Chakruok 24
1 Ibrahim noseti kendo hike noniangʼ, kendo Jehova Nyasaye nosegwedhe e yore duto.
亞巴郎年紀已老，上主在一切事上常祝福他。
2 Nowacho ne jatichne maduongʼ mane rito gige ode duto niya, “Ket lweti e kind ema.
亞巴郎對管理他所有家產的老僕人說：「請你將手放在我的胯下，
3 Adwaro mondo ikwongʼrina gi nying Jehova Nyasaye, Nyasach polo kod piny ni ok ibi yudone wuoda dhako koa kuom nyi Kanaan ma an jadak e kindgini,
要你指著上主、天地的天主起誓：你決不要為我的兒子，由我現住的客納罕人中，娶一個女子為妻；
4 to ibiro dhi thurwa kendo ir wedena mondo iyudne wuoda Isaka dhako.”
卻要到我的故鄉，我的親族中去，為我的兒子依撒格娶妻。」
5 Jatichne nopenje niya, “Datim angʼo ka nyakono ok oyie biro koda e pinyni? Dadwok wuodi thuru kumane iayeno?”
僕人對他說：「假使那女子不願跟我到此地來，我能否帶你的兒子回到你的本鄉﹖」
6 Ibrahim nowachone niya, “Nyaka ine ni ok idwoko wuoda kuno.
亞巴郎答覆他說：「你切不可帶我的兒子回到那裏去。
7 Jehova Nyasaye, ma Nyasach polo mane ogola thurwa e dala wuora kendo nowuoyo koda kotimo koda singruok ni, ‘To ne nyikwayi nami pinyni’ kendo en owuon ema obiro oro malaikane nyimi mondo mi iyudne wuoda dhako kuno.
那引我出離父家和我生身地，同我談過話，對我起誓說「我必將這地賜給你後裔」的上主，上天的天主，必派遣自己的使者作你的前導，領你由那裏給我兒子娶個妻子。
8 To ka nyakono ok dwar biro kodi, eka inibed thuolo kuom singruok ma atimo kodini. Ne mana ni ok idwoko wuoda kuno.”
假若那女子不願跟你來，你對我起的誓，就與你無涉；無論如何，你不能帶我的兒子回到那裏去。」
9 Omiyo jatijeno noketo lwete e kind em ruodhe Ibrahim kendo notimo singruok kode e wachni.
僕人遂將手放在主人亞巴郎的胯下，為這事向他起了誓。
10 Eka jatijeno nokawo ngamia apar mag ruodhe, kod chiwo duto mabeyo mochako wuoth kodhi Aram-Naharaim (tiende ni, Mesopotamia) koluwo yo madhi dala matin mar Nahor.
僕人由他主人的駱駝中，牽了十匹駱駝，帶著主人的各樣寶物，起身往美索不達米亞的納曷爾城去了。
11 Noketo ngamia onindo piny machiegni gi soko but dala; ne en kar angʼich welo, seche mamon dhi umbo.
傍晚，女人們出來打水的時候，他叫駱駝臥在城外的水井旁，
12 Eka nolemo niya, “Yaye Jehova Nyasaye Nyasach ruodha Ibrahim, gwedha kawuono, kendo nyis ngʼwononi ne ruodha Ibrahim.
然後說：「上主、我主人亞巴郎的天主! 求你對我主人亞巴郎施行仁慈，今日使我幸運。
13 Ne, koro eri achungo e bath sokoni, kama nyi dalani biro umboe pi.
看我站在水泉旁，此時城中的女子正出來打水。
14 Mad timreni ka awachone nyako moro ni, ‘Asayi, yie dapigi piny mondo mi amodhie,’ kendo ka dowachna ni, ‘modhi kendo abiro chiwo pi ni ngamia-gi duto’ to en ema mondo obed nyako ma iseyierone Isaka jatichni. Kamano anangʼe ni isenyiso ngʼwononi ne ruodha.”
