Ngeche 22
1 Nying maber oloyo bedo gi mwandu mathoth; bedo gi pwoch ber moloyo fedha gi dhahabu.
[Melius est nomen bonum quam divitiæ multæ; super argentum et aurum gratia bona.
2 Onge pogruok e kind jamoko kod jachan: Nikech Jehova Nyasaye e Jachwechgi duto.
Dives et pauper obviaverunt sibi: utriusque operator est Dominus.
3 Ngʼat mariek neno masira kabiro kendo opondo, to ngʼat mofuwo dhiyo adhiya nyime ma ohinyre.
Callidus vidit malum, et abscondit se; innocens pertransiit, et afflictus est damno.
4 Bolruok kod luoro Jehova Nyasaye kelo mwandu gi luor kod dak amingʼa.
Finis modestiæ timor Domini, divitiæ, et gloria, et vita.
5 Yore joma timo richo opongʼ gi kudho kod obadho; to ngʼat morito chunye obedo mabor kodgi.
Arma et gladii in via perversi; custos autem animæ suæ longe recedit ab eis.
6 Puonj nyathi e yo monego odhiye, to ka obedo maduongʼ to ok obi baro oa kuome.
Proverbium est: adolescens juxta viam suam; etiam cum senuerit, non recedet ab ea.
7 Jochan gin wasumb jo-mwandu, to ngʼat moholo gimoro bedo misumba ngʼat mohole.
Dives pauperibus imperat, et qui accipit mutuum servus est fœnerantis.
8 Ngʼatno mochwowo timbe richo kayo thagruok, to ludhe mar mirima ibiro ketho.
Qui seminat iniquitatem metet mala, et virga iræ suæ consummabitur.
9 Ngʼat mangʼwon noyud gweth, nimar opogo chiembe kod jochan.
Qui pronus est ad misericordiam benedicetur: de panibus enim suis dedit pauperi. Victoriam et honorem acquiret qui dat munera; animam autem aufert accipientium.
10 Riemb ngʼat ma jaro ji, to lweny bende aa, dhawo kod kinyruok rumo.
Ejice derisorem, et exibit cum eo jurgium, cessabuntque causæ et contumeliæ.
11 Ngʼat ma chunye ler kendo ma wuoyo gi ngʼwono biro bedo osiep ruoth.
Qui diligit cordis munditiam, propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem.
12 Wangʼ Jehova Nyasaye rito ngʼeyo; to orundo weche mag jogo ma ok jo-adiera.
Oculi Domini custodiunt scientiam, et supplantantur verba iniqui.
13 Jasamuoyo wacho niya, “Sibuor ni oko!” Kata, “Ibiro nega e yore mag dala!”
Dicit piger: Leo est foris; in medio platearum occidendus sum.
14 Dho dhako ma jachode en bur matut; ngʼatno manie bwo mirimb Jehova Nyasaye biro lingʼore e iye.
Fovea profunda os alienæ: cui iratus est Dominus, incidet in eam.
15 Fuwo otwere e chuny nyathi, to ludh kum biro riembe mabor kode.
Stultitia colligata est in corde pueri, et virga disciplinæ fugabit eam.
16 Ngʼat mathiro jochan mondo mwandune omedre kod ngʼat machiwo mich ne jomoko biro bedo jochan.
Qui calumniatur pauperem ut augeat divitias suas, dabit ipse ditiori, et egebit.]
17 Chik iti kendo iwinj weche mag jomariek; ket chunyi ne gima apuonjo,
[Inclina aurem tuam, et audi verba sapientium: appone autem cor ad doctrinam meam,
18 nimar en mor ka ikanogi ei chunyi kendo bed kodgi moikore e dhogi.
quæ pulchra erit tibi cum servaveris eam in ventre tuo, et redundabit in labiis tuis:
19 Mondo omi ibed gi geno kuom Jehova Nyasaye; apuonji tinendeni, in bende.
ut sit in Domino fiducia tua, unde et ostendi eam tibi hodie.
20 Donge asendikoni weche mowachi piero adek, weche mag puonj kod ngʼeyo,
Ecce descripsi eam tibi tripliciter, in cogitationibus et scientia:
21 mapuonjou adiera gi weche migeno, mondo ichiw dwoko mowinjore ne ngʼat mane oori?
ut ostenderem tibi firmitatem et eloquia veritatis, respondere ex his illis qui miserunt te.
22 Kik ima jachan nikech gin jochan kendo kik ihiny joma ochando man-gi dwaro e kar bura,
Non facias violentiam pauperi quia pauper est, neque conteras egenum in porta:
23 nimar Jehova Nyasaye biro chwako buchgi, kendo tieko ngima joma tieko ngimagi.
quia judicabit Dominus causam ejus, et configet eos qui confixerunt animam ejus.
24 Kik imak osiep gi ngʼat ma iye wangʼ piyo; kik iriwri bende gi ngʼatno makecho piyo,
Noli esse amicus homini iracundo, neque ambules cum viro furioso:
25 dipo nono ka ipuonjori yorene, ma iwuon idonj e obadho.
ne forte discas semitas ejus, et sumas scandalum animæ tuæ.
26 Kik ibed ngʼatno matimo singruok kata machungʼ ne ngʼato e gope;
Noli esse cum his qui defigunt manus suas, et qui vades se offerunt pro debitis:
27 ka ionge gi yo kaka dichul, nono to wuon gowino nyalo kawo kitandani.
si enim non habes unde restituas, quid causæ est ut tollat operimentum de cubili tuo?
28 Kik igol kidi mar kiewo machon mane oket gi kweregi.
Ne transgrediaris terminos antiquos, quos posuerunt patres tui.
29 Bende ineno ngʼat molony e tije? Obiro tiyo ne ruodhi, ok onyal tiyo ne ji ma ok ongʼere.
Vidisti virum velocem in opere suo? coram regibus stabit, nec erit ante ignobiles.]
