< ମାତିଉ 20 >

1 ସରଗ୍‌ ରାଇଜ୍‌ କେନ୍ତିଟା, ଏଟାର୍‌ ପାଇ ଆରି ଗଟେକ୍‌ କାତା ସୁନା । ଦିନେକ୍‌ ଗଟେକ୍‌ ଲକ୍‌ ସାକାଲ୍‌ ସାକାଲ୍‌ ତାର୍‌ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡେ କାମ୍‌ କରାଇବାକେ କୁଲିଆର୍‌ମନ୍‌କେ କଜ୍‌ବାର୍‌ ବାରଇଲା ।
SPOTS' IM ĭstsĭn'naiisĭnni netoi'nitsiu nĭn'au, nap'ioyĭs ĭstsĭn'aim, annŏk kŏk'kŏnisuxiuŏk mŏk'anĭstosi ap'autŭkkix, mŏkapotomoyĭsax otsĭn'sĭmman.
2 ସେ ଜନ୍‌ ଲକ୍‌ମନ୍‌କେ ମିସ୍‌ଲା, ସେମନ୍‌କେ ଗଟେକ୍‍ ଦିନ୍‌କେ, ଗଟେକ୍‌ ଲାକା ରୁପାଟାଙ୍ଗା କୁଲି ଦେବାକେ ରାଜି କରି ତାର୍‌ ବାଡେ ପାଟାଇଲା ।
Ki ŏkh'situkkisax mŏkokuyĭsax tuks'kai ksĭstsikui tŭks'kŭmi apŭn'asaini itŭp'skuyuiax otsĭn'sĭmmani.
3 ତାର୍‌ ପଚେ ସାକ୍‌ଲିଆ ନଅଟା ବେଲେ ଆଟେ ଜାଇ, ଗଟେକ୍‌ ଦଲର୍‍ ଲକ୍‌ କାଇ କାମ୍‌ ନ କରି ଟିଆଅଇ ରଇଲାଟା ଦେକ୍‌ଲା ।
Ki nioks'kaii itai'ksĭstsikumiopi mat'suxiu, ki stsik'ix nan'nuyiuax nam'itaipuyiax itau'pumopi,
4 ସେ ଲକ୍‌ ସେମନ୍‌କେ କଇଲା, “ତମେ ମିସା ମର୍‌ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡେ ଜାଇ କାମ୍‌ କରା, ତମ୍‌କେ ମିସା ସମାନ୍‌ ଇସାବେ ବୁତି ଦେବି ।”
Ki an'ĭstsiuax nokŏt'sitappoak ĭnsĭm'man, ki mokŏm'otsĭssi kitak'okotopuau, ki itappo'iau,
5 ସେମନ୍‌ ଜାଇ କାମ୍‌ କର୍‌ବାର୍‌ ଦାର୍‌ଲାଇ । ସେନ୍ତାରିସେ ମୁଣ୍ଡ୍‌ବେଲାଇ, ଆଡ୍‌ବେଲାଇ ମିସା ଆରି କେତେଟା କୁଲିଆର୍‌ମନ୍‌କେ ଆନି କାମେ ମିସାଇଲା ।
Nau'yi itai'ksĭstsikumiopi, ki piksu'yi itai'ksĭstukumiopi, mat'sŭxiu, ki netoi' mat'anĭstsiu.
6 ସଞ୍ଜୁଆ ପାଁଚ୍‌ଟା ବେଲା ଆରି ତରେକ୍‌ ଆଟେ ଜାଇ ଆରି କେତେ ଲକ୍‌ ଚୁଚାଇ ଟିଆଅଇରଇବାଟା ଦେକ୍‌ଲା । ସେମନ୍‌କେ ପାଚାର୍‌ଲା “ଗୁଲାଇ ମୁଇଦାନ୍‌ କାମ୍‌ ନ କରି କାଇକେ ଇତି ଉଜେ ଉଜେ ଆଚାସ୍‌?”
Ki nitsiko'puttuyi itai'ksĭstsikumiopi, itsŭx'iu ki ikon'oyiuax stsĭk'ix nam'itaipuyix, ki an'ĭstsiuax konai'ksĭstsikuyi kumaukai'amitaipuisks annom'?
