Ngeche 16
1 Chuny dhano chano gik modwaro timo, to dwoko margi aa kuom Jehova Nyasaye.
W człowieku są zamysły serca, ale odpowiedź języka jest od PANA.
2 Yore duto mag dhano nenorene ni longʼo, to Jehova Nyasaye ema ongʼeyo mopondo mag chuny.
Wszystkie drogi człowieka są czyste w jego oczach, ale PAN waży duchy.
3 Ket gimoro amora mitimo e lwet Jehova Nyasaye, to chenrogi biro dhi maber.
Powierz PANU swe dzieła, a twoje zamysły będą utwierdzone.
4 Gik moko duto ma Jehova Nyasaye timo oseketo gikogi, kendo giko mar joricho en tho.
PAN uczynił wszystko dla samego siebie, nawet niegodziwego na dzień zła.
5 Jehova Nyasaye odagi ji duto man-gi sunga e chunygi. Ngʼe ma malongʼo: Ok ginitony ni kum.
Każdy, który jest wyniosłego serca, budzi odrazę w PANU; choć weźmie innych do pomocy, nie uniknie kary.
6 Nikech hera kod adiera ema omiyo richo otimne misango, kuom luoro Jehova Nyasaye miyo ngʼato kwedo richo.
Dzięki miłosierdziu i prawdzie oczyszcza się nieprawość, a w bojaźni PANA oddalamy się od zła.
7 Ka yore ngʼato moro Jehova Nyasaye, to omiyo kata wasike dak kode gi kwe.
Gdy drogi człowieka podobają się PANU, to godzi z nim nawet jego nieprzyjaciół.
8 Ber bedo gi matin kod tim makare, moloyo mangʼeny kod tim ma ok kare.
Lepiej mieć mało ze sprawiedliwością niż wiele dochodów nieprawnych.
9 E chuny dhano ochano yore, to Jehova Nyasaye ema telone ondamo mage.
Serce człowieka obmyśla swe drogi, ale PAN kieruje jego krokami.
10 Ruoth wuoyo kaka chik mar Nyasaye dwaro, to dhoge ok onego ndhog bura makare.
Wyrok Boży [jest] na wargach króla; jego usta nie błądzą w sądzie.
11 Rapim mopogore opogore makare aa kuom Jehova Nyasaye, to gik mipimogo manie mifuke gin meke moloso.
Sprawiedliwa waga i szale [należą do] PANA i wszystkie odważniki w worku są jego dziełem.
12 Ruodhi mon gi timbe maricho, nikech kom mar loch obedo mana kuom tim makare.
Popełnienie niegodziwości budzi odrazę w królach, bo sprawiedliwością tron jest umocniony.
13 Ruodhi ohero joma wacho adiera kendo gigeno ngʼat mawacho adiera.
Wargi sprawiedliwe są rozkoszą królów, kochają oni tego, który mówi to, co słuszne.
14 Mirimb ruoth en jaote mar tho, to ngʼat mariek biro hoye.
Gniew króla jest posłańcem śmierci, ale mądry człowiek przebłaga go.
15 Ka wangʼ ruoth nenore mamor to nitiere ngima, ngʼwonone chalo gi rumbi mag koth e ndalo chwiri.
W jasności twarzy króla [jest] życie, a jego przychylność jest jak obłok z późnym deszczem.
16 To ber maromo nade yudo rieko moloyo dhahabu, yiero ngʼeyo tiend wach moloyo fedha!
O wiele lepiej jest nabyć mądrość niż złoto; a nabyć rozum lepiej niż srebro.
17 Yor ngʼat moriere tir kwedore gi richo; ngʼat manono yorene orito ngimane!
Droga prawych [to] odstąpić od zła; kto strzeże swojej drogi, strzeże swej duszy.
18 Sunga kelo masira, chuny mar ngʼayi kelo chwanyruok.
Pycha poprzedza zgubę, a wyniosły duch – upadek.
19 Ber bedo gi chuny mobolore e dier jochan, moloyo pogo gik moyaki gi josunga.
Lepiej być uniżonego ducha z pokornymi, niż dzielić łup z pysznymi.
20 Ngʼato angʼata mawinjo puonj dhi maber, to ojahawi ngʼatno moketo genone kuom Jehova Nyasaye.
Kto zważa na słowo, znajdzie dobro, a kto ufa PANU, [jest] błogosławiony.
21 Ngʼat man-gi paro en ngʼat mariek, kendo weche mowacho gin mana puonj.
Kto [jest] mądrego serca, zwie się rozumnym, a słodycz warg pomnaża wiedzę.
22 Winjo wach en soko mar ngima ne jogo man kode, to fuwo kelo kum ne joma ofuwo.
Rozum [jest] zdrojem życia dla tych, którzy go mają, a pouczenie głupich jest głupotą.
23 Ngʼat mariek rito weche mawuok e dhoge, kendo wechene mowinjore kelo puonj makare.
Serce mądrego czyni jego usta roztropnymi i dodaje nauki jego wargom.
24 Weche mag mor chalo gi mor kich gimit ne chuny kendo gikelo ngima ni choke.
Miłe słowa są [jak] plaster miodu, słodycz dla duszy i lekarstwo dla kości.
25 Nitie yo manenore ne dhano ni nikare, to gikone otero mana ngʼato e tho.
Jest droga, która [wydaje się] człowiekowi słuszna, ale jej końcem jest droga do śmierci.
26 Miluma ma jatich nigo miyo otiyo matek, kendo kech makaye miyo omedo tiyo matek.
Robotnik pracuje dla siebie, bo usta pobudzają go [do tego].
27 Ngʼat marach chano timo timbe maricho, to wechene chalo mach mager.
Człowiek nikczemny wykopuje zło, a na jego wargach jakby ogień płonący.
28 Ngʼat ma timbene richo kelo mana miero, to jakwoth pogo osiepe moherore.
Człowiek przewrotny rozsiewa spory, a plotkarz rozdziela przyjaciół.
29 Ngʼat ma ja-mahundu wuondo jabute mi otere e yorno ma ok ber.
Człowiek gwałtowny zwabia swego bliźniego i wprowadza go na drogę niedobrą.
30 Tangʼ gi ngʼat ma buonjo kodi nikech onyalo bet ni ochano timoni marach, ngʼatno maluwo dhoge ochomo timbe maricho.
Mruga swymi oczami, by knuć podstępy; rusza wargami i popełnia zło.
31 Lwar en osimbo mar duongʼ to iyude gi ngʼat man-gi ngima makare.
Siwa głowa [jest] koroną chwały, zdobywa się ją na drodze sprawiedliwości.
32 Ngʼat ma terore mos ber moloyo jalweny, ngʼat makweyo mirimbe ber moloyo ngʼat mamonjo dala maduongʼ.
Lepszy jest nieskory do gniewu niż mocarz, a kto panuje nad swym duchem, [jest lepszy] niż ten, kto zdobywa miasto.
33 Igoyo ombulu mondo ongʼe gima ditim, to kuom ngʼado weche duto Jehova Nyasaye ema tieko.
Losy wrzuca się w zanadrze, ale całe rozstrzygnięcie ich zależy od PANA.
