Ngeche 24

1 Kik nyiego maki gi joricho bende kik iyie chunyi gomb bedo e chokruok margi;

ئیرەیی بە پیاوخراپان مەبە، ئارەزوو مەکە لەگەڵیاندا بیت،

2 nimar chunjegi chano timo mamono to dhogi wacho mana gik makelo chandruok.

چونکە دڵیان پیلانی زۆرداری دەکێشێت و لێوەکانیان باسی گرفتنانەوە دەکەن.

3 Rieko ema igerogo ot, to kuom winjo ogurore mosiko;

بە دانایی ماڵ بنیاد دەنرێت، بە تێگەیشتنیش دەچەسپێت،

4 kuom ngʼeyo, utene maiye ipongʼo gi gik moko ma ok yudo yot kod mwandu mabeyo.

بە زانیاریش ژوورەکان پڕ دەبن لە هەموو گەنجینەیەکی بە نرخ و جوان.

5 Ngʼat mariek nigi teko maduongʼ; to ngʼat man-gi ngʼeyo medo teko;

پیاوی دانا بەتوانایە، کەسی زانا هێزی زیاد دەبێت.

6 nimar dhiyo e lweny dwaro ni ongʼadni rieko, to bedo gi loch dwaro jongʼad rieko mangʼeny.

بێگومان بە ڕاوێژەوە شەڕ دەکەیت، سەرکەوتنیش بە زۆری ئامۆژگارانە.

7 Rieko bor moyombo ngʼat mofuwo; e kar bura mar alap oonge gi gima onyalo wacho.

دانایی بەرزە بۆ گێل، لە کۆڕی ناو دەروازەدا دەمی لێک ناکاتەوە.

8 Ngʼat machano gima rach biro ngʼere kaka ja-andhoga.

ئەوەی بیر لە خراپە بکاتەوە، بە تەڵەکەباز ناودەبردرێت.

9 Andhoga mar fuwo en richo, to ji mon kod ja-jar ji.

پیلانی گێلایەتی گوناهە، خەڵک قێزیان لە گاڵتەجاڕە.

10 Ka tekri orumo mipodho e kinde mar lweny, to mano kaka tekri tin!

ئەگەر ورە بەردەیت لە ڕۆژی تەنگانە، بێ هێزیت!

11 Res jogo mitero kar tho; mak jogo mawuotho ka tangni dhiyo kar yengʼo.

ئەوانە دەرباز بکە کە بۆ مردن دەبردرێن و لەوانەی بۆ سەربڕین پاڵخراون، کەمتەرخەم مەبە.

12 Ka iwacho niya, “Ne ok wangʼeyo gimoro kuom wachni,” donge ngʼatno mapimo chuny dhano ongʼeyo wachno? Donge ngʼat morito kendo ngʼiyo ngimani ongʼeyogo? To donge obiro chulo ngʼato ka ngʼato mowinjore gi timbene?

ئەگەر بڵێی: «ئەوەتا ئەمەم نەزانیوە،» ئایا هەڵسەنگێنەری دڵەکان تێناگات؟ ئەوەی گیانت دەپارێزێت ئایا نازانێت؟ ئایا سزای مرۆڤ بەپێی کردەوەکانی ناداتەوە؟

13 Wuoda, cham mor kich, nimar ober; mor kich moa e pedni mar kich nigi ndhandhu mamit.

ڕۆڵە، هەنگوین بخۆ، چونکە باشە و شیلەی هەنگوین لە گەرووت شیرینە،

14 Ngʼe bende ne rieko mit ni chunyi; ka iyude, nitie geno mar ndalo mabiro kuomi, to genoni ok nongʼad oko.

هەروەها بزانە دانایی بۆ گیانت بەم جۆرەیە. ئەگەر دانایی بدۆزیتەوە دواڕۆژت دەبێت و ئومێدبڕ نابیت.

15 Kik ibut ka ngʼat marach mondo iketh od ngʼat makare, kik iyak dalane,

وەک خراپەکار خۆت مەڵاس مەدە بۆ ماڵی کەسی ڕاستودروست، هەڵمەکوتە سەر جێی حەسانەوەی،

16 kata bedni ngʼat makare ogore piny nyadibiriyo, pod obiro chungo kendo; to joricho igoyo piny gi masira.

چونکە کەسی ڕاستودروست حەوت جار دەکەوێت و هەڵدەستێتەوە، بەڵام کارەسات بەدکاران تێکدەشکێنێت.