我對那個少女說：請你放下水罐，讓我喝點水。如果她答說：請喝! 並且我還要打水給你的駱駝喝，她即是你為你的僕人依撒格預定的少女；由此我知道，你對我主人施行了仁慈。」
15 Kane pok otieko lemo, Rebeka notucho kotingʼo dapige e goke. Ne en nyar Bethuel wuod Milka, mane chi Nahor owadgi Ibrahim.
話還沒有說完，黎貝加就肩著水罐出來了。她是亞巴郎的兄弟納曷爾的妻子米耳加的兒子貝突耳的女兒。
16 Nyakoni ne en jaber man-gi chia, mapok ongʼeyo dichwo! Nolor e soko, motwomo pi eka odwogo.
這少女容貌很美，是個還沒有人認識的處女。她下到水泉，灌滿了水罐，就上來了。
17 Jatich Ibrahim noringo kadhi romone mi owachone niya, “Akwayi, yie imiyae pi mondo amodhi.”
僕人就跑上前去迎著她說：「請讓我喝點你水罐裏的水，好嗎! 」
18 Eka nowacho niya, “Modhi, ruodha” kendo mapiyo nono noloro dapi e lwete momiye pi omodho.
她回答說：「先生! 請喝! 」她急忙將水罐放低，托在手上讓他喝。
19 Bangʼ kane osemiye pi modho, nowachone niya, “Abiro dhi umbo pi ne ngamia magi bende, nyaka gitiek modho.”
他喝足了以後，少女說：「我再為你的駱駝打水，叫牠們也喝足。」
20 Omiyo noloko pi mapiyo nono e besen, moringo odok e soko omo pi kendo noomo moromo ngamiagego duto.
遂急忙將罐裏的水倒在槽裏，再跑到那井裏去打水，打給他的駱駝喝。
21 Jatich Ibrahim nolingʼ thi ma ok owuoyo, karange lingʼ-lingʼ mondo one ane ka Jehova Nyasaye osegwedho wuodhe.
僕人在旁靜靜地注視她，急願知道，是否上主已使他此行成功。
22 Kane ngamia-go osetieko modho, ngʼatno nogolo tere mar um mar dhahabu ma pekne romo achiel kuom apar mar kilo kod bangli ariyo mag dhahabu mapekgi oromo nus kilo.
駱駝喝完了水以後，老人就拿出一個半「協刻耳」重的金鼻環，和一對重十「協刻耳」的金手鐲，給她戴上，
23 Eka nopenje niya, “In nyar ngʼa? Yie inyisa bende dwayudie kar nindo dalau?”
然後說：「請你告訴我你是誰的女兒﹖你父親家裏，有沒有地方可讓我們過宿﹖」
24 Nodwoke niya, “An nyar Bethuel, ma wuod Nahor gi Milka.”
她回答說：「我是米耳加給納曷爾所生之子貝突耳的女兒。」
25 Kendo nomedo wacho niya, “Wan kod lum kod chiemb ngamia mangʼeny kaachiel gi ot ma unyalo nindoe.”
她又繼續說：「我們家裏有很多草料和飼糧，而且還有地方可供過宿。」
26 Ngʼatno nopodho auma molamo Jehova Nyasaye,
老人就俯身朝拜了上主，說：「
27 kowacho niya, “Duongʼ odogne Jehova Nyasaye, ma Nyasach ruodha Ibrahim, ma ok oseweyo nyiso adierane gi ngʼwonone ne ruodha. To an, Jehova Nyasaye osetelona e wuoth nyaka e od wede ruodha.”