7 ସେମନ୍‌ ତାକେ କଇଲାଇ, “ଆମ୍‌କେ ତା କେ ମିସା କାମେ ମିସାଅତ୍‌ ନାଇ ।” ସାଉକାର୍‌ ସେମନ୍‌କେ କଇଲା “ସେନ୍ତାର୍‌ଆଲେ ତମେ ସବୁ ଲକ୍‌ ମର୍‌ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡେ ଜାଇ କାମ୍‌ କରା ।”
An'istsiauaie mats'itstsipa matap'pi nŏk' anikĭnan. An'ĭstsiuax, Nokŏt'sitappoak ĭnsĭm'man; ki mokŏm'otsĭssi kitak'okuinanipuau.
8 ସେ ଦିନେ ସଞ୍ଜ୍‌ ଅଇଲାକେ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡର୍‌ ସାଉକାର୍‌ ଗୁମୁସ୍‌ତାକେ କଇଲା, “କୁଲିଆର୍‌ମନ୍‌କେ ଡାକ୍‌ । ଜନ୍‌ ଲକ୍‌ମନ୍‌ ସବୁର୍‌ ପଚେ କାମ୍‌ ଦାର୍‌ଲାଇ, ସେମନ୍‌କେ ଆଗେ ବୁତି ଦେଇଦେସ୍‌ । ଜନ୍‌ ଲକ୍‌ମନ୍‌ ସବୁର୍‌ତେଇଅନି ପର୍‌ତୁମ୍‌ କାମେ ମିସି ଆଚତ୍‌, ସେମନ୍‌କେ ତାକର୍‌ ବୁତି ସାରାସାରି ପଚେ ଦେସ୍‌ ।”
Ki autŭkkus'si, insĭm'man ĭstsĭn'aim an'ĭstsiuaie otap'otomoki, ninikŏt'sĭsau ap'autŭkkix, ki ko'tsisau saiak'inosattaupiau, matom'okotsĭsau sako'ĭssix, ki tŭm'okotsĭsau matom'six.
9 ଜନ୍‌ ଲକ୍‌ମନ୍‌ ସଞ୍ଜୁଆ ପାଁଚ୍‌ଟା ବେଲେ କାମେ ମିସି ରଇଲାଇ ସେମନ୍‌କେ ସବୁ ଲକ୍‌କେ ଗଟେକ୍‌ ଗଟେକ୍‌ ରୁପା ଟାଙ୍ଗା ଦେଲାଇ ।
Ki ĭstoto'sau nitsiko'puttuyi itai'ksĭstsikumiopi itaumŭtŭp'apotŭkkix, kŏnai'ĭnax ikŏno'kuyiau apŭn'asaini.
10 ୧୦ ଜନ୍‌ ଲକ୍‌ମନ୍‌ ପର୍‌ତୁମ୍‌ କାମ୍‌ ଆରାମ୍‌ କରି ରଇଲାଇ, ସେମନ୍‌କେ ଅଦିକ୍‌ ବୁତି ମିଲ୍‌ସି ବଲି ଆସା କଲାଇ । ମାତର୍‌ ସେମନ୍‌ ମିସା ଗଟେକ୍‌ସେ ରୁପା ଟାଙ୍ଗା ମିଲାଇଲାଇ ।
Ki matom'six ĭsto'sau, ŭs'taiau mŏkoku'yĭsauaie stsĭk'i; ki ikŏno'kuyiau apŭn'asaini.
11 ୧୧ ସେମନ୍‌ ସେତ୍‌କି ନେଇ ମୁର୍‌ମୁରା ଅଇକରି ସାଉକାରର୍‌ ବିରୁଦେ କଇଲାଇ,
Ki otoku'yĭsauaie, itŭpaukape'poawtsiauaie nap'ioyĭs ĭstŏkhsĭn'ai,
12 ୧୨ “ସଞ୍ଜୁଆ ପାଁଚ୍‌ଟା ବେଲେ କାମ୍‌ ଆରାମ୍‌ କଲା କୁଲିଆର୍‌ମନ୍‌ ଏକାଇ ଗଟେକ୍‌ ଗଁଟାସେ କାମ୍‌ କଲାଇ ଆଚତ୍‌ । ଆମେ ଟାଇ ଟାଇ କାରାଇ, ଦିନ୍‌ଜାକ କଟ୍‌ଲୁ, ଏଲେ ମିସା ବୁତି ଦେବା ବେଲେ ଆମ୍‌କେ ମିସା ସେମନର୍‌ ସଙ୍ଗ୍‌ ସମାନ୍‌ କରିଦେଲାସ୍‌ ।”
Ki an' iau, anniks'isk sako'ĭsixk nituk'skau itai'ksĭstsikumiopi itapotŭkkiau, ki kanĭstokotaiau kanĭst'okokipĭnan ki ksĭstsiku'i ĭstsiksĭs'tutsĭssĭnni nitap'autŭkkipĭnan.
