Príslovia 1
1 Přísloví Šalomouna syna Davidova, krále Izraelského,
Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
2 Ku poznání moudrosti a cvičení, k vyrozumívání řečem rozumnosti,
Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
3 K dosažení vycvičení v opatrnosti, spravedlnosti, soudu a toho, což pravého jest,
Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 Aby dána byla hloupým důmyslnost, mládenečku umění a prozřetelnost.
Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
5 Když poslouchati bude moudrý, přibude mu umění, a rozumný bude vtipnější,
Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
6 K srozumění podobenství, a výmluvnosti řeči moudrých a pohádkám jejich.
Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
7 Bázeň Hospodinova jest počátek umění, moudrostí a cvičením pohrdají blázni.
Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
8 Poslouchej, synu můj, cvičení otce svého, a neopouštěj naučení matky své.
Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
9 Neboť to přidá příjemnosti hlavě tvé, a bude zlatým řetězem hrdlu tvému.
Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
10 Synu můj, jestliže by tě namlouvali hříšníci, nepřivoluj.
Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
11 Jestliže by řekli: Poď s námi, úklady čiňme krvi, skryjeme se proti nevinnému bez ostýchání se;
Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
Pożremy ich żywcem jak grób, całych, jak zstępujących do dołu; (Sheol h7585)
13 Všelijakého drahého zboží dosáhneme, naplníme domy své loupeží;
Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
14 Vrz los svůj mezi nás, měšec jeden budeme míti všickni:
Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
15 Synu můj, nevycházej na cestu s nimi, zdrž nohu svou od stezky jejich;
Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
16 Nebo nohy jejich ke zlému běží, a pospíchají k vylévání krve.
Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
17 Jistě, že jakož nadarmo roztažena bývá sít před očima jakéhokoli ptactva,
Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
18 Tak tito proti krvi své ukládají, skrývají se proti dušem svým.
Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
19 Takovéť jsou cesty každého dychtícího po zisku, duši pána svého uchvacuje.
Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
20 Moudrost vně volá, na ulicech vydává hlas svůj.
Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
21 V největším hluku volá, u vrat brány, v městě, a výmluvnosti své vypravuje, řka:
Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
22 Až dokud hloupí milovati budete hloupost, a posměvači posměch sobě libovati, a blázni nenáviděti umění?
Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
23 Obraťtež se k domlouvání mému. Hle, vynáším vám ducha svého, a v známost vám uvodím slova svá.
Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
24 Poněvadž jsem volala, a odpírali jste; vztahovala jsem ruku svou, a nebyl, kdo by pozoroval,
Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
25 Anobrž strhli jste se všeliké rady mé, a trestání mého jste neoblíbili:
Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
26 Pročež i já v bídě vaší smáti se budu, posmívati se budu, když přijde to, čehož se bojíte,
Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
27 Když přijde jako hrozné zpuštění to, čehož se bojíte, a bída vaše jako bouře nastane, když přijde na vás trápení a ssoužení.
Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
28 Tehdy volati budou ke mně, a nevyslyším; ráno hledati mne budou, a nenaleznou mne.
Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
29 Proto že nenáviděli umění, a bázně Hospodinovy nevyvolili,
Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
30 Aniž povolili radě mé, ale pohrdali všelikým domlouváním mým.
Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
31 Protož jísti budou ovoce skutků svých, a radami svými nasyceni budou.
Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
32 Nebo pokoj hloupých zmorduje je, a štěstí bláznů zahubí je.
Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
33 Ale kdož mne poslouchá, bydliti bude bezpečně, pokoj maje před strachem zlých věcí.
[Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
