Ngeche 24

1 Kik nyiego maki gi joricho bende kik iyie chunyi gomb bedo e chokruok margi;

Pa anvye sò mechan yo. Pa chache fè zanmi ak yo.

2 nimar chunjegi chano timo mamono to dhogi wacho mana gik makelo chandruok.

Yon sèl bagay ki nan tèt yo, se fè mechanste. Yon sèl pawòl ki nan bouch yo, se fè moun mal.

3 Rieko ema igerogo ot, to kuom winjo ogurore mosiko;

Bon konprann ap fè kay ou kanpe. Bon konesans ap fè l' kanpe fèm.

4 kuom ngʼeyo, utene maiye ipongʼo gi gik moko ma ok yudo yot kod mwandu mabeyo.

Kote ki gen konesans, pyès kay yo plen ak bon bagay ki koute chè.

5 Ngʼat mariek nigi teko maduongʼ; to ngʼat man-gi ngʼeyo medo teko;

Pito ou gen bon konprann pase ou gen fòs. Wi, moun ki gen konesans vo plis pase moun ki gwonèg.

6 nimar dhiyo e lweny dwaro ni ongʼadni rieko, to bedo gi loch dwaro jongʼad rieko mangʼeny.

Paske, se pou ou ranje plan ou anvan ou antre nan batay. Plis ou gen moun k'ap ba ou konsèy, plis ou gen chans pou ou genyen batay la.

7 Rieko bor moyombo ngʼat mofuwo; e kar bura mar alap oonge gi gima onyalo wacho.

Pawòl moun konprann twò wo pou moun san konprann. Yo pa gen anyen pou yo di kote koze serye ap pale.

8 Ngʼat machano gima rach biro ngʼere kaka ja-andhoga.

Lè yon moun tout tan ap kalkile jan pou l' fè sa ki mal, y'ap rele l' malveyan.

9 Andhoga mar fuwo en richo, to ji mon kod ja-jar ji.

Tou sa moun san konprann gen lide fè, se fè sa ki mal. Konsa tou, moun pa vle wè moun k'ap plede pase moun nan betiz.

10 Ka tekri orumo mipodho e kinde mar lweny, to mano kaka tekri tin!

Si jou malè ou pa gen kouraj pou kenbe, ou pa t' janm gen fòs vre.

11 Res jogo mitero kar tho; mak jogo mawuotho ka tangni dhiyo kar yengʼo.

Delivre moun y'ap trennen pou y' al touye. Sove moun y'ap bourade pou y' al egzekite.

12 Ka iwacho niya, “Ne ok wangʼeyo gimoro kuom wachni,” donge ngʼatno mapimo chuny dhano ongʼeyo wachno? Donge ngʼat morito kendo ngʼiyo ngimani ongʼeyogo? To donge obiro chulo ngʼato ka ngʼato mowinjore gi timbene?

Si ou pran pòz ou pa t' konn sa, chonje Bondye. Li menm k'ap jije sa ki nan kè moun, l'ap wè sa. Li menm k'ap veye tou sa w'ap fè, l'ap konn sa. L'ap fè tout moun peye pou sa yo fè.

13 Wuoda, cham mor kich, nimar ober; mor kich moa e pedni mar kich nigi ndhandhu mamit.

Pitit mwen, bwè siwo myèl, sa bon pou ou. Menm jan siwo myèl k'ap koule soti nan gato myèl dous nan bouch ou,

14 Ngʼe bende ne rieko mit ni chunyi; ka iyude, nitie geno mar ndalo mabiro kuomi, to genoni ok nongʼad oko.

se konsa konesans ak bon konprann bon pou nanm ou. Si ou genyen yo, w'a fè chemen ou nan lavi. Sa w'ap tann lan, lavalas p'ap pote l' ale.

15 Kik ibut ka ngʼat marach mondo iketh od ngʼat makare, kik iyak dalane,

Pa janm fè plan tankou mechan yo pou chache fofile kò ou anndan kay moun k'ap mache dwat. Pa chache devalize kote l' rete a.

16 kata bedni ngʼat makare ogore piny nyadibiriyo, pod obiro chungo kendo; to joricho igoyo piny gi masira.

