< Ngeche 20 >

1 Divai en jajaro to kongʼo en koko; ngʼat motelne kodgi onge rieko.
El vino hace tontos a los hombres, y la bebida fuerte hace que los hombres lleguen a los golpes; y quien entra en error por esto no es sabio.
2 Mirimb ruoth chalo gi ruto mar sibuor; ngʼat momiyo obedo gi gero lalo ngimane.
La ira de un rey es como el fuerte grito de un león; el que lo enoja hace lo malo contra sí mismo.
3 Enobed luor maduongʼ ne ngʼatno ma dagi dhawo, to joma ofuwo duto ohero dhawo.
Es un honor para un hombre evitar pelear, pero los tontos siempre están en guerra.
4 Jasamuoyo ok pur puothe e kinde mowinjore; omiyo e kinde mar keyo omanyo, to ok oyud gimoro.
El que odia el trabajo no ara su arado debido al invierno; entonces, en el momento de cortar el grano, él estará pidiendo comida y no obtendrá nada.
5 Dwaro mar chuny dhano chalo gi pi matut, to ngʼat man-gi winjo twomogi.
El propósito en el corazón de un hombre es como aguas profundas, pero un hombre con buen sentido lo sacará.
6 Ji mangʼeny wacho ni gin gihera ma adiera; to ngʼat ma ja-adiera, en ngʼa ma diyude?
La mayoría de los hombres no ocultan sus actos bondadosos, pero ¿dónde se puede ver a un hombre de buena fe?
7 Ngʼat makare nigi ngima ma ok ocha; nyithinde nigi gweth bangʼe.
Un hombre recto continúa con su justicia: ¡Felices son sus hijos después de él!
8 Ka ruoth obedo e kome mondo ongʼad bura; opiedho weche maricho duto gi wangʼe.
Un rey en el tribunal juzga todo el mal con sus ojos.
9 En ngʼa manyalo wacho niya, “Aserito chunya maler; aler kendo aonge richo?”
¿Quién puede decir: Yo he limpiado mi corazón, estoy libre de mi pecado?
10 Rapim ma ok nikare gi pimo ma ok kare, Jehova Nyasaye mon kodgi duto.
Pesas desiguales y medidas desiguales, todos son repugnantes para el Señor.
11 Kata mana nyathi ingʼeyo gi timbene, omiyo ingʼeyo ka kite obidhore kata ni kare.
Incluso un niño puede ser juzgado por sus obras, si su trabajo es libre de pecado y si es correcto.
12 It mawinjo gi wangʼ maneno, Jehova Nyasaye ema osechweyo gik moko ariyogo.
El oído que oye y el ojo que ve son igualmente obra del Señor.
13 Kik iher nindo nono to ibiro bedo jachan, bed kineno to ok ibi chando chiemo.
No seas amante del sueño, o llegarás a ser pobre: ​​mantén tus ojos abiertos, y tendrás suficiente pan.
14 Jangʼiewo wacho niya, “Ok ber ngangʼ, ok ber ngangʼ!” To bangʼe owuok odhiyo ka osungore ni ongʼiewo gi nengo mayot.
Malo, muy malo, dice él que está dando dinero por bienes; pero cuando ha seguido su camino, deja en claro su orgullo por lo que compró.
15 Dhahabu nitie, kendo kite ma nengogi tek bende nitie mogundho, to dhok mawacho weche mag ngʼeyo gin kaka mula mabeyo mayudo tek.
Hay oro y una tienda de corales, pero los labios del conocimiento son una joya de gran precio.
16 Kaw law ngʼat mochungʼne ngʼat mokia kaka singo; mak gino mosingorego, ka otimo kamano ni dhako majabayo.
Toma prenda de un hombre si se hace responsable de un hombre extraño, y toma promesa de él que da su palabra por hombres extraños.
17 Chiemo moyud e yo ma ok kare mit ne ngʼato, to achien omuodore mana ka kuoyo.
El pan de engaño es dulce para el hombre; pero después, su boca estará llena de arena.
18 Los chenro ka ikonyori gi ngʼado rieko; ka ichako lweny to dwar ikruok maber.
Todo propósito se lleva a cabo mediante la ayuda sabia: y guiando sabiamente la guerra.
19 Fuongʼo wach ketho genruok; omiyo tangʼ ni ngʼato ma wuoyo mathoth.
El que habla acerca de los negocios de los demás revela secretos: así que no tengas nada que ver con el que tiene los labios abiertos de par en par.
20 Ka ngʼato okwongʼo wuon mare kata min mare, to ngimane norum mana ka taya motho e mudho molil.
Si alguno maldice a su padre o a su madre, su luz se apagará en la noche más negra.
21 Mwandu moyud motelo e yo mayot ok bi bedo konyruok e kinde machien.
Una herencia se puede obtener rápidamente al principio, pero el final no será una bendición.
22 Kik iwach niya, “Abiro chulo kuor kuom rachni motimna!” Bed kirito Jehova Nyasaye to obiro resi.
No digas: Daré castigo por el mal: sigue esperando al Señor, y él será tu salvador.
23 Jehova Nyasaye mon gi rapim mag miriambo, kendo rapim ma ok kare ok miye mor.
Las pesas desiguales son repugnantes para el Señor, y las escalas falsas no son buenas.
24 Okange mag ngʼato ichiko gi Jehova Nyasaye. Ere kaka ngʼato nyalo ngʼeyo yore owuon?
Los pasos de un hombre son del Señor; ¿cómo puede entonces un hombre tener conocimiento de su camino?
25 En obadho ne ngʼato masingo gimoro ka ok oparo, to achien eka oparo singruokne.
Es un peligro para un hombre decir sin pensar, es santo y, después de tomar su juramento, cuestionarse si es necesario guardarlo.
26 Ruoth mariek riembo joma timbegi richo; okumogi ma ok okechogi.
Un rey sabio echa a los malhechores y hace que su maldad vuelva a ellos.
27 Taya mar Jehova Nyasaye manyo chuny dhano, kendo omanyo chunye ma iye.
El Señor vela por el espíritu del hombre, buscando en todas las partes más profundas del cuerpo.
28 Hera kod adiera miyo ruoth bedo gi kwe, nikech hera, lochne bedo motegno.
La misericordia y la buena fe protegen al rey, y la sede de su poder se basa en actos rectos.
29 Sunga ma yawuowi nigo e teko margi, to lwar en duongʼ ne jodongo.
La gloria de los jóvenes es su fuerza, y el honor de los viejos es su canas.
30 Goch kod adhonde pwodho richo, to chwat loso maler chuny maiye.
Por las heridas de la vara, el mal se va, y los golpes limpian las partes más profundas del cuerpo.

< Ngeche 20 >