< Ngeche 29 >
1 Ngʼat masiko katoke tek bangʼ siem mangʼeny ibiro tieko apoya nono maonge konyruok.
Un hombre que odia las palabras de reprensión endurece su corazón, de repente será destruido y no se recuperará.
2 Ka joma kare dhiyo nyime, ji mor, ka joricho ema otelo e loch ji ywak ka gichur.
Cuando los rectos tienen poder, la gente está contenta; cuando un hombre malo es el gobernante, la pena llega a la gente.
3 Ngʼat mohero rieko miyo wuon mare mor, to ngʼat momako osiep kod jachode ketho mwandune.
Un hombre amante de la sabiduría es un gozo para su padre; pero el que va en compañía de prostitutas es un derrochador de riquezas.
4 Gi adiera ema ruoth miyo piny bet mochungʼ motegno, to ngʼat mawuor ne asoya muke magoye piny.
Un rey, por regla correcta, hace que la tierra sea segura; pero uno lleno de deseos la convierte en un desperdicio.
5 Ngʼat mawuondo jabute ochiko obadho e tiende.
Un hombre que siempre adula a su vecino extiende una red para sus pasos.
6 Ngʼat marach dwodore e obadho mar richone owuon, to ngʼat makare nyalo wer mobed mamor.
En los pasos de un hombre malo hay una red para él, pero el hombre recto escapa rápidamente y está contento.
7 Ngʼat makare winjo ywak jochan mondo otimnegi gima kare, to ngʼat marach ok dew gimoro.
El hombre recto presta atención a la causa de los pobres: el malvado no piensa en ello.
8 Joma jaro ji kelo koko e dala, to jomariek ringo aa e mirima.
Los hombres de orgullo son la causa de los actos violentos en una ciudad, pero hombres sabios alejan la ira de los hombres.
9 Ka ngʼat mariek odhiyo gi ngʼat mofuwo e od bura, to ngʼat mofuwo goyo koko kendo jero, kendo kwe bedo maonge.
Si un hombre sabio va a la ley con un hombre necio, puede estar enojado o reírse, pero no habrá descanso.
10 Joma ohero chwero remo mon kod jogo modimbore, kendo gidwaro yo mar nego joma jo-ratiro.
Los sanguinarios odian al hombre bueno, y los malvados van tras su alma.
11 Ngʼat mofuwo chiwore duto komwomore amwoma e mirimbe, to ngʼat mariek ritore ka ogare.
Un hombre necio deja salir toda su ira, pero un hombre sabio lo guarda silenciosamente.
12 Ka ruoth thoro chiko ite ne miriambo, to jootene duto bedo joma timbegi richo.
Si un gobernante presta atención a las palabras falsas, todos sus siervos son malvados.
13 Jachan gi ngʼat mahinyo ji nigi gimoro achiel machalre: Jehova Nyasaye miyogi wenge maneno kargi ji ariyogo.
El pobre y su acreedor se encuentran cara a cara: el Señor ilumina sus ojos por igual.
14 Ka ruoth ongʼado bura ne jochan kod adiera, kom ruodhe biro bedo moritore ma ok hinyre.
El rey que es un verdadero juez en la causa de los pobres, estará a salvo para siempre en el trono de su poder.
15 Ka ichwado nyathi kendo ikwere eka ikonye bedo mariek to nyathi ma owe aweya kelo wichkuot ne min mare.
La vara y las palabras de corrección dan sabiduría; pero un niño que no es guiado es motivo de vergüenza para su madre.
16 Ka jaricho dhiyo nyime maber, e kaka richo bende medore, to joma kare biro neno podho margi.
Cuando los hombres malvados están en el poder, aumentan las maldades; pero los rectos tendrán placer cuando vean su caída.
17 Kum wuodi, to obiro miyi kwe; kendo obiro kelo mor ne chunyi.
Entrena a tu hijo, y él te dará descanso; Él deleitará tu alma.
18 Kama onge lek, to ji chunygi aa to ngʼama orito chik en ngʼat mogwedhi.
Donde no hay visión, las personas están descontroladas; pero el que guarda la ley será feliz.
19 Misumba ok nyal kony kirieye mana gi wach kende; kata bed ni owinjo, to ok obi rwako.
Un siervo no será entrenado por las palabras; porque aunque el sentido de las palabras es claro para él, no le dará atención.
20 Bende ineno ngʼato ma wuoyo ka rikni mapiyo piyo? Nitie geno mathoth kuom ngʼat mofuwo maloye.
¿Has visto a un hombre que es rápido con su lengua? Hay más esperanza para un hombre tonto que para él.
21 Ka ngʼato omiyo misumbane gik moko duto chakre ka en rawera, obiro kelo kuyo e gikone.
Si un sirviente es cuidado suavemente desde sus primeros años, al final se convertirá en una causa de dolor.
22 Ngʼat ma iye owangʼ kelo masira, to ngʼat makecho piyo timo richo mathoth.
Un hombre enojado es la causa de la contienda, y un hombre dado a la ira hace mucho mal.
23 Sunga ngʼato ema miyo opodho, to ngʼat ma chunye muol yudo pak.
El orgullo de un hombre será la causa de su caída, pero el que tiene un espíritu apacible recibirá honor.
24 Ngʼat makonyo jakuo mondo okwal ema bedo jasike owuon; nikech osekwongʼore kendo ok onyal bedo janeno.
Un hombre que toma parte con un ladrón tiene odio por su alma; él es puesto bajo juramento, pero no dice nada.
25 Luoro mar dhano biro nyisore ni en gima duodo ngʼato, to ngʼat mogeno kuom Jehova Nyasaye orite maonge hinyruok.
El temor del hombre es causa de peligro; pero el que pone su fe en el Señor tendrá un lugar seguro en lo alto.
26 Ji mangʼeny dwaro mondo girom gi ruoth, to en mana kuom Jehova Nyasaye ema adiera yudoree.
La aprobación de un gobernante es deseada por grandes números: pero la decisión en la causa de un hombre viene del Señor.
27 Joma kare mon gi joma ok jo-adiera, to joricho mon gi joma oriere tir.
El hombre malo es repugnante para los rectos, y el que es recto es repugnante para los malvados.