< Luka 19 >
1 Yesu nodonjo Jeriko, kendo nowuotho kokadho e dier dalano.
Yesu akaingia Yeriko, naye alikuwa anapita katikati ya huo mji.
2 Ngʼato ne nitie kanyo ma nyinge Zakayo; ne en jasol osuru maduongʼ kendo ne en ja-mwandu.
Tazama, palikuwa na mtu mmoja mkuu wa watoza ushuru naye alikuwa tajiri, jina lake Zakayo.
3 Ne odwaro neno ni Yesu en ngʼa, to nikech ne en nyadundo ne ok onyal, nikech oganda ne ngʼeny.
Yeye alikuwa akijitahidi kumwona Yesu ni mtu wa namna gani. Lakini kutokana na umati mkubwa wa watu hakuweza kwa sababu alikuwa mfupi wa kimo.
4 Omiyo noringo odhiyo motelo kendo noidho yadh ngʼowu mondo onene, nikech Yesu ne biro kalo kanyo.
Kwa hiyo akatangulia mbio mbele ya umati wa watu akapanda juu ya mkuyu ili amwone Yesu, kwa sababu angeipitia njia ile.
5 Kane Yesu ochopo kanyo, nongʼiyo malo kendo nowachone niya, “Omiyo Zakayo, nolor piny piyo. Tinendeni nyaka abed e odi.”
Yesu alipofika pale chini ya huo mkuyu, akatazama juu, akamwambia, “Zakayo, shuka upesi, kwa maana leo nitakuwa mgeni nyumbani kwako!”
6 Omiyo Zakayo nolor mapiyo kendo norwake gi mor e ode.
Hivyo Zakayo akashuka upesi, akamkaribisha Yesu nyumbani kwake kwa furaha kubwa.
7 Ji duto mane oneno ma nochako ngʼur kagiwacho niya, “Osedhi bedo wendo jaricho!”
Watu wote walipoona hivyo, wakaanza kunungʼunika wakisema, “Amekwenda kuwa mgeni wa ‘mtu mwenye dhambi.’”
8 To Zakayo nochungo malo kendo nowachone Ruoth niya, “Ne Ruoth! Sani kendo koroni abiro chiwo nus mar giga ne jochan, to kapo ni ne asewuondo ngʼato e gimoro amora, abiro chule ka adwokone maromo nyadingʼwen.”
Lakini Zakayo akasimama na kumwambia Bwana, “Tazama, Bwana! Sasa hivi nusu ya mali yangu ninawapa maskini, nami kama nimemdhulumu mtu yeyote kitu chochote, nitamrudishia mara nne ya hicho kiwango.”
9 Yesu nowachone niya, “Kawuono warruok osebiro e odni, nikech ngʼatni bende en nyakwar Ibrahim.
Ndipo Yesu akamwambia, “Leo, wokovu umeingia nyumbani humu, kwa sababu huyu naye ni mwana wa Abrahamu.
10 Nikech Wuod Dhano nobiro mondo omany kendo owar jogo manolal.”
Kwa maana Mwana wa Adamu amekuja kutafuta na kuokoa kile kilichopotea.”
11 Kane pod giwinjo wachni, nodhi nyime kogoyonegi ngero, nikech nochiegni gi Jerusalem, kendo ji ne paro ni pinyruoth Nyasaye biro betie mapiyo.
Walipokuwa wanasikiliza haya, Yesu akaendelea kuwaambia mfano, kwa sababu alikuwa anakaribia Yerusalemu na watu walikuwa wakidhani ya kuwa Ufalme wa Mungu ulikuwa unakuja saa iyo hiyo.
12 Nowacho niya, “Ngʼat moro marahuma nodhi e piny mabor mondo oyiere ruoth eka bangʼe oduogi.
Hivyo akawaambia: “Mtu mmoja mwenye cheo kikubwa alisafiri kwenda nchi ya mbali ili akapokee madaraka ya kuwa mfalme, kisha arudi.
13 Omiyo noluongo jotichne moko apar kendo ne omiyogi silingʼ alufu achiel, achiel. Nowachonegi ni, ‘Lokuru ohala gi pesagi, nyaka chop aduogi.’
Hivyo akawaita kumi miongoni mwa watumishi wake, na akawapa kila mmoja fungu la fedha. Akawaambia, ‘Fanyeni biashara na fedha hizi mpaka nitakaporudi.’
14 “To joge nosin kode kendo negioro joote modhiyo ire mondo giwach ni, ‘Ok wadwar ngʼatni mondo obed ruodhwa.’
“Lakini raiya wa nchi yake walimchukia wakapeleka ujumbe na kusema, ‘Hatutaki huyu mtu awe mfalme wetu.’
15 “Kata kamano, ne okete ruoth, kendo nodok dala. Kendo noluongo jotichne mane omiyo pesa, mondo oyud ni en ohala manade magiseyudo.
“Hata hivyo alirudi akiwa amekwisha kupokea mamlaka ya ufalme, akawaita wale watumishi wake aliokuwa amewaachia fedha, ili afahamu ni faida kiasi gani kila mmoja wao aliyopata kwa kufanya biashara.