13 ୧୩ ସାଉକାର୍‌ ସେମନର୍‌ ବିତ୍‌ରେଅନି ଗଟେକ୍‌ ଲକ୍‌କେ କଇଲା, “ମଇତର୍‌ ମୁଇ ତମ୍‌କେ ନାଡାଇ ନାଇ । ଗଟେକ୍‌ ଦିନର୍‌ ବୁତି ପାଇ ଗଟେକ୍‌ ରୁପା ଟାଙ୍ଗା ନେଇ କାମ୍‌କର୍‌ବାକେ ତମେତା ସବୁ ଲକ୍‌ ରାଜି ଅଇରଇଲାସ୍‌ ।
Ki an'ĭstsiuaie tuks'kŭmi, Napi'a, kimat'omaikĭmatsĭstotopa: kikŭt'tomaiŏkhsitŭkkipa tuks'kŭmi apŭn'asaini?
14 ୧୪ ତମର୍‌ ସେତ୍‌କି ବୁତି ଦାରି ଗରେ ଜାଆ । ତମ୍‌କେ ଜେତ୍‌କି ଦେଲି ଆଚି, ଗଟେକ୍‌ ଗଁଟା କାମ୍‌ କରିରଇବା ଲକ୍‌ମନ୍‌କେ ମିସା ସେତ୍‌କିସେ ଦେବାକେ ମର୍‌ ମନ୍‌ ।
Matsit' kitsinan' ki mĭs'taput; nitak'anĭstokotau am'o sako'ĭssiu kanĭst'okotopi.
15 ୧୫ ମର୍‌ ନିଜର୍‌ ଦନ୍‌, ମୁଇ ଜେନ୍ତି ମନ୍‍ କଲିନି, ସେନ୍ତି କର୍‌ଚ କର୍‌ବାକେ ମର୍‌କାଇ ଅଦିକାର୍‌ ନାଇ କି? କି ମୁଇ ଦାନ୍‌ ଇସାବେ ଦେଲିନି ବଲି ଆଁକାର୍‌ ଅଇଲାସ୍‌ନି?”
Kŭttomŏkhsiuats nitsinan' nanĭstsitsitapi nŏk'anĭstutsĭssi? Kŭtaukapiu'ats koŏps'pi, mŏk'ŏkhsĭssi nitsinan'?
16 ୧୬ ଜିସୁ ଏ କାତା କଇସାରାଇ କଇଲା, “ଜନ୍‌ ଲକ୍‌ମନ୍‌ ଏବେ ପଚେ ଆଚତ୍‌ ସେମନ୍‌, ଆଗ୍‌ତୁ ଅଇବାଇ । ଆରି ଜନ୍‌ ଲକ୍‌ମନ୍‌ ଆଗ୍‌ତୁ ଆଚତ୍‌ ସେମନ୍‌ ପଚେ ସେ ରଇଜିବାଇ ।”
Ki sako'ĭssix akotom'siau, ki matom'six ak'sakoĭssiau; tŭkka akaiĕm'ix ni'nikŏttaiau, ki un'natosĭmix mat'toaiau.
