< ମାତିଉ 17 >
1 ୧ ଚଅ ଦିନ୍ପଚେ ଜିସୁ ପିତର୍, ଜାକୁବ୍ ଆରି ଜଅନ୍ ଦୁଇ ବାଇକେ ନେଇ ଗଟେକ୍ ଡେଙ୍ଗ୍ ଡଙ୍ଗ୍ରେ ଗାଲା । ତେଇ କେ ମିସା ନ ରଇଲାଇ ।
୧ଜୀସୁ ସ଼ ଦିନା ଡା଼ୟୁ ପିତର, ଜାକୁବ, ଅ଼ଡ଼େ ତାନି ତାୟି ଜହନଇଁ ଏଟ୍କା କିହାନା ଏ଼ୱାରାଇଁ ର଼ ପାଡାଆ଼ତି ହ଼ରୁ ଲାକ ଅ଼ତେସି ।
2 ୨ ସିସ୍ମନ୍ ଦେକ୍ଲା ଦାପ୍ରେ ଜିସୁ, ଗଟେକ୍ ଦେକ୍ଲେ କାବା ଅଇଜିବା ରୁପ୍ ଅଇ ବାଦ୍ଲି ଗାଲା । ତାର୍ ମୁ ବେଲ୍ ପାରା ଉଜଲ୍ ଅଇଲା ଆରି ପଚିଆର୍ ଉଜଲ୍ ପୁଲ୍ପାରା ଦବ୍ ଡିସ୍ଲା ।
୨ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ୱାସି ଏ଼ୱାରି ନ଼କିତା ତାନି ୱା଼ଣା ବାଦ୍ଲୱି ଆ଼ହାନା ତାନି ମୂମ୍ବୁ ୱେଡ଼ାଲେହେଁ ଉଜେଡ଼ି ଇଞ୍ଜାଁ ତାନି ହିମ୍ବରି ଉଜେଡ଼ି ଲେହେଁ ଦବ୍ଲା ଆ଼ତେ ।
3 ୩ ସିସ୍ମନ୍ ମସା ଆରି ଏଲିୟ ଜିସୁର୍ ସଙ୍ଗ୍ କାତାବାର୍ତା ଅଇବାଟା ଦେକ୍ଲାଇ ।
୩ଇଞ୍ଜାଁ ମେହ୍ଦୁ ମ଼ସା ଅ଼ଡ଼େ ଏଲିୟ ଜୀସୁତଲେ କାତା ଆ଼ହିମାଚାଣି ମେସ୍ତେରି ।
4 ୪ ପିତର୍ ଜିସୁକେ କଇଲା, “କେଡେ ସୁକର୍ କାତା, ଆଜି ଆମେ ଇତି ଆଚୁ । ତମେ ଜଦି ମନ୍ କର୍ସା, ଇତି ମୁଇ ତିନ୍ଟା କୁଡିଆ ତିଆର୍ କର୍ବି । ତମର୍ ପାଇ ଗଟେକ୍, ମସା ଆରି ଏଲିୟର୍ ପାଇ ଦୁଇଟା ।”
୪ଏମ୍ବାଟିଏ ପିତର ଜୀସୁଇଁ ଏଲେଇଚେସି, “ଏ଼ ପ୍ରବୁ ମା଼ର ଈ ଟା଼ୟୁତା ମାନାୟି ନେହେଁ; ନୀ ମ଼ନ ଆତିହିଁ ନା଼ନୁ ଇମ୍ବାଆଁ ତୀନିଗଟା ଗୂଡ଼ାୟାଁ କେ଼ପିଇଁ, ନିଙ୍ଗେତାକି ରଣ୍ତାଆଁ ମ଼ସାକି ରଣ୍ତାଆଁ ଇଞ୍ଜାଁ ଏଲିୟକି ରଣ୍ତାଆଁ ।”
5 ୫ ପିତର୍ ଏଟା କଇବାବେଲେ ଏଦେ ଦେକା! କଣ୍ଡେକ୍ ବାଦଲ୍ ଉଜଲ୍ ଅଇ ସେମନର୍ ଉପ୍ରେ ଉଡି ଆଇଲା ଆରି ତେଇଅନି ଗଟେକ୍ ସର୍ ଆଇଲା “ଏ ମର୍ ଆଲାଦର୍ ପଅ, ଆର୍ ଲଗେ ମୁଇ ବେସି ସାର୍ଦା । ତାର୍ କାତା ମନ୍ ଦେଇ ସୁନା ।”
