Ordsprogene 24

1 Misund ej onde Folk, hav ikke lyst til at være med dem;

ئیرەیی بە پیاوخراپان مەبە، ئارەزوو مەکە لەگەڵیاندا بیت،

2 thi deres Hjerte pønser paa Vold, deres Læbers Ord volder Men.

چونکە دڵیان پیلانی زۆرداری دەکێشێت و لێوەکانیان باسی گرفتنانەوە دەکەن.

3 Ved Visdom bygges et Hus, ved Indsigt holdes det oppe,

بە دانایی ماڵ بنیاد دەنرێت، بە تێگەیشتنیش دەچەسپێت،

4 ved Kundskab fyldes Kamrene med alskens kosteligt, herligt Gods.

بە زانیاریش ژوورەکان پڕ دەبن لە هەموو گەنجینەیەکی بە نرخ و جوان.

5 Vismand er større end Kæmpe, kyndig Mand mer end Kraftkarl.

پیاوی دانا بەتوانایە، کەسی زانا هێزی زیاد دەبێت.

6 Thi Krig skal du føre efter modent Overlæg, vel staar det til, hvor mange giver Raad.

بێگومان بە ڕاوێژەوە شەڕ دەکەیت، سەرکەوتنیش بە زۆری ئامۆژگارانە.

7 Visdom er Daaren for høj, han aabner ej Munden i Porten.

دانایی بەرزە بۆ گێل، لە کۆڕی ناو دەروازەدا دەمی لێک ناکاتەوە.

8 Den, der har ondt i Sinde, kaldes en rænkefuld Mand.

ئەوەی بیر لە خراپە بکاتەوە، بە تەڵەکەباز ناودەبردرێت.

9 Hvad en Daare har for, er Synd, en Spotter er Folk en Gru.

پیلانی گێلایەتی گوناهە، خەڵک قێزیان لە گاڵتەجاڕە.

10 Taber du Modet paa Trængslens Dag, da er din Kraft kun ringe.

ئەگەر ورە بەردەیت لە ڕۆژی تەنگانە، بێ هێزیت!

11 Frels dem, der slæbes til Døden, red dem, der vakler hen for at dræbes.

ئەوانە دەرباز بکە کە بۆ مردن دەبردرێن و لەوانەی بۆ سەربڕین پاڵخراون، کەمتەرخەم مەبە.

12 Siger du: »Se, jeg vidste det ikke« — mon ej han, der vejer Hjerter, kan skønne? Han, der tager Vare paa din Sjæl, han ved det, han gengælder Mennesker, hvad de har gjort.

ئەگەر بڵێی: «ئەوەتا ئەمەم نەزانیوە،» ئایا هەڵسەنگێنەری دڵەکان تێناگات؟ ئەوەی گیانت دەپارێزێت ئایا نازانێت؟ ئایا سزای مرۆڤ بەپێی کردەوەکانی ناداتەوە؟

13 Spis Honning, min Søn, det er godt, og Kubens Saft er sød for din Gane;

ڕۆڵە، هەنگوین بخۆ، چونکە باشە و شیلەی هەنگوین لە گەرووت شیرینە،

14 vid, at saa er og Visdom for Sjælen! Naar du finder den, har du en Fremtid, dit Haab bliver ikke til intet.

هەروەها بزانە دانایی بۆ گیانت بەم جۆرەیە. ئەگەر دانایی بدۆزیتەوە دواڕۆژت دەبێت و ئومێدبڕ نابیت.

15 Lur ej paa den retfærdiges Bolig, du gudløse, ødelæg ikke hans Hjem;

وەک خراپەکار خۆت مەڵاس مەدە بۆ ماڵی کەسی ڕاستودروست، هەڵمەکوتە سەر جێی حەسانەوەی،

16 thi syv Gange falder en retfærdig og staar op, men gudløse styrter i Fordærv.

چونکە کەسی ڕاستودروست حەوت جار دەکەوێت و هەڵدەستێتەوە، بەڵام کارەسات بەدکاران تێکدەشکێنێت.