17 ୧୭ ଜିସୁ ଜିରୁସାଲାମ୍‌ ଜିବା ବାଟେ ତାର୍‌ ବାର୍‌ଟା ସିସ୍‌ମନ୍‌କେ ଗଟେକ୍‌ ଲଗେ ଡାକି ନେଇ, କେ ନଇଲା ବେଲେ କଇଲା,
Ki Jesus otsitŭpamĭssosi Jerusalem, na'tsikoputtsix otŭs'ksĭnĭmatsax itŭnĭstŭpĭp'iikax, ki an'ĭstsiuax,
18 ୧୮ “ସୁନା, ଆମେ ଜିରୁସାଲମେ ଗାଲୁନି । ତେଇ ନର୍‌ପିଲା ମୁଇ, ମୁକିଅ ପୁଜାରି ଆରି ଦରମ୍‌ ଗୁରୁମନ୍‍କେ ସର୍‌ପି ଅଇବି । ସେମନ୍‌ ମକେ ମରନ୍‌ ଡଣ୍ଡ୍‌ ଦେବାଇ ।
Sat' sit aitŭpamĭssau'op Jerusalem, ki nĭn'au okku'i akitŭpomŭts'kau omŭk'atoiapiekuax ki ai'sĭnakix, ki akŭnĭstokŏkitsĭmŭt'tsiiauaie mŏks'eĭnsaie.
19 ୧୯ ତାର୍‌ପଚେ ସେମନ୍‌ ମକେ, ଜିଉଦି ନ ଅଇଲା ଲକ୍‌ମନ୍‍କେ ସର୍‌ପି ଦେବାଇ । ଜିଉଦି ନ ଅଇଲା ଲକ୍‌ମନ୍‍, ମକେ କିଜାଇବାଇ, କର୍‌ଡା ସଙ୍ଗ୍‌ ମାର୍‌ବାଇ ଆରି କୁର୍‌ସେ ଚଗାଇବାଇ । ମାତର୍‌ ତିନ୍‌ଦିନ୍‌ ପଚେ ମୁଇ ଆରି ତରେକ୍‌ ଜିବନ୍‌ ଅଇ ଉଟ୍‍ବି ।”
Ki akŭtsitŭp'omŭtskau Gentiles mŏkitapapĭstotoŏssauaie, ki mŏkitstsipĭs'ossauaie, ki mŏkauai'stŏsauaie; otsoks'kaiksĭstsikusi ak'ŭtsipuau.
20 ୨୦ ସେଡିକିବେଲେ ଜେବଦିର୍‌ ମାଇଜି ତାର୍‌ ଦୁଇଟା ପିଲାମନର୍‌ ସଙ୍ଗ୍‌ ଜିସୁର୍‌ଲଗେ ଆସି ତାକେ ଜୁଆର୍‌କରି, ଗଟେକ୍‌ ବିସଇ ମାଙ୍ଗ୍‌ଲା ।
Zebedee oku'ix oksĭs'toauai ipok'itotomiauax oku'ix, ki atsĭmmĭm'miauaie, ki au'kŏmŏnĭstsiauaie tuks'kaii.
21 ୨୧ ଜିସୁ ତାକେ ପାଚାର୍‌ଲା, “ତୁଇ କାଇଟା ମନ୍‍ କଲୁସ୍‌ନି?” ସେ କଇଲା, “ଜେଡେବଲ୍‌ ତମେ ତମର୍‌ ରାଇଜେ ରାଜା ଅଇସା, ମର୍‌ ଏ ଦୁଇଟା ପିଲାମନ୍‌କେ ତମର୍‌ ଡେବ୍‌ରି ବାଟେ ଆରି ଉଜା ବାଟେ ବସାଇବି ବଲି ମକେ କାତା ଦିଆ ।”
Ki an'ĭstsiuaie, Tsa kanĭstsitsitapa? An'ĭstsiu aie. Anit am'ox nitai'akokosĭx mŏkittaupĭsau kitsĭn'naiisĭnni, tuks'kŭma netots'i, ki tuks'kŭma e'aksĭsauotsi.
22 ୨୨ ଜିସୁ ଜେବଦିର୍‌ ପିଲାମନ୍‌କେ କଇଲା, “ତମେ କାଇଟା ମାଗ୍‌ଲାସ୍‌ନି ସେଟା ବୁଜି ନାପାର୍‌ଲାସ୍‌ନି । ମୁଇ ଜନ୍‌ ଦୁକ୍‌ପୁରୁନ୍‌ ମୁତାର୍‌ ପାନି କାଇବାର୍‌ ଗାଲିନି, ତମେ କାଇ ପାରାସ୍‌ କି?” ସେମନ୍‌ “ଉଁ” ବଲି କଇଲାଇ ।
Jesus an'iu, kimatsksĭnip'uaua kitau'kŏmŏnikipuai, Kikŭtaiakokotsĭmipuau annŏk' kos'ŏk nimutai'aksĭmipŭk? Kikŭtaiakokotŭstapĭnŭkipuau ŭsta'pĭnŭksĭnni nimutai'akŭstapĭnŭkipi? An'ĭstsiauaie, nitokot'ŭnĭstspĭnan.