上主，我主人亞巴郎的天主應受讚美! 因為他不斷以仁慈和忠信善待了我的主人。上主也一路引我來到了我主人的老家。」
28 Nyakono noringo modhi onyiso joodgi duto gik mane osetimorene.
那少女跑回去，將這一切事告訴了她母親家中的人。
29 Rebeka ne nigi owadgi miluongo ni Laban, kendo Laban noringo matek ka dhi ir ngʼatno mane ni e sokono.
黎貝加有個哥哥名叫拉班，他一看見他妹妹鼻上的金環，和手腕上的金鐲，聽見他妹妹黎貝加說：「那人如此如此對我說。」
30 Kane Laban oseneno tere e um nyamin kod bangli ka ni e lwet nyamin kendo kane owinjo gima Rebeka wacho ni ngʼatno onyise, Laban nodhi ir ngʼatno moyude ka ochungʼ e bath ngamia-go machiegni gi soko.
拉班就跑去見那在郊外水泉旁的人，迨他來到那人那裏，見他仍站在靠近水泉的駱駝旁，
31 Laban nowachone niya, “Bi, in ngʼama Jehova Nyasaye ogwedho. Angʼo ma omiyo ichungʼ oko ka? Aseikoni ot kendo nitie kar ngamia bende.”
就對他說：「你這受上主祝福的人，請來我已預備好了房屋和餵駱駝的地方；你為什麼還站在郊外﹖」
32 Kuom mano ngʼatno nodonjo e ot kendo misike mane ngamia otingʼo nogol kuomgi. Nomigi lum kod chiembgi mi nokelo pi ne jatich Ibrahim kod joge mondo olwokgo tiendegi.
拉班便將那人領進家去，卸了駱駝，餵上草料和飼糧；又拿水給他和與他同來的人洗腳，
33 Eka nokel chiemo ne jatich Ibrahim to nowachonegi niya, “Ok abi chiemo kapok anyisou gima onego awachnu.” Laban nowachone niya, “Kara nyiswa.”
然後在他面前擺上飯，但僕人卻說：「在我未說明我的來意之前，我不吃飯。」拉班說：「你說罷! 」
34 Kuom mano nowacho niya, “An jatich Ibrahim.
他說：「我是亞巴郎的僕人，
35 Jehova Nyasaye osegwedho ruodha ahinya kendo osebedo jamoko. Osemiye rombe kod dhok, fedha kod dhahabu, jotich machwo kod mamon gi ngamia kod punde.
上主厚厚地祝福了我的主人，使他十分富有，賜了他羊群、牛群、金銀、僕婢、駱駝和驢子。
36 Sara, jaod ruodha osenywolone wuowi ka hike oniangʼ kendo ruodha osemiyo wuodeno mwandune duto.
我主人的妻子撒辣，在老年給我主人生了一個兒子，主人遂將所有的財產都給了他。
37 Ruodha nomiyo akwongʼora kowacho ni, ‘Kik iyudne wuoda nyako kuom nyi Kanaan ma adakie lopgini,
我主人叫我起誓說：你決不要給我的兒子，由我現居地的客納罕人中，娶一個女子為妻。
38 to dhi e dala wuora kendo ir anywolana kendo iyudne nyako ne wuoda.’
你該到我的父家和我的同族中，為我兒子娶妻。
39 “Eka ne apenjo ruodha ni, ‘Datim nangʼo ka nyakono ok oyie biro koda?’
我對我主人說：假使女兒不願跟我來怎麼辦﹖
40 “Nodwoke ni, ‘Jehova Nyasaye, ma asebedo ka awuotho e nyime biro ori gi malaikane kendo obiro gwedho wuodhi, mondo mi iyudne wuoda nyako moa kuom anywolana kendo e od wuora.
他回答我說：我一向在上主面前行走，他必派遣自己的使者與你同行，使你此行必成功，能由我的同族，我的父家，為我兒子娶妻。
41 Ka idhi michopo ir jowa to singruogni ok nomaki, to bende ka gitamore miyi nyakono mondo ibigo, to kwongʼruokni ok nobed e wiyi.’