୫ଈ କାତା ୱେସ୍ପନିଏ ମେହ୍ଦୁ ଇଚାୟି ହା଼ଗୁ ୱା଼ହାନା ଏ଼ୱାରାଇଁ ପ୍ଡିକ୍ହେ, ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ ହା଼ଗୁଟି ଈ ହା଼ଡା ୱେ଼ଙ୍ଗିତେ, “ଈୱାସି ନା଼ ଜୀୱୁତି ମୀର୍ଏସି ଈୱାଣି ତା଼ଣେଏ ନା଼ ରା଼ହାଁ ମାନେ, ଈୱାଣି ବ଼ଲୁ ୱେଞ୍ଜୁ ।”
6 ୬ ସିସ୍ମନ୍ ସେ ସର୍ ସୁନି ଏତେକ୍ ଡରି ଗାଲାଇ ଜେ ସେମନ୍ ଉମ୍ତାଡିଅଇ ଅଦ୍ରିଗାଲାଇ ।
୬ଈ ହା଼ଡା ୱେଞ୍ଜାହାଁ ସୀସୁୟାଁ ମୁନୁ କୁତିହିଁ ରୀତେରି ଇଞ୍ଜାଁ ହା଼ରେକା ଆଜିତେରି ।
7 ୭ ଜିସୁ ସେମନର୍ ଲଗେ ଆସି ସେମନ୍କେ ଚିଇ କରି କଇଲା, “ଉଟା, ଡରା ନାଇ ।”
୭ଏମ୍ବାଟିଏ ଜୀସୁ ୱା଼ହାନା ଏ଼ୱାରାଇଁ ଡୀଗାନା ଏଲେଇଚେସି, “ନିଙ୍ଗାଦୁ ମୀରୁ ଆଜାଆଦୁ ।”
8 ୮ ସେଟାର୍ ପାଇ ସେମନ୍ ଉପ୍ରେ ଦେକ୍ଲାଇଜେ ଜିସୁକେ ଚାଡି ଆରି କେ ଡିସତ୍ ନାଇ ।
୮ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ୱାରି ଲାକ ସିନିକିହାଲିଏ ଜୀସୁ ପିସ୍ପେ ଆମ୍ବାଆରାଇଁ ମେହ୍ଆତେରି ।
9 ୯ ସେମନ୍ ଡଙ୍ଗ୍ରେଅନି ଉତ୍ରି ଆଇଲା ବେଲେ ଜିସୁ ସେମନ୍କେ ଆଦେସ୍ ଦେଇ କଇଲା, “ନର୍ପିଲା ମୁଇ ମଲାଟାନେଅନି ଆରିତରେକ୍ ନ ଉଟ୍ବା ଜାକ ଏ ଦେକ୍ଲା କାତା ତମେ କାକେ କୁଆ ନାଇ ।”
୯ଏ଼ୱାରି ହ଼ରୁ ଲାକଟି ରେ଼ଚା ୱା଼ହିମାଚାଟି ଜୀସୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ହୁକୁମି ହୀହାନା ଏଲେଇଚେସି, “ମାଣ୍ସି ମୀର୍ଏସି ହା଼ତାରି ତା଼ଣାଟି ନିଙ୍ଗାଆ ପାତେକା ଈ ମେସାମାନି କାତା ଆମ୍ବାଆରାଇଁ ୱେହ୍ଅତେରି ।”
10 ୧୦ ସିସ୍ମନ୍ ତାକେ ପାଚାର୍ଲାଇ “ଆମର୍ ଦରମ୍ ଗୁରୁମନ୍ ଏଲିୟ ପର୍ତୁମ୍ ଆଇସି ବଲି କାଇକେ କଇଲାଇ ଆଚତ୍?”