23 ୨୩ ଜିସୁ ସେମନ୍‌କେ କଇଲା, “ତମେ, ମର୍‌ ମୁତାର୍‌ ପାନି କାଇଲେ କାଇପାରାସ୍‌ । ମାତର୍‌ ମର୍‌ ଉଜା ବାଟେ ଆରି ଡେବ୍‌ରି ବାଟେ କେ ବସିପାରେ ସେଟା ବାଚ୍‌ବାକେ ମର୍‌ ଅଦିକାର୍‌ ନାଇ । ଜନ୍‌ ଲକ୍‌ମନର୍‌ ପାଇ ମର୍‌ ବାବା ସେ ଜାଗା ତିଆର୍‌ କଲା ଆଚେ, ସେଟା ସେମନର୍‌ ପାଇ ଆକା ।”
An'ĭstsiuax kitak'ŭtsĭmipuau no'kosă, ki kitak'ŭstapĭnŭkipuau ŭsta'pĭnŭksĭnni nimut'akŭstapĭnŭkiipi; ki nimatsinanĕstsau kŏkokotosuai kŏkittaupisuai netots'i ki e'aksĭsauotsi nesto'a, ki anniks'isk matap'pixk Nin'a ŭk'aisŭppŭtsĭstotomoyiuax, otaksinan'oaiau.
24 ୨୪ ବିନ୍‌ ସିସ୍‌ମନ୍‌ ଜେଡେବେଲ୍‌ ଏ କାତା ସୁନ୍‌ଲାଇ, ସେ ଦୁଇ ବାଇର୍‍ ଲାଗି ବେସି ରିସା ଅଇଗାଲାଇ ।
Ke' pix otokh'tsĭmsau ĭstsĭmmĭm'miauax na'tsitappix ipapiĭmmotseiix.
25 ୨୫ ଜିସୁ ସିସ୍‌ମନ୍‌କେ ଗଟେକ୍‌ଟାନେ ଟୁଲ୍‌କରି କଇଲା, “ତମେତା ଜାନାସ୍‌ ଏ ଦୁନିଆର୍‌ ରାଜାମନ୍‌ ବିନ୍‌ ଲକ୍‍ମନ୍‍କେ ନିଜର୍‌ ଅଦିକାର୍‌ କରିରଇବାଇ । ବଡ୍‌ ବଡ୍‌ ନେତାମନ୍‌ ମିସା ବିନ୍‌ ଲକ୍‌ମନ୍‍କେ ସାସନ୍‌ କର୍‌ବାଇ ।
Ki Jesus ninikŏt'siuax, ki an'istsiuax, kits'ksĭnipuau Gentiles otsĭn'aimoauax otain'aiĭskotokoaiauax ki anniks'isk omŭx'ĭnaxk nokŏtai'naiĭskotokoaiauax.
26 ୨୬ ମାତର୍‌ ତମେ ସେନ୍ତାର୍‌ ଉଆନାଇ । ତମର୍‌ ବିତ୍‌ରେ ଗଟେକ୍‌ ଲକ୍‌ ବଡ୍‌ ଅଇବାକେ ମନ୍‌ କଲାନି ବଇଲେ, ସେ ସବୁଲକର୍‌ ସେବା କର୍‌ବାର୍‌ ଆଚେ ।
Ki mataketŭmanistsiu'ă ksĕsto'au: annŏk' ak'omŭksĭmŏk, ŭnanĭstap'otŭksi;
27 ୨୭ ତମର୍‌ ବିତ୍‌ରେ ଜେ ମୁକିଅ ଅଇବାକେ ମନ୍‌ କଲାସ୍‌ନି, ସେ ବିନ୍‌ ଲକର୍‌ ଗତିଦାଙ୍ଗ୍‌ଡା ପାରା ଅଇ ସେମନର୍‌ ସେବା କର ।
Ki annŏk' kitaks'ĭnnauŭkŏk ŭnanĭstap'otŭksi:
28 ୨୮ ଜେନ୍ତାରି କି ପର୍‌ମେସର୍‌ ପାଟାଇଲା ନର୍‌ପିଲା ମୁଇ ମିସା ସେବା ମିଲ ବଲି ଆସି ନାଇ, ମାତର୍‌ ବିନ୍‌ ଲକ୍‌ମନର୍‌ ସେବା କରି ସେମନ୍‌କେ ମୁକ୍‌ତି ମିଲ ବଲି ନିଜର୍‌ ଜିବନ୍‌ ଦେବାକେ ଆଇଲି ଆଚି ।”
Nin'au okku'i matŭtoto'ats mŏk'apotomoŏsaie, mŏk'apotomoŏsi umut'oto, ki mŏk'itatsuaumŭtskotosi akaitappix opai'tappiisĭnni.