17 Kik ibed mamor gi masiche mag jasiki, ka ochwanyore, kik iyie chunyi bed mamor;

بە ساتمەکردنی دوژمنت شاد مەبە، بە کەوتنیشی دڵت خۆش نەبێت،

18 nimar Jehova Nyasaye biro neno kendo golo mirimbe oko kuome.

نەوەک یەزدان ببینێت و بەلایەوە خراپ بێت، جا تووڕەیی خۆی لێ بگێڕێتەوە.

19 Kik ibed maluor nikech joricho kata kik nyiego maki kod joma timbegi richo,

مەراق لە خراپەکاران مەخۆ، ئیرەیی بە بەدکاران مەبە،

20 nimar jaricho onge gi geno mar ndalo mabiro, kendo taya mar ngʼat marach ibiro nego.

چونکە خراپەکار دواڕۆژی نابێت و چرای بەدکاران دەکوژێتەوە.

21 Wuoda, luor Jehova Nyasaye kod ruoth morito piny, kendo kik iriwri gi joma kwede,

ڕۆڵە، لە یەزدان و پاشا بترسە، تێکەڵی یاخیبووەکان مەبە،

22 nimar ji ariyogo biro kelonegi chandruok apoya nono, to en ngʼa ma dingʼe ni en chandruok manade ma ginyalo kelo?

چونکە بەڵایان لەپڕ دێت، بەڵای هەردووکیان کێ دەیزانێت؟

23 Magi bende gin weche mag jomariek: Luoro wangʼ kuom ngʼado bura ok ber:

هەروەها ئەمەش قسەی دانایانە: لایەنگریکردن لە دادوەری باش نییە.

24 Ngʼatno mowachone jaketho niya, “In kare ionge ketho” ji biro kwongʼe to piny kwede.

ئەوەی بە بەدکار بڵێت: «تۆ بێتاوانی،» گەلان نەفرەتی لێ دەکەن و نەتەوەکان تاوانباری دەکەن.

25 To nobed maber gi jogo makumo joma oketho, kendo gweth mogundho nobed kodgi.

بەڵام ئەوانەی بەدکار تاوانبار دەکەن دەکەونە خۆشی و بەرەکەتی باشیان بەسەردا دەڕژێت.

26 Dwoko maratiro nyiso ni mano osiepni mar adier.

وەڵامی ڕاست وەک ماچی لێوە.

27 Tiek tijeni ma oko kendo ik puothegi; bangʼ mano, eka iger odi.

کاروباری خۆت لە دەرەوە ڕاپەڕێنە و لە کێڵگەکەت ئامادەی بکە، دوای ئەمە ماڵی خۆت بنیاد بنێ.

28 Kik ibed janeno e wach jabuti kaonge gima omiyo, kata tiyo gi dhogi mondo iriambi.

بەبێ هۆ لە دژی دراوسێکەت شایەتی مەدە، بە لێوەکانت فێڵ مەکە.

29 Kik iwach niya, “Abiro timone mana kaka osetimona; abiro chulo ngʼatno mana kaka notimona.”

مەڵێ: «چی لێکردووم، ئاوای لێ دەکەم، سزای ئەو پیاوە بەپێی کردەوەکەی دەدەمەوە.»

30 Nakadho but puoth jasamuoyo, kakadho but puoth olemb mzabibu mar ngʼat maonge gi rieko;

بەلای کێڵگەی پیاوی تەمبەڵ تێپەڕیم، بەلای ڕەزەمێوی کەسی تێنەگەیشتووش.

31 kudho notwi kuonde duto, puodho duto noim gi buya, to ohinga mar kidi nomukore.

چقڵ هەمووی داگرتبوو، گەزگەزکە هەمووی داپۆشی بوو، کەڵەکە بەردەکانی ڕووخابوو.

32 Naketo chunya nono gino mane aneno to napuonjora kuom gino mane aneno.

تەماشام کرد و لە دڵی خۆمدا لێکم دایەوە، بینیم و وانەم لێ وەرگرت:

33 Nindo matin, ayula wangʼ matin, kwakruok matin kiyweyo,

کەمێک خەوتن، کەمێک خەواڵووبوون، کەمێکیش دەست تێکنان بۆ ڕاکشان،

34 to dhier biro monji ka janjore kendo chan ka jalweny momanore.

ئینجا هەژاریت وەک چەتە دێت، نەبوونیشت وەک چەکدار.