୧୦ଏ଼ଦାଆଁତାକି ସୀସୁୟାଁ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ୱେଚେରି, “ଆତିହିଁ ନ଼କେଏ ଏଲିୟ ୱା଼ନାୟି ମାନେ ଇଞ୍ଜିଁ ମେ଼ରାପୁନାରି ଏ଼ନାଆଁତାକି ୱେସିମାନେରି?”
11 ୧୧ ଜିସୁ କଇଲା, “ଉଁ ଏଲିୟ ପର୍ତୁମ୍ ଆସିକରି ସବୁ ବିସଇ ତିଆର୍ କରି ରଇବା କାତା ।
୧୧ଏ଼ୱାସି ଏଲେଇଚେସି, “ଏଲିୟ ୱା଼ହାନା ବାରେ ଅ଼ଡ଼େ ୱେଣ୍ତେ ଇଟିନାୟି ସାତା”
12 ୧୨ ମାତର୍ ମୁଇ ତମ୍କେ କଇଲିନି, ଏଲିୟ ତା ଆସି ସାର୍ଲା ଆଚେ ଆରି ଲକ୍ମନ୍ ତାକେ ନ ଚିନି ଜନ୍ଟା ମନ୍ କଲା ସେଟା ତାକେ କଲାଇ ଆଚତ୍ । ସେନ୍ତାରିସେ ନର୍ପିଲା ମକେ ମିସା ସେମନ୍ ସେନ୍ତି କାରାପ୍ ଚଲାଚଲ୍ତି କର୍ବାଇ ।”
୧୨ସାମା ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, “ଏଲିୟ ୱା଼ହା ରା଼ତେସିଏ, ସାମା ଲ଼କୁ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ପୁନାଆନା ଏ଼ନିକିହାଲି ମ଼ନ ଏଲେକିତେରି । ଏଲେକିହିଁଏ ମାଣ୍ସି ମୀର୍ଏସି ଜିକେଏ ଏ଼ୱାରି କେୟୁତା ଦୁକୁ ବେଟାଆ଼ହାଲି ହାଜିମାନେସି ।”
13 ୧୩ ସେଡ୍କି ବେଲେ ସେମନ୍ ବୁଜି ପାର୍ଲାଇ ଜେ, ଜିସୁ ଡୁବନ୍ ଦେଉ ଜଅନର୍ ବିସଇ କଇଲାନି ବଲି ।
୧୩ଏଚିବେ଼ଲା ଏ଼ୱାରାଇଁ ବାପ୍ତିସ୍ମ ହୀନି ଜହନତି କାତା ୱେସିମାନେସି, ଏଚିବେ଼ଲା ସୀସୁୟାଁ ପୁଚେରି ।
14 ୧୪ ଜିସୁ ଆରି ତାର୍ ସିସ୍ମନ୍ ଲକ୍ ଗଉଲି ବିତ୍ରେ ବାଉଡି ଆଇଲା ପଚେ, ଗଟେକ୍ ଲକ୍ ଜିସୁର୍ ଲଗେ ଆସି ମାଣ୍ଡିକୁଟା ଦେଇ କଇଲା,
୧୪ଡା଼ୟୁ ଏ଼ୱାରି ଲ଼କୁତା଼ଣା ୱା଼ହାଲିଏ, ରଅସି ଜୀସୁ ତା଼ଣା ୱା଼ହାଁ ମେଣ୍ତାକୁତାନା ଏଲେଇଚେସି,
15 ୧୫ “ମାପ୍ରୁ, ମର୍ ପିଲାକେ ଦୟା କରା । ମୁର୍ଚା ବେମାର୍ ଲାଗି କସ୍ଟ ପାଇଲାନି । ସେ ବେସି ତର୍ ଜଇତେଇ ଆରି ପାନିତେଇ ଅଦ୍ରି ଦେଲାନି ।