29 ୨୯ ଦିନେକ୍‌ ଜିସୁ ସିସ୍‌ମନର୍‌ ସଙ୍ଗ୍‌ ଜିରିଅ ସଅର୍‌ ଚାଡିକରି ଜିବାବେଲେ କେତେ କେତେ ଲକ୍‌ମନ୍‌ ତାର୍‌ ପଚେ ପଚେ ଇଣ୍ଡ୍‌ବାର୍‌ ଦାର୍‌ଲାଇ ।
Ki otsĭstŭpaatosau Jericho, akai'tappix ipokiuo'iauaie.
30 ୩୦ ଆରି ଏଦେ ଦେକା! ବାଟ୍‍ପାଲି ବସି ରଇବା ଦୁଇଟା କାଣା, ଜିସୁ ସେ ବାଟେ ଆଇଲାନି ବଲି ସୁନି, ଆକ୍‌ମାରି ଡାକ୍‌ଲାଇ, “ଏ ମାପ୍‌ରୁ ଦାଉଦର୍‌ ପଅ! ଆମ୍‌କେ ଦୟା କର ।”
Ki satsit, natsitappix naps'tsix pitsiko'-otsim i tau' pix otokh'tsĭsau Jesus umutak'itsskosaie awk'umiau, ki an'iau, kĭm'okinan, Nin'a David okku'i.
31 ୩୧ ଲକ୍‌ମନ୍‌ ସେମନ୍‌କେ ଦମ୍‌କାଇ କରି ଚୁପ୍‌ଅଇ ରଇବାକେ କଇଲାଇ । ମାତର୍‌ ସେମନ୍‌ ଅଦିକ୍‌ ଅଦିକ୍‌ ଆକ୍‌ମାରି କଇଲାଇ, “ଏ ମାପ୍‌ରୁ, ଦାଉଦର୍‌ ପଅ! ଆମ୍‌କେ ଦୟା କର ।”
Ki o' tappiisĭn'na ai'semiauax mŏkstaie'puyĭsax: ki matsĭstawk'umiau ki an'iau kĭm'okinan, Nin'a, David okku'i.
32 ୩୨ ଜିସୁ ତେଇ ଟିଆଅଇ ସେମନ୍‌କେ ଡାକି ପାଚାର୍‌ଲା, “ମୁଇ ତମର୍‌ ପାଇ କାଇଟା କର୍‌ବି ବଲି ମନ୍‌ କଲାସ୍‌ନି?”
Ki Jesus itsipu'yiu, ki nan'nikŏttsiuax, ki an'iu, Tsa kŏk'anĭstutopuau?
33 ୩୩ ସେମନ୍‌ କଇଲାଇ, “ମାପ୍‌ରୁ ଆମ୍‌କେ ଦେକ୍‌ବା ବପୁ ଦିଆ ।”
An'ĭstsiauaie, Nin'a mŏksikauopiisaii noŏps'pĭnanix.
34 ୩୪ ଜିସୁ ସେମନର୍‌ ପାଇ ଦୟା ଅଇ, ତାକର୍‍ ଆଁକି ଚିଇଲା । ସେ ଦାପ୍‌ରେସେ ସେମନ୍‌ ଦେକିପାର୍‌ଲାଇ ଆରି ଜିସୁର୍‌ ପଚେ ପଚେ ଗାଲାଇ ।
Ki Jesus kaiĭm'iuax, ki itsĭksen'iuax oŏps'puauax, ki oŏps'puauax kau'opiau, ki itopokiuo'iauaie.

< ମାତିଉ 20 >