只要你去了我同族那裏，你就履行了對我起的誓；若是他們不給你，你對我起的誓，就與你無涉。
42 “Kane abiro e soko kawuono, nawacho ni, ‘Yaye Jehova Nyasaye, Nyasach ruodha Ibrahim, kalongʼoni, to gwedh wuodhani.
今天我到了水泉那裏就說：上主，我主人亞巴郎的天主! 惟願你使我此行成功。
43 Ne, koro eri achungo e bath sokoni, ka jatich ma nyako obiro omo pi kendo awachone niya, “Yaye miyae pi amodhi,”
看我現在站在泉旁，我對那個出來打水的少女說：請你讓我喝點你水罐裏的水罷!
44 kendo ka owachona niya, “Modhi, kendo abiro omo pi nyaka ne ngamia-gi bende,” to en ema mondo obed nyako ma Jehova Nyasaye oseyiero ne wuod ruodha.’
如果她對我說：請喝，並且我還要打水給你的駱駝喝，她即是上主為我主人的兒子預定的妻子。
45 “Kane pok atieko lemo e chunya, Rebeka nochopo ka otingʼo dapi e goke. Nolor e soko mondo otuom pi kendo nawachone ni, ‘Yaye miyae pi amodhi.’
我心裏尚未說完這話，看，黎貝加肩著水罐來了，下到水泉那裏打水，我就對她說：請給我一點水喝!
46 “Piyo piyo nono noyieyo pi piny mi owacho ni, ‘Modhi kendo abiro miyo ngamia magi bende pi.’ Kuom mano namodho, kendo ngamia bende nomodho.
她急忙從肩上放下水罐說：你喝，並且我還要打水給你的駱駝喝。我喝了，同時她也給了駱駝水喝。
47 “Napenje ni, ‘In nyar ngʼa?’ “En to nodwoka ni, ‘An nyar Bethuel, wuod Nahor gi Milka.’ “Eka ne aketo tere e ume gi bangli e lwete,
我於是問她說：你是誰的女兒﹖她答說：我是米耳加給納曷爾生的兒子貝突耳的女兒。我就將鼻環戴在她鼻上，將手鐲帶在她手腕上。
48 kendo napodho auma kalamo Jehova Nyasaye. Namiyo Jehova Nyasaye ma Nyasach ruodha Ibrahim duongʼ, mane telona e yo maber mayudo nyako ma nyakwar owad gi ruodha ne wuode.
然後我俯身朝拜了上主，讚頌了上主、我主人亞巴郎的天主，因為他引我走了正路，為我主人的兒子娶了我主人兄弟的孫女。
49 Koro nyisauru kuyie timo ngʼwono kod adieri ne ruodha; to ka ok kamano to nyisa mondo mi angʼe kuma achomo.”
現在，如果你們願意以仁慈和忠信善待我主人，請告訴我；如果不肯，也請告訴我；我好決定行事。」
50 Laban kod Bethuel nodwoke niya, “Ma-oa kuom Jehova Nyasaye ok wanyal wachoni gimoro amora.
拉班和貝突耳答說：「這件事既是出於上主，我們不能對你說好說壞。
51 Rebeka eri; kawe mondo udhi, kendo obed chi wuod ruodhi, mana kaka Jehova Nyasaye osechiko.”
看黎貝加在你面前，你可帶她去做你主人兒子的妻子，如上主所說的。」
52 Kane jatich Ibrahim owinjo gima negiwacho, nopodho auma e nyim Jehova Nyasaye.
亞巴郎的僕人一聽見他們說出這話，就俯伏在地朝拜了上主；
53 Eka jatich Ibrahim nogolo gik moko mag dhahabu kod mag fedha kod lewni mi nomiyogi Rebeka; kendo nochiwo mich ma nengogi tek ne owadgi kod min-gi.