୧୫“ପ୍ରବୁ ନା଼ କକାଣାଇଁ କାର୍ମା ମେହ୍ମୁ, ଇଚିହିଁ ଏ଼ୱାସି କାଟିୱେନି ନ଼ମେରି ତାକି ହା଼ରେକା କସ୍ତ ଆ଼ହିମାନେସି, ଏ଼ୱାସି ଏଚର ପା଼ଲି ହିଚୁତା ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ୟୁଣାଁ ତର୍ଗା ହାଜିମାନେସି ।
16 ୧୬ ତାକେ ମୁଇ ତମର୍ ସିସ୍ମନର୍ ଲଗେ ଆନି ରଇଲି, ମାତର୍ ସେମନ୍ ନିକ କରି ନାପାର୍ଲାଇ ।”
୧୬ନା଼ନୁ ମୀ ସୀସୁୟାଁ ତା଼ଣା ଏ଼ୱାଣାଇଁ ତାଚାମାଚେଏଁ, ସାମା ଏ଼ୱାରି ଏ଼ୱାଣାଇଁ ନେହିଁ କିହାଲି ଆ଼ଡାଆତେରି ।”
17 ୧୭ ଜିସୁ କଇଲା, “ତମର୍ କେଡେ ଡାଟ୍ ନ ରଇବା ବିସ୍ବାସ୍ ଆରି ବୁଲ୍! ତମର୍ ସଙ୍ଗ୍ ଆରି ମୁଇ କେତେ ଦିନ୍ ରଇବି? ଆରି କେତେ ଦିନ୍ ତମର୍ ଚଲାଚଲ୍ତିଟା ସୁନି ସୁନି ତୁମ୍ପୁଡି ରଇବି? ସେ ପିଲାକେ ମର୍ ଲଗେ ଆନା ।”
୧୭ଜୀସୁ ଏଲେଇଚେସି, “ଆଡ଼େ ନାମାଆଗାଟି ଲାଗେଏ ପ଼ଲେଏ କାମା କିନି କୂଡ଼ାତାତେରି, ଏଚର କା଼ଲା ପାତେକା ନା଼ନୁ ମୀ ତଲେ ଡ଼ୟିଇଁ? ଏଚର କା଼ଲା ମୀ ଲେ଼ମ୍ବାନାଣି ଅ଼ର୍ହିଇଁ? କକାଣାଇଁ ଇମ୍ବାଆଁ ନା଼ ତା଼ଣା ତାଦୁ ।”
18 ୧୮ ପିଲା ବିତ୍ରେ ରଇଲା କାରାପ୍ ଆତ୍ମାକେ ଜିସୁ ଦମ୍କାଇଲା । କାରାପ୍ ଆତ୍ମା ଚାଡି ଉଟିଗାଲା ଆରି ସେ ଦାପ୍ରେସେ ପିଲା ନିକ ଅଇଗାଲା ।
୧୮ଅ଼ଡ଼େ ଜୀସୁ ବୂତୁଇଁ ଦାକା ହୀହାଲିଏ, ବୂତୁ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ପିସା ହାତୁସ୍ତେ, ଏ଼ ଦେବୁଣିଏ କକାସି ନେହିଁଆ଼ତେସି ।
19 ୧୯ ତାର୍ ପଚେ ସିସ୍ମନ୍ ଜିସୁ ଏକ୍ଲା ରଇଲା ବେଲେ ଆସି ତାକେ ପାଚାର୍ଲାଇ, “ଆମେ କାଇକେ ସେ କାରାପ୍ ଆତ୍ମାକେ କେଦି ନାପାର୍ଲୁ?”
୧୯ଏଚେଟିଏ ସୀସୁୟାଁ ମେଣେଏ ଜୀସୁ ତା଼ଣା ୱା଼ହାନା ଏଲେଇଚେରି, “ମା଼ମ୍ବୁ ଏ଼ନାଆଁତାକି ଏ଼ ବୂତୁ ପିସ୍ପି କିହାଲି ଆ଼ଡାଆତମି?”
