Ngeche 23
1 Ka ibedo mondo ichiem gi ruoth, non maber gima ni e nyimi,
Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
2 ka in jawuoro to dimbri nono to onyalo keto pala e dwondi.
Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
3 Kik igomb chiembe mamit, nimar chiemono en mar wuondruok.
Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
4 Kik iwe tich bari ndasi ni mondo ibed ja-mwandu, bed gi rieko mondo iritri.
Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
5 Ngʼi mwandu mana matin nono, to bangʼe gidhi, nimar adiera gibiro bedo gi bwombe, kendo gifu gidhi e kor polo ka ongo.
I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
6 Kik icham chiemb jagwondo, kik igomb chiembe mamit,
Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
7 nimar en ngʼat mosiko paro nengo mochul. Owachoni niya, “Chiem kendo methi,” to chunye ok ni kodi.
Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
8 Ibiro ngʼogo mano matin mane ichamo kendo ibiro bedo ni iketho kindeni kuom pwoch mipuoyego.
Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
9 Kik iwuo ne ngʼat mofuwo, nikech obiro chayo rieko mag wechegi.
Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
10 Kik igol kidi mar kiewo machon, kata ima nyithindo maonge wuone puothegi;
Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
11 nimar Jal moritogi en ratego; obiro chwakogi e kindi kodgi.
Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
12 Ket chunyi ne puonj to iti ne weche mag ngʼeyo.
Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
13 Kik itamri kumo nyathi; nimar chwat ok nyal nege.
Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
Ty go bij rózgą, a duszę jego z piekła wyrwiesz. (Sheol h7585)
15 Wuoda, ka chunyi riek, eka chunya biro bedo mamor,
Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
16 chunya ma iye nobed mamor ka lewi wacho gima nikare.
I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
17 Kik ibed gi nyiego e chunyi nikech joricho; to kinde duto bedi gi dwaro mar luoro Jehova Nyasaye moloyo.
Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
18 Adier, ka itimo kamano to inibed gi geno e ndalo mabiro, kendo genoni ok nongʼad oko.
Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
19 Wuoda, winja, eka inibed mariek, kendo ket chunyi e yo moriere tir.
Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
20 Kik iriwri gi jogo ma madho kongʼo mangʼeny kata jowuoro mohero ringʼo,
Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
21 nimar jomer kod jowuoro bedo jochan, kendo nongʼno rwakogi gi lewni moti.
Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
22 Winj wuonu, nikech en ema nonywoli, kendo kik icha minu ka oti.
Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
23 Adiera gi rieko gi puonjruok kod ngʼeyo tiend wach ema nyaka iyudi, kata dabed ni ingʼiewogi gi nengo matek.
Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
24 Wuon ngʼat makare nigi mor maduongʼ; ngʼatno man-gi wuowi mariek obedo mamor kode.
Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
25 Mad wuonu gi minu bed mamor; mad minu mane onywoli bed gi ilo.
Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
26 Wuoda, miya chunyi, kendo ket wengegi orit yorena,
Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
27 nimar dhako ma jachode en bur matut, to dhako mabayo en soko madiny.
Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
28 Ka jamecho obuto korito, to omedo keto ji ma ok jo-adiera mangʼeny e kind ji.
Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
29 En ngʼa man-gi masira? En ngʼa man-gi lit? En ngʼa man-gi lweny? En ngʼa man-gi ngʼur? En ngʼa man-gi adhonde ma ok owinjore? En ngʼa man-gi wangʼ makwar motimo remo?
Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
30 Jogo madeko oko ka kongʼo, madhi mondo gibil kongʼo mokik mayoreyore.
Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
31 Kik ingʼi kongʼo kochiek mowalo, ka obabni e kikombe, ka omadhore mos kolor piny!
Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
32 Bangʼe to okecho ka thuol kendo oketo kwiri kaka fu.
Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
33 Wengeni biro neno gik mayoreyore to pachi paro gik morundore.
Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
34 Ibiro chalo ngʼat ma nindo e nam mar apaka matek, ka inindo ewi apaka.
I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
35 Ibiro wacho niya, “Gigoya, to ok ahinyra! Gigoya, to ok awinji! Karangʼo ma abiro chiewoe mondo adog ameth kendo?”
Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
