< Ngeche 1 >
1 Ngeche mag Solomon wuod Daudi, ruodh Israel:
以色列王大卫儿子所罗门的箴言:
2 mamiyo iyudo rieko kod ritruok makare, kendo winjo tiend weche matut;
要使人晓得智慧和训诲, 分辨通达的言语,
3 kendo miyo idak e ngima moritore kendo mobidhore kitimo gima adiera kendo gima kare kendo mowinjore,
使人处事领受智慧、 仁义、公平、正直的训诲,
4 gimiyo joma ngʼeyogi tin bedo mariek, kendo gimiyo jomatindo ngʼeyo tiend weche kendo pogo tiend wach.
使愚人灵明, 使少年人有知识和谋略,
5 Mad jomariek chik itgi mondo owinji kendo gimedgi e puonjruokgi, to jogo mongʼeyo pogo tiend wach mad oyud gino ma chikogi,
使智慧人听见,增长学问, 使聪明人得着智谋,
6 mondo gingʼe ngeche, sigendini, kod weche ma tiendgi tek mag jorieko.
使人明白箴言和譬喻, 懂得智慧人的言词和谜语。
7 Luoro Jehova Nyasaye e chakruok mar ngʼeyo to joma ofuwo chayo rieko gi ritruok makare.
敬畏耶和华是知识的开端; 愚妄人藐视智慧和训诲。
8 Wuoda, chik iti ni puonj wuonu, kendo kik ijwangʼ puonj mar minu.
我儿,要听你父亲的训诲, 不可离弃你母亲的法则;
9 Ginibedni kaka kondo michwowo e wiyi, kendo kaka thiwni miketo e ngʼuti mondo ineri maber.
因为这要作你头上的华冠, 你项上的金链。
10 Wuoda, ka joricho hoyoi mondo itim marach, kik iyienegi.
我儿,恶人若引诱你, 你不可随从。
11 Kagiwachoni niya, “Bi idhi kodwa; mondo wabuti ni ngʼato wanegi, kendo wamonj kayiem nono joma onge ketho;
他们若说:你与我们同去, 我们要埋伏流人之血, 要蹲伏害无罪之人;
12 mondo wamuonygi ngili ka bur liel mana ka joma omwony mangima gi bur; (Sheol )
我们好像阴间,把他们活活吞下; 他们如同下坑的人, 被我们囫囵吞了; (Sheol )
13 wabiro yudo gik moko duto mabeyo ma nengogi tek, mi wapongʼ utewa gi gik moyaki.
我们必得各样宝物, 将所掳来的,装满房屋;
14 In bende riwri kodwa e wachni, kendo wanapog gigo duto mwayako.”
你与我们大家同分, 我们共用一个囊袋;
15 Wuoda, kik idhi kodgi ngangʼ kendo kik iwuoth e yoregigo,
我儿,不要与他们同行一道, 禁止你脚走他们的路。
16 nikech tiendgi reto piyo piyo mar timo richo kendo gimwomore mondo gichwer remo.
因为,他们的脚奔跑行恶; 他们急速流人的血,
17 Mano kaka en gima nono chiko obadho ka winy duto neno.
好像飞鸟, 网罗设在眼前仍不躲避。
18 Jogi ochiko obadho ne gin giwegi, kendo gin ema ginimokie!
这些人埋伏,是为自流己血; 蹲伏,是为自害己命。
19 Mano e giko jogo duto mohero yudo gimoro moyud e yo marach; gino kawo ngima jogo moyude.
凡贪恋财利的,所行之路都是如此; 这贪恋之心乃夺去得财者之命。
20 Rieko goyo koko matek e yore mag dala, ogoyo koko bende e kuonde chokruok;
智慧在街市上呼喊, 在宽阔处发声,
21 oywak kogoyo koko e akerkeke mag yore motimo koko, owuoyo e dhorangeye mag mier madongo kopenjo niya,
在热闹街头喊叫, 在城门口,在城中发出言语,
22 “Nyaka karangʼo ma un joma ngʼeyogi tin nusik kuhero yoreu mag ngʼeyo matin?” Nyaka karangʼo ma jojaro pod nosik kamor, e jaro kendo joma ofuwo nosiki kochayo puonj?
说:你们愚昧人喜爱愚昧, 亵慢人喜欢亵慢, 愚顽人恨恶知识,要到几时呢?
23 Ka dine uwinj siem mara, dine abedo kodu thuolo, kendo damiyo ungʼeyo pacha.
你们当因我的责备回转; 我要将我的灵浇灌你们, 将我的话指示你们。
24 To nikech ne udaga kane aluongo kendo onge ngʼama nodewa kane adwaro konyou,
我呼唤,你们不肯听从; 我伸手,无人理会;
25 nimar ne udagi puonj maga duto kendo ne ok uwinjo siem mara.
反轻弃我一切的劝戒, 不肯受我的责备。
26 An to ananyieru bangʼe ka un e chandruok; Anajaru ajara ka masira oloyou,
你们遭灾难,我就发笑; 惊恐临到你们,我必嗤笑。
27 ka masira machalo yamb ahiti obiro kuomu, kendo ka chandruok oyweyou ka yamb kalausi. Ka lit kod thagruok ohingou.
惊恐临到你们,好像狂风; 灾难来到,如同暴风; 急难痛苦临到你们身上。
28 Giniluonga, to ok anadwokgi; ginimanya to ok giniyuda.
那时,你们必呼求我,我却不答应, 恳切地寻找我,却寻不见。
29 Kaka ne ok gidwar puonj kendo ok negiyiero luoro Jehova Nyasaye,
因为,你们恨恶知识, 不喜爱敬畏耶和华,
30 Kaka ne ok giyie gi puonjna kendo gidagi siem mara,
不听我的劝戒, 藐视我一切的责备,
31 kuom mano ginicham olemo mag yoregi kendo giniyiengʼ gi olemo mar riekogi maricho.
所以必吃自结的果子, 充满自设的计谋。
32 Nikech yore mobam mag bayo mag jogo mangʼeyogi tin noneg-gi, kendo bedo ma ok odewo gimoro mar joma ofuwo notiekgi.
愚昧人背道,必杀己身; 愚顽人安逸,必害己命。
33 To ngʼato angʼata mawinjo wachna nodag gi kwe kendo mayom, maonge luoro mar hinyruok.
惟有听从我的,必安然居住, 得享安静,不怕灾祸。