20 ୨୦ ଜିସୁ ସେମନ୍କେ କଇଲା, “ତମର୍ ବିସ୍ବାସ୍ ବେସି ଦୁର୍ବଲ୍ । ମୁଇ ତମ୍କେ ସତ୍ କଇଲିନି, ଜଦି ଗଟେକ୍ ସର୍ସୁ ମୁଞ୍ଜି ଏତ୍କି ତମର୍ ବିସ୍ବାସ୍ ରଇଲେ, ଏ ଡଙ୍ଗର୍, ଇତିଅନି ତେଇ ଗୁଚି ଜିବାକେ କଇଲେ, ସେଟା ଗୁଚି ଜାଇସି । ବିସ୍ବାସର୍ ଲାଗି ତମେ ସବୁ ବିସଇ କରିପାରାସ୍ ।”
୨୦ଏ଼ୱାସି ଏ଼ୱାରାଇଁ ଏଲେଇଚେସି, “ମୀ ଊଣା ନାମୁ ତାକି, ଇଚିହିଁ ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ସାତା ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, ର଼ ହାର୍ସୁ ପା଼ଡ଼େୟି ସମାନା ମୀ ନାମୁ ମାଚିହିଁ, ଈ ହ଼ରୁତି ଇମ୍ବାଟି ଏମ୍ବାଆଁ ଗୁଚାଆ଼ମୁ ଇଚିହିଁ, ଏ଼ଦି ଗୁଚାଆ଼ନେ, ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ନାୟି ଜିକେଏ ଆ଼ଆଗାଟାୟି ହିଲେଏ ।
21 ୨୧ ମାତର୍ ଉପାସ୍ ରଇକରି ପାର୍ତନା ନ କଲେ, କାଇ ବିନ୍ ଉପାଇ ନେଇ ମିସା ଏନ୍ତାରି ଡୁମା ବାରଇ ନ ଜାଏ ।
୨୧ସାମା ପ୍ରା଼ତାନା ଅ଼ଡ଼େ ଉପାସା ପିସ୍ପେ ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ନି ଊପେୟିଟି ଇଲେତି ବୂତୁ ହ଼ଚା ହାଲେଏ ।”
22 ୨୨ ସିସ୍ମନ୍ ଗାଲିଲିତେଇ ରୁଣ୍ଡ୍ଲା ପଚେ ଜିସୁ ସେମନ୍କେ କଇଲା, “ନର୍ପିଲା ମୁଇ ଲକ୍ମନ୍କେ ସର୍ପି ଅଇବାର୍ ଗାଲିନି ।
୨୨ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ୱାରି ଗାଲିଲିତା ରୁଣ୍ତା ଆ଼ତି ବେ଼ଲାତା ଜୀସୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ୱେସ୍ତେସି, “ମାଣ୍ସି ମୀର୍ଏସି ମାଣ୍ସିୟାଁ କେୟୁତା ହେର୍ପି ଆ଼ହାଲି ହାଜିମାନେସି,
23 ୨୩ ତେଇ ସେମନ୍ ମକେ ମରାଇବାଇ, ମାତର୍ ତିନ୍ ଦିନ୍ ପଚେ ମୁଇ ଆରି ତରେକ୍ ଜିବନ୍ ଅଇ ଉଟ୍ବି ।” ଜିସୁର୍ କାତା ସୁନି ସିସ୍ମନ୍ ବେସି ଦୁକ୍ ଅଇଗାଲାଇ ।
୨୩ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ୱାରି ଏ଼ୱାଣାଇଁ ପା଼ୟିନେରି; ଅ଼ଡ଼େ ତୀନି ଦିନାଟିଏ ଏ଼ୱାସି ୱେଣ୍ତେ ନିଙ୍ଗିନେସି ।” ଏଚେଟିଏ ଏ଼ୱାରି ହା଼ରେକା ଦୁକୁ ଆ଼ତେରି ।
24 ୨୪ ଜିସୁ ଆରି ତାର୍ ସିସ୍ମନ୍ କପର୍ନାଉମେ କେଟ୍ଲା ପଚେ ମନ୍ଦିର୍ ପାଇ ସିସ୍ତୁମାଙ୍ଗୁମନ୍ ପିତର୍କେ ପାଚାର୍ଲାଇ, “ତମର୍ ଗୁରୁ ମନ୍ଦିରର୍ ପାଇ ସିସ୍ତୁ ଦେଇସି କି ନାଇ?”
୨୪ଏମ୍ବାଟିଏ ଏ଼ୱାରି କପର୍ନାହୁମତା ୱା଼ହାଲିଏ ମାହାପୂରୁ ଇଲୁତି ସିସ୍ତୁ ରୀହ୍ନାରି ପିତରଇଁ ୱା଼ହାନା ୱେଚେରି, “ମୀ ଗୂରୁ ମାହାପୂରୁ ଇଲୁତାକି ସିସ୍ତୁ ହୀଅସିକି?”
