< Ngeche 12 >
1 Ngʼat mohero puonj mar rieko ohero ngʼeyo, to ngʼat ma ok winj puonj ofuwo.
Si amas el conocimiento, amarás la disciplina. ¡Todo el que aborrece la corrección es un necio!
2 Ngʼat maber yudo pwoch kuom Jehova Nyasaye, to Jehova Nyasaye kwero ngʼat ma timbene richo.
El Señor bendice a los que hacen el bien, pero condena a los que conspiran para hacer el mal.
3 Ngʼato ok nyal gerore motegno kuom richo, to ngʼat makare ok nyal pudhi.
La maldad no brinda seguridad, pero los que viven en justicia tienen sus raíces profundas y no serán removidos.
4 Dhako ma kite longʼo en osimbo mar chwore, to dhako ma timbene richo chalo gi nyamuoda manie choke.
Una buena esposa es corona para su esposo, pero la mujer que trae vergüenza es como descomposición en sus huesos.
5 Chenro mar ngʼat makare nikare, to puonj mar joricho en wuondruok.
Las personas que hacen el bien, hacen planes justos, pero el consejo de los malvados es engañoso.
6 Weche mag joricho opondo karito chwero remo, to wach mar joma kare resogi.
Las palabras de los malvados son como una emboscada con violencia, pero las palabras de las personas honestas los salvarán.
7 Joricho osewiti kendo gilal nono, to od ngʼat makare osiko ogurore motegno.
Los malvados son destriudos y olvidados. Pero la familia de los que hacen el bien permanece firme.
8 Ngʼato ipako kaluwore gi riekone, to jogo man-gi paro mobam ichayo.
Las personas son estimadas cuando hablan con sensatez, pero los que tienen mentes perversas son aborrecidos.
9 Ber bedo dhano adhana, to in gi jatich, moloyo wuondori ni in ngʼato, to ionge chiemo.
Mejor es ser humilde y trabajar para ti mismo, que ser un hombre jactancioso y no tener nada para comer.
10 Ngʼat makare chiwo kony ne gik ma jambe dwaro, to timbe mag ngʼwono mag ngʼat marach gin mana gero.
Los justos cuidan de sus animales, pero el cuidado de los malvados es crueldad.
11 Ngʼat matiyo e puothe biro bedo gi chiemo mogundho, to ngʼat mabayo abaya onge gi rieko.
Si cultivas la tierra, tendrás abundancia de dinero, pero si vas detrás de cosas inútiles, eres un tonto.
12 Joricho dwaro gik moyaki mag jogo mamono, to tiend joma kare kelo mwandu.
Las personas malvadas buscan el grano robado, pero las personas justas lo producen ellas mismas.
13 Ngʼat marach imako mana gi wuoyone maricho, to ngʼat makare tony ne chandruok.
Los malvados quedan atrapados por sus propias palabras pecaminosas, pero las personas que hacen el bien se libran de los problemas.
14 Weche mabeyo mawuok e dho ngʼato miyo obedo gi gik mabeyo, adiera, tich mar lwete kelone konyruok.
Tus palabras te traerán recompensa, y tu trabajo regresará a bendecirte.
15 Yor ngʼat mofuwo nenorene ni nikare, to ngʼat makare chiko ite ne puonj.
Los necios creen que van por el camino correcto, pero si eres sabio escucharás el consejo.
16 Ngʼat mofuwo nyiso mirimbe mapiyo, to ngʼat mariek mwonyo ayany.
Los necios se enojan con facilidad; pero si eres prudente, ignorarás los insultos.
17 Janeno ma ja-adiera chiwo neno mobidhore, to janeno ma hango wach wacho miriambo.
Quien dice la verdad es honesto, pero un testigo falso dirá mentiras.
18 Weche mag muomruok chwoyo chuny mana kaka ligangla, to lew ngʼat mariek kelo ngima.
Las palabras apresuradas pueden ser tan cortantes como un cuchillo, pero las palabras de los sabios traen sanidad.
19 Dhok ma ja-adiera osiko manyaka chiengʼ, to lep mariambo bedo mana kuom kinde machwok.
Las palabras de verdad duran para siempre, pero las mentiras se olvidan pronto.
20 Wuond ni e chuny jogo machano timo marach, to mor en mar jogo mohero kwe.
En la mente de los que maquinan maldad solo hay engaño; pero los que piensan en hacer el bien viven con alegría.
21 Onge gima rach manyalo biro ni ngʼat makare; to joricho ni kod thagruok mathoth.
A los que hacen el bien no les pasara ningún mal, pero los malvados están llenos de problemas.
22 Jehova Nyasaye mon kod dhok mariambo, to omor gi jogo ma jo-adiera.
El Señor aborrece a los mentirosos, pero se alegra con los fieles.
23 Ngʼat mariek orito ngʼeyone e iye, to chuny joma ofuwo wuoyo ma ok opimo.
Si eres prudente, no presumes de tu conocimiento; pero los tontos anuncian su estupidez.
24 Tich matek miyo ngʼato bedo gi duongʼ, to nyawo gikone en tich mar misumba.
El trabajo duro aporta liderazgo, pero la pereza trae esclavitud.
25 Chuny maparore miyo ngʼato bedo mool, to wach mamuol jiwe.
Si vives con ansiedad, te sentirás sobrecargado; pero una palabra de aliento te reconfortará.
26 Ngʼat makare dak gi osiepene e yo mowinjore, to yor ngʼat marach terogi kama rach.
Las personas que hacen el bien cuidan de sus amigos, pero la forma en que viven los malvados lleva a sus amigos a la perdición.
27 Jasamuoyo ok nyal yudo dwarone, to jakinda maratego ongʼeyo ber gige.
Los perezosos no atrapan su presa, pero si trabajas duro te volverás rico.
28 Yo makare nitie gi ngima, e yorno nitie ngima mochwere.
El camino de los justos lleva a la vida, nunca te conducirá a la muerte.