然後拿出金銀的珍飾和衣服來，送給了黎貝加，又送給了她的哥哥和她的母親一些寶貴禮品。
54 Eka jatich Ibrahim kod jogo mane ni kode nochiemo kendo ometho kendo ne ginindo kanyo. Kane gichiewo kinyne gokinyi nowacho niya, “Weuru adog ir ruodha.”
這以後，他和同他前來的人才吃喝，並住了一宿。清早起來，他就說：「請讓我回到我主人那裏去! 」
55 To owad gi Rebeka kod min-gi nodwoke niya, “We nyakoni odongʼ kodwa kuom ndalo apar kata moloyo kanyo; eka udhi.”
黎貝加的哥哥和母親說：「讓少女同我們再住上幾天或十天，然後走罷! 」
56 To jatich Ibrahim nowachonegi niya, “Kik ugengʼna, to weyauru adog ir ruodha, nikech Jehova Nyasaye osegwedho wuodha.”
他回答他們說：「你們不要挽留我，上主既使我此行成功，請你們讓我走，回到我主人那裏去。」
57 Eka negiwacho niya, “We waluong nyako mondo wapenje kuom wachni.”
他們說：「我們可叫少女來，問問她的意思。」
58 Kuom mano negiluongo Rebeka kendo gipenje niya, “Inyalo dhi gi ngʼatni?” Rebeka nodwokogi niya, “Abiro dhi.”
他們就將黎貝加叫來問她說：「你願意跟這人去嗎﹖」她答說：「願意。」
59 Kuom mano ne giweyo Rebeka odhi kaachiel gi nyako mane opire kod jatich Ibrahim gi joge.
於是他們打發自己的姊妹黎貝加和她的乳母，同亞巴郎的僕人和與他同來的人一起走了。
60 Kendo negigwedho Rebeka kagiwachone niya, “Nyathiwa, bed min ji gana gi gana; mad nyikwayi medre ma kaw mier madongo mag wasikgi.”
他們祝福黎貝加說：「我們的姊妹，願你子孫無數! 願你的後裔，佔領仇敵的城門! 」
61 Eka Rebeka kod jotije ma nyiri noikore moidho ngamia-gi mi gidhi gi jatich Ibrahim. Kuom mano jatich Ibrahim nokawo Rebeka kendo gidhi.
黎貝加便和自己的婢女們起來，上了駱駝，跟那人去了。僕人便帶著黎貝加起了程。
62 Noyudo ka koro Isaka oa Beer-Lahai-Roi, nikech noyudo odak Negev.
那時依撒格剛來到拉海洛依井旁附近，他原住在乃革布地方。
63 Ka noyudo owuotho e pap godhiambo chiengʼ moro ka owuoyo gi Nyasaye, kendo kane orango malo, noneno ngamia kabiro.
傍晚時，依撒格出來在田間來回沉思，舉目一望，看見了一隊駱駝。
64 Rebeka bende norango malo moneno Isaka. Nolor piny koa ewi ngamia
黎貝加舉目看見了依撒格，便由駱駝上下來，
65 kendo nopenjo jatich Ibrahim niya, “Macha en ngʼa manie pap mabiro romonwa cha?” Jatich nodwoke niya, “En ruodha.” Eka nokawo nanga ma oumogo wangʼe.
問僕人說：「田間前來迎接我們的那人是誰﹖」僕人答說：「是我的主人。」黎貝加遂拿面紗蒙在臉上。
66 Eka jatich nonyiso Isaka gik moko duto mane osetimo.
僕人就將自己所作的一切事，告訴了依撒格。
67 Isaka notero Rebeka e hemb Sara min-gi, kendo Isaka nokendo Rebeka. Kuom mano Rebeka nobedo chi Isaka, kendo Isaka nohero Rebeka gihera mamalo; kendo Isaka ne ok obedo gi parruok bangʼ tho min mare.
依撒格便領黎貝加進入自己母親撒辣的帳幕，娶了她為妻，很是愛她。依撒格自從母親死後，這才有了安慰。