25 ୨୫ ପିତର୍ କଇଲା, “ଦେଇସି ।” ପିତର୍ ଗର୍ ବିତ୍ରେ ପୁରୁପୁରୁ ଜିସୁ ତାକେ ପାଚାର୍ଲା, “ସିମନ୍, ତମେ କାଇଟା ବାବ୍ଲାସ୍ନି? ଏ ଜଗତର୍ ରାଜାମନ୍ କାର୍ଟାନେଅନି ସିସ୍ତୁ ନେବାଇ? ତାକର୍ ନିଜର୍ ଦେସର୍ ଲକ୍ମନର୍ଟାନେଅନି କି ବିନ୍ ଦେସର୍ ଲକ୍ମନର୍ଟାନେଅନି?”
୨୫ପିତର ଏଲେଇଚେସି, “ହାଅ ହୀନେସି ।” ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ୱାସି ଇଜ ୱା଼ହାଲିଏ ଜୀସୁ ନ଼କେଏ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଏଲେଇଚେସି, “ସିମନ ନୀ ଅଣ୍ପୁ ଏ଼ନାୟି, ଦାର୍ତିତି ରାଜାୟାଁ ଆମ୍ବାଆରି ତା଼ଣାଟି ସିସ୍ତୁ ରୀହ୍ନେରି, ଏ଼ୱାରି ମୀର୍କା ତା଼ଣାଟି କି ଏଟ୍କା ଦେ଼ସାତି ଲ଼କୁ ତା଼ଣାଟି?”
26 ୨୬ ପିତର୍ କଇଲା, “ବିନ୍ ଦେସର୍ ଲକ୍ମନର୍ତେଇଅନି ।” ଜିସୁ କଇଲା, “ସେନ୍ତି ବଇଲେ ରାଇଜର୍ ଲକ୍ମନ୍ ସିସ୍ତୁ ନ ଦେଅତ୍?
୨୬ଏ଼ୱାସି ଏଟ୍କା ଦେ଼ସାତି ଲ଼କୁ ତା଼ଣାଟି ଏଲେଇଞ୍ଜାଲିଏ, ଜୀସୁ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଏଲେଇଚେସି, “ଆତିହିଁ ମୀର୍କା ହିୟାଲି ଲ଼ଡ଼ାଆଏ ।”
27 ୨୭ ମାତର୍ ଆମେ ଏବେ ସେମନ୍କେ ଇନ୍ କର୍ବାକେ ମନ୍ କରୁ ନାଇ । ତୁଇ ଗାଡେ ଜାଇ ବଡ୍ସି ପାକାଆ ଆରି ଜନ୍ ମାଚ୍ ପର୍ତୁମ୍ ଲାଗ୍ସି, ତାର୍ ଟଣ୍ଡେଅନି ଗଟେକ୍ ଅଦ୍ଲି ମିଲାଇସୁ । ସେଟା ନେଇ ମର୍ ପାଇ ଆରି ତମର୍ ପାଇ ମନ୍ଦିରର୍ ସିସ୍ତୁମାଙ୍ଗୁମନ୍କେ ଦେଇଦେସ୍ ।”
୨୭ସାମା ମା଼ର ଏ଼ନିକିଁ ଏ଼ୱାରାକି ବା଼ଦା ହୀନାତାୟି ଆ଼ଆୟି, ଏ଼ଦାଆଁତାକି ସାମ୍ଦୁରିତା ହାଜାନା କା଼ଟା ମେତ୍ମୁ, ଇଞ୍ଜାଁ ତଲିଏ ଆମିନି ମୀନୁ ଆହ୍ଦି, ଏ଼ଦାଣି ଆସାନା ତାନି ଗୂତି ଏ଼କ୍ହିସାରେ ର଼ ୱେଣ୍ତି ଟାକା ବେଟାଆ଼ଦି; ଏ଼ଦାଆଁ ଅ଼ହାନା ନାଙ୍ଗେ ଅ଼ଡ଼େ ନିଙ୍ଗେତାକି ଏ଼ୱାରାକି ହୀମୁ ।