼwen piny ok nyal yiego:
| תחת שלוש רגזה ארץ ותחת ארבע לא-תוכל שאת |
22 misumba modoko ruodh piny, kata ngʼat mofuwo mochiemo moyiengʼ,
| תחת-עבד כי ימלוך ונבל כי ישבע-לחם |
23 moro en dhako ma ok oher to okende eka mogik jatich ma nyako ma omayo dhako mondike dichwo.
| תחת שנואה כי תבעל ושפחה כי תירש גברתה |
24 “Gik moko angʼwen matindo ni e piny, to kata kamano giriek moloyo.
| ארבעה הם קטני-ארץ והמה חכמים מחכמים |
25 Biye gin chwech ma tekregi tin, to kata kamano gikano chiembgi e ndalo oro;
| הנמלים עם לא-עז ויכינו בקיץ לחמם |
26 aidha bende gin le man-gi teko matin, to giloso gondgi e kind kite,
| שפנים עם לא-עצום וישימו בסלע ביתם |
27 kata bonyo onge ruodhgi, to ka giringo gidhiyo nyime kaachiel ka gichanore ka ogend lweny.
| מלך אין לארבה ויצא חצץ כלו |
28 Kamano olele bende inyalo mako gi lwedo, to iyude kodak e ute ruoth.
| שממית בידים תתפש והיא בהיכלי מלך |
29 “Nitie gik moko adek ma wuodhgi lich ka irango, chutho angʼwen maringo malich miwuoro.
| שלשה המה מיטיבי צעד וארבעה מיטבי לכת |
30 Sibuor, en ratego moloyo kuom le duto, kendo onge gimoro moluoro,
| ליש גבור בבהמה ולא-ישוב מפני-כל |
31 thuon gweno magar ka dwaro gwere gi wadgi, nywok, kod ruoth gi oganda mar lweny moluoro bute.
| זרזיר מתנים או-תיש ומלך אלקום עמו |
32 “Ka isetimo tim fuwo ma imiyori duongʼ kendi, kata ka isechano richo, to um dhogi gi lweti!
| אם-נבלת בהתנשא ואם-זמות יד לפה |
33 Mana kaka puoyo chak kelo mo, kendo goyo um chwero remo, e kaka jiwo kecho kelo lweny.”
| כי מיץ חלב יוציא חמאה-- ומיץ-אף יוציא דם ומיץ אפים יוציא ריב |