Paske, moun k'ap mache dwat yo te mèt tonbe sèt fwa. Pa pè, y'ap toujou leve ankò. Men, nan mechanste yo, mechan yo ap tonbe, yo p'ap ka leve ankò.

17 Kik ibed mamor gi masiche mag jasiki, ka ochwanyore, kik iyie chunyi bed mamor;

Pa prese fè kè ou kontan lè malè rive lènmi ou. Pa kouri fè fèt lè li bite.

18 nimar Jehova Nyasaye biro neno kendo golo mirimbe oko kuome.

Seyè a ap wè sa. Sa p'ap fè l' plezi. Li ka rive pa pini l' poutèt sa.

19 Kik ibed maluor nikech joricho kata kik nyiego maki kod joma timbegi richo,

Pa kite moun k'ap fè sa ki mal fè ou pèdi tèt ou. Pa anvye sò mechan yo.

20 nimar jaricho onge gi geno mar ndalo mabiro, kendo taya mar ngʼat marach ibiro nego.

Paske mechan yo pa pral lwen. Lavi yo tankou yon lanp k'ap mouri.

21 Wuoda, luor Jehova Nyasaye kod ruoth morito piny, kendo kik iriwri gi joma kwede,

Pitit mwen, gen krentif pou Seyè a. Respekte wa a. Ou pa gen anyen pou ou wè ak moun k'ap kenbe tèt ak yo.

22 nimar ji ariyogo biro kelonegi chandruok apoya nono, to en ngʼa ma dingʼe ni en chandruok manade ma ginyalo kelo?

Moun sa yo ap rete konsa, malè ap tonbe sou yo. Ou pa janm konnen ki kalite malè Seyè a osinon wa a ka fè rive sou ou.

23 Magi bende gin weche mag jomariek: Luoro wangʼ kuom ngʼado bura ok ber:

Men lòt pawòl moun ki gen bon konprann yo te di ankò. Sa pa bon pou yon jij gade sou figi moun lè l'ap rann jijman.

24 Ngʼatno mowachone jaketho niya, “In kare ionge ketho” ji biro kwongʼe to piny kwede.

Lè yon jij di yon moun ki fè sa ki mal: Se ou ki gen rezon, jij sa a, tout moun gen pou madichonnen l'. Y'ap rayi l' toupatou sou latè.

25 To nobed maber gi jogo makumo joma oketho, kendo gweth mogundho nobed kodgi.

Men, jij ki pini moun ki antò a va gen kè kontan. Bondye va beni l'. Tout zafè l' va mache byen.

26 Dwoko maratiro nyiso ni mano osiepni mar adier.

Lè ou bay yon bon repons, ou aji tankou yon bon zanmi.

27 Tiek tijeni ma oko kendo ik puothegi; bangʼ mano, eka iger odi.

Regle tout zafè ou. Mete jaden ou anfòm. Apre sa, ou mèt tabli.

28 Kik ibed janeno e wach jabuti kaonge gima omiyo, kata tiyo gi dhogi mondo iriambi.

Pa leve pale sou do frè parèy ou san rezon. Pa bay manti sou li.

29 Kik iwach niya, “Abiro timone mana kaka osetimona; abiro chulo ngʼatno mana kaka notimona.”

Pa janm di li fè m', m'ap fè l' tou. M'ap fè l' peye sa li fè a.

30 Nakadho but puoth jasamuoyo, kakadho but puoth olemb mzabibu mar ngʼat maonge gi rieko;

Mwen pase bò jaden yon nonm parese, bò jaden rezen yon moun ki san konprann.

31 kudho notwi kuonde duto, puodho duto noim gi buya, to ohinga mar kidi nomukore.

Pikan te fin pran jaden an nèt. Move zèb t'ap pouse toupatou. Lantouraj jaden yo te fin tonbe.

32 Naketo chunya nono gino mane aneno to napuonjora kuom gino mane aneno.

Lè mwen wè sa, mwen kalkile. Mwen gade, sa ban m' yon leson.

33 Nindo matin, ayula wangʼ matin, kwakruok matin kiyweyo,

Dòmi, kabicha, kouche sou do, kwaze men ou dèyè tèt ou... Se bon!

34 to dhier biro monji ka janjore kendo chan ka jalweny momanore.

W'ap rete konsa, w'ap wè ou pòv. Mizè ap tonbe sou ou tankou yon ansasen san ou pa atann.