17 Falder din Fjende, saa glæd dig ikke, snubler han, juble dit Hjerte ikke,

بە ساتمەکردنی دوژمنت شاد مەبە، بە کەوتنیشی دڵت خۆش نەبێت،

18 at ikke HERREN skal se det med Mishag og vende sin Vrede fra ham.

نەوەک یەزدان ببینێت و بەلایەوە خراپ بێت، جا تووڕەیی خۆی لێ بگێڕێتەوە.

19 Græm dig ej over Ugerningsmænd, misund ikke de gudløse;

مەراق لە خراپەکاران مەخۆ، ئیرەیی بە بەدکاران مەبە،

20 thi den onde har ingen Fremtid, gudløses Lampe gaar ud.

چونکە خراپەکار دواڕۆژی نابێت و چرای بەدکاران دەکوژێتەوە.

21 Frygt HERREN og Kongen, min Søn, indlad dig ikke med Folk, som gør Oprør;

ڕۆڵە، لە یەزدان و پاشا بترسە، تێکەڵی یاخیبووەکان مەبە،

22 thi brat kommer Ulykke fra dem, uventet Fordærv fra begge.

چونکە بەڵایان لەپڕ دێت، بەڵای هەردووکیان کێ دەیزانێت؟

23 Ogsaa følgende Ordsprog er af vise Mænd. Partiskhed i Retten er ilde.

هەروەها ئەمەش قسەی دانایانە: لایەنگریکردن لە دادوەری باش نییە.

24 Mod den, som kender en skyldig fri, er Folkeslags Banden, Folkefærds Vrede;

ئەوەی بە بەدکار بڵێت: «تۆ بێتاوانی،» گەلان نەفرەتی لێ دەکەن و نەتەوەکان تاوانباری دەکەن.

25 men dem, der dømmer med Ret, gaar det vel, dem kommer Lykkens Velsignelse over.

بەڵام ئەوانەی بەدکار تاوانبار دەکەن دەکەونە خۆشی و بەرەکەتی باشیان بەسەردا دەڕژێت.

26 Et Kys paa Læberne giver den, som kommer med ærligt Svar.

وەڵامی ڕاست وەک ماچی لێوە.

27 Fuldfør din Gerning udendørs, gør dig færdig ude paa Marken og byg dig siden et Hus!

کاروباری خۆت لە دەرەوە ڕاپەڕێنە و لە کێڵگەکەت ئامادەی بکە، دوای ئەمە ماڵی خۆت بنیاد بنێ.

28 Vidn ikke falsk mod din Næste, vær ikke letsindig med dine Læber;

بەبێ هۆ لە دژی دراوسێکەت شایەتی مەدە، بە لێوەکانت فێڵ مەکە.

29 sig ikke: »Jeg gør mod ham, som han gjorde mod mig, jeg gengælder hver hans Gerning.«

مەڵێ: «چی لێکردووم، ئاوای لێ دەکەم، سزای ئەو پیاوە بەپێی کردەوەکەی دەدەمەوە.»

30 Jeg kom forbi en lad Mands Mark og et uforstandigt Menneskes Vingaard;

بەلای کێڵگەی پیاوی تەمبەڵ تێپەڕیم، بەلای ڕەزەمێوی کەسی تێنەگەیشتووش.

31 se, den var overgroet af Tidsler, ganske skjult af Nælder; Stendiget om den laa nedbrudt.

چقڵ هەمووی داگرتبوو، گەزگەزکە هەمووی داپۆشی بوو، کەڵەکە بەردەکانی ڕووخابوو.

32 Jeg skued og skrev mig det bag Øre, jeg saa og tog Lære deraf:

تەماشام کرد و لە دڵی خۆمدا لێکم دایەوە، بینیم و وانەم لێ وەرگرت:

33 Lidt Søvn endnu, lidt Blund, lidt Hvile med samlagte Hænder:

کەمێک خەوتن، کەمێک خەواڵووبوون، کەمێکیش دەست تێکنان بۆ ڕاکشان،

34 Som en Stimand kommer da Fattigdom over dig, Trang som en skjoldvæbnet Mand.

ئینجا هەژاریت وەک چەتە دێت، نەبوونیشت وەک چەکدار.