16 “Ngʼat mokwongo nobiro kendo nowacho ni, ‘Ruoth, silingʼ alufu achiel, osenywolo silinge alufu apar moko.’
“Wa kwanza akaja na kusema, ‘Bwana, kutokana na fedha uliyoniachia, nimepata faida mara kumi zaidi.’
17 “Ruoth nodwoko ni, ‘Isetimo maber, jatichna maber! Nikech isebedo ngʼat mogen e gima tin ahinya, koro bed jarit mier madongo apar.’
“Yule bwana akamjibu, ‘Umefanya vizuri mtumishi mwema! Kwa sababu umekuwa mwaminifu katika wajibu mdogo sana, nakupa mamlaka juu ya miji kumi.’
18 “Ngʼat mar ariyo nobiro kendo nowacho ni, ‘Ruoth, silingʼ alufu achiel osenywolo silinge alufu abich moko.’
“Wa pili naye akaja. Akasema, ‘Bwana, fedha yako imeleta faida mara tano zaidi.’
19 “Ruodhe nodwoke ni, ‘Bed jarit mier madongo abich.’
“Bwana wake akajibu, ‘Nakupa mamlaka juu ya miji mitano.’
20 “Eka jatich machielo nobiro kendo owacho ni, ‘Jaduongʼ, silingʼ alufu achiel eri, ne asekane kapande kaboyogo gi nanga.
“Kisha akaja yule mtumishi mwingine, akasema, ‘Bwana, hii hapa fedha yako. Niliitunza vizuri kwenye kitambaa.
21 Ne aluori, nikech in ngʼat makoch. In ikawo gino mane ok ikano, kendo ikayo mano mane ok ichwoyo.’
Nilikuogopa, kwa sababu wewe ni mtu mgumu. Unachukua ambapo hukuweka kitu, na unavuna mahali ambapo hukupanda kitu.’
22 “To Ruodhe nodwoke ni, ‘Abiro ngʼadoni bura koluwore kod gima iwacho, in jatich marach! Kara in ne ingʼeyo ni an ngʼat makoch, kendo ni akawo gima ne ok akano, bende akayo gima ne ok achwoyo!
“Bwana wake akamjibu, ‘Nitakuhukumu kwa maneno yako mwenyewe, wewe mtumishi mwovu! Kama ulifahamu kwamba mimi ni mtu mgumu, nichukuaye mahali ambapo sikuweka kitu na kuvuna mahali ambapo sikupanda,
23 Marangʼo ne ok iketo pesanano e od keno, mondo kane aduogo, to ne anyalo kawe gi ohande.’
kwa nini basi hukuweka fedha zangu kwa watoa riba, ili nitakaporudi nichukue iliyo yangu na riba yake?’
24 “Eka nowachone jogo mane ochungo kanyo ni, ‘Kawuru silinge alufu achiel ugol kuome kendo umi jalno man-gi silingʼ alufu apar.’
“Ndipo akawaambia wale waliokuwa wamesimama karibu, ‘Mnyangʼanyeni fungu lake la fedha, mkampe yule mwenye kumi.’
25 “Negiwacho ni, ‘Jaduongʼ donge en-gi silingʼ alufu apar.’
“Wakamwambia, ‘Bwana, mbona; tayari anayo mafungu kumi!’
26 “Nodwoko ni, ‘Awachonu ni ngʼato ka ngʼato man-go nomedne mi nobed gi mogundho, to ngʼatno ma ongego, kata mano ma en-go nomaye.
“Akawajibu, ‘Nawaambia kwamba kila aliye na kitu, ataongezewa. Lakini yule asiye na kitu, hata alicho nacho atanyangʼanywa.
27 To keluru wasikago ka mane ok dwar mondo abed ruodhigi mondo uneg-gi e nyima.’”
Lakini wale adui zangu ambao hawakutaka mimi niwe mfalme juu yao. Waleteni hapa mkawaue mbele yangu.’”
28 Bangʼ ka Yesu nosewacho mani, nodhi nyime, kochomo Jerusalem.
Baada ya Yesu kusema haya, alitangulia kupanda kwenda Yerusalemu.
29 Ka koro nochiegni chopo e miech Bethfage kod Bethania manie Got Zeituni, nooro jopuonjrene ariyo, nowachonegi niya,
Naye alipokaribia Bethfage na Bethania kwenye mlima uitwao Mlima wa Mizeituni, aliwatuma wanafunzi wake wawili, akawaambia,
30 “Dhiuru e dala man nyimu cha, to ka udonjo e iye, to ubiro nwangʼo nyathi kanyna mapok ngʼato oidho nyaka nene kotwe kanyo. Gonyeuru kendo ukele ka.
“Nendeni katika kijiji kilichoko mbele yenu. Na mtakapokuwa mnaingia kijijini, mtamkuta mwana-punda amefungwa hapo, ambaye hajapandwa na mtu bado. Mfungueni, mkamlete hapa.
31 Kapo ngʼato openjou ni, ‘Angʼo momiyo ugonye?’ Udwoke ni, ‘Ruoth dware.’”
Kama mtu akiwauliza, ‘Mbona mnamfungua?’ Mwambieni, ‘Bwana anamhitaji.’”
32 Jogo mane oor motelo nodhi kendo negiyude mana kaka nosenyisogi
Wale waliotumwa wakaenda, wakakuta kila kitu kama vile Yesu alivyokuwa amewaambia.
33 Kane oyudo gigonyo nyathi kanynano, wuon nopenjogi, “Angʼo momiyo ugonyo nyathi kanyna?”
Walipokuwa wanamfungua yule mwana-punda, wenyewe wakawauliza, “Mbona mnamfungua huyo mwana-punda?”
34 To jopuonjre nodwoke mayot niya, “Ruoth dware.”
Wale wanafunzi wakajibu, “Bwana anamhitaji.”
35 Negikele ir Yesu, ma gipedho lepgi e diengʼe nyathi kanyna kendo negiketo Yesu kuome.
Wakamleta kwa Yesu, nao baada ya kutandika mavazi yao juu ya huyo mwana-punda, wakampandisha Yesu juu yake.
36 Kane owuotho odhi, ji nopedho lepgi e yo.
Alipokuwa akienda akiwa amempanda, watu wakatandaza mavazi yao barabarani.
37 Kane ochopo machiegni gi kama yo kadhogo e tiend Got Zeituni, oganda maduongʼ mar jopuonjre nochako pako Nyasaye gi ilo kod dwol maduongʼ kuom honni duto mane giseneno niya,
Alipokaribia mahali yanapoanzia materemko ya Mlima wa Mizeituni, umati wote wa wafuasi wake wakaanza kumsifu Mungu kwa furaha kwa sauti kuu kwa ajili ya matendo yote ya miujiza waliyoyaona. Wakasema:
38 “Ogwedh Ruoth mabiro e nying Jehova Nyasaye!” “Kwe obedi e polo, kendo duongʼ obed e polo malo!”
“Amebarikiwa Mfalme ajaye kwa Jina la Bwana!” “Amani mbinguni na utukufu huko juu sana.”
39 Jo-Farisai moko ei oganda nowachone Yesu niya, “Japuonj, kwer jopuonjreni!”
Baadhi ya Mafarisayo waliokuwamo miongoni mwa ule umati wa watu wakamwambia, “Mwalimu, waamuru wanafunzi wako wanyamaze.”
40 Nodwoko niya, “Awachonu ni, kata ka dine gilingʼ, to kitegi biro goyo koko.”
Yesu akawajibu, “Nawaambia ninyi, kama hawa wakinyamaza, mawe yatapiga kelele.”
41 Kane osudo machiegni gi Jerusalem kendo moneno dala maduongʼno noywage,
Alipokaribia Yerusalemu na kuuona mji, aliulilia,
42 kowacho niya, “Ka dine in iwuon bed ni ingʼeyo tinendeni gima nyalo keloni kwe, to koro ogengʼore ne wangʼi.
akisema, “Laiti ungalijua hata wewe leo yale ambayo yangeleta amani, lakini sasa yamefichika machoni pako.
43 Ndalo biro chopo ma wasiki biro goyoni agengʼa kolwori, kendo kunyoni bur koni gi koni.
Hakika siku zinakujia, ambazo adui zako watakuzingira, nao watakuzunguka pande zote na kukuzuilia ndani.
44 Ginigoyi piny, in gi nyithindi ei ohingani ok giniwe kidi moro ewi wadgi, nikech ne ok ingʼeyo kinde mane Nyasaye biroe iri.”
Watakuponda chini, wewe na watoto walioko ndani ya kuta zako. Nao hawataacha hata jiwe moja juu ya jingine, kwa sababu hukutambua wakati wa kujiliwa kwako.”
45 Eka nodonjo e hekalu kendo noriembo oko joma ne uso gik moko.
Ndipo akaingia eneo la Hekalu, akaanza kuwafukuza wale waliokuwa wakiuza vitu humo.
46 Nowachonegi niya, “Ondiki ni, ‘Oda nobed od lamo;’to un to useloke ‘kar chokruok mar jomecho.’”
Naye akawaambia, “Imeandikwa, ‘Nyumba yangu itakuwa nyumba ya sala,’ lakini ninyi mmeifanya kuwa ‘pango la wanyangʼanyi.’”
47 Ndalo ka ndalo nopuonjo e hekalu. To jodolo madongo, jopuonj chik kod jotelo mag ji netemo mondo ginege.
Kila siku alikuwa akifundisha Hekaluni. Lakini viongozi wa makuhani, walimu wa sheria na viongozi wa watu walikuwa wakitafuta njia ili kumuua.
48 To ne ok ginyal yudo yo mar timo kamano, nikech ji duto norwako wachne.
Lakini hawakupata nafasi kwa sababu watu wote walimfuata wakiyasikiliza maneno yake kwa usikivu mwingi.