Príslovia 17
1 Lepší jest kus chleba suchého s pokojem, nežli dům plný nabitých hovad s svárem.
Lepszy [jest] kęs suchego [chleba], a przy tym spokój, niż dom pełen bydła ofiarnego z kłótnią.
2 Služebník rozumný panovati bude nad synem, kterýž jest k hanbě, a mezi bratřími děliti bude dědictví.
Sługa roztropny będzie panował nad synem, który przynosi hańbę, i wraz z [jego] braćmi będzie miał udział w dziedzictwie.
3 Teglík stříbra a pec zlata zkušuje, ale srdcí Hospodin.
Tygiel dla srebra, piec dla złota, ale serca bada PAN.
4 Zlý člověk pozoruje řečí nepravých, a lhář poslouchá jazyka převráceného.
Zły zważa na wargi fałszywe, a kłamca słucha przewrotnego języka.
5 Kdo se posmívá chudému, útržku činí Učiniteli jeho; a kdo se z bídy raduje, nebude bez pomsty.
Kto naśmiewa się z ubogiego, uwłacza jego Stwórcy, a kto się cieszy z nieszczęścia, nie uniknie kary.
6 Koruna starců jsou vnukové, a ozdoba synů otcové jejich.
Koroną starców są synowie synów, a chlubą synów są ich ojcowie.
7 Nesluší na blázna řeči znamenité, ovšem na kníže řeč lživá.
Poważna mowa nie przystoi głupiemu, tym mniej kłamliwe usta dostojnikowi.
8 Jako kámen drahý, tak bývá vzácný dar před očima toho, kdož jej béře; k čemukoli směřuje, daří se jemu.
Dar jest [jak] drogocenny kamień w oczach tego, kto go posiada; gdziekolwiek [z nim] zmierza, ma powodzenie.
9 Kdo přikrývá přestoupení, hledá lásky; ale kdo obnovuje věc, rozlučuje přátely.
Kto kryje grzech, szuka miłości, a kto wyjawia sprawę, rozdziela przyjaciół.
10 Více se chápá rozumného jedno domluvení, nežli by blázna stokrát ubil.
Nagana lepiej działa na rozumnego niż sto razów na głupiego.
11 Zpurný toliko zlého hledá, pročež přísný posel na něj poslán bývá.
Zły szuka jedynie buntu; dlatego zostanie wysłany przeciw niemu okrutny posłaniec.
12 Lépe člověku potkati se s nedvědicí osiřalou, nežli s bláznem v bláznovství jeho.
[Lepiej] człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą, której zabrano młode, niż z głupim w jego głupocie.
13 Kdo odplacuje zlým za dobré, neodejdeť zlé z domu jeho.
Kto odpłaca złem za dobro, temu zło z domu nie ustąpi.
14 Začátek svady jest, jako když kdo protrhuje vodu; protož prvé než by se zsilil svár, přestaň.
Kto zaczyna kłótnię, [jest jak] ten, co puszcza wodę; [dlatego] zaniechaj sporu, zanim wybuchnie.
15 Kdož ospravedlňuje nepravého, i kdož odsuzuje spravedlivého, ohavností jsou Hospodinu oba jednostejně.
Kto usprawiedliwia niegodziwego i kto potępia sprawiedliwego, obaj budzą odrazę w PANU.
16 K čemu jest zboží v ruce blázna, když k nabytí moudrosti rozumu nemá?
Na cóż w ręku głupiego pieniądze, by zdobyć mądrość, [skoro] nie ma rozumu?
17 Všelikého času miluje, kdož jest přítelem, a bratr v ssoužení ukáže se.
Przyjaciel kocha w każdym czasie, a brat rodzi się w nieszczęściu.
18 Èlověk bláznivý ruku dávaje, činí slib před přítelem svým.
Nierozumny człowiek daje porękę i ręczy na oczach przyjaciela.
19 Kdož miluje svadu, miluje hřích; a kdo vyvyšuje ústa svá, hledá potření.
Kto kocha grzech, kocha spór, a kto podwyższa swoją bramę, szuka zagłady.
20 Převrácené srdce nenalézá toho, což jest dobrého; a kdož má vrtký jazyk, upadá v těžkost.
Przewrotny w sercu nie znajduje dobra, a kto ma przewrotny język, wpadnie w zło.
21 Kdo zplodil blázna, k zámutku svému zplodil jej, aniž se bude radovati otec nemoudrého.
Kto spłodzi głupca, [zrobi to] na swój smutek, a ojciec głupiego nie doznaje radości.
22 Srdce veselé očerstvuje jako lékařství, ale duch zkormoucený vysušuje kosti.
Wesołe serce działa dobrze [jak] lekarstwo, a przygnębiony duch wysusza kości.
23 Bezbožný tajně béře dar, aby převrátil stezky soudu.
Niegodziwy bierze dar z zanadrza, aby wypaczać ścieżki sądu.
24 Na oblíčeji rozumného vidí se moudrost, ale oči blázna těkají až na konec země.
Mądrość [jest] przed obliczem rozumnego, a oczy głupca są aż na krańcu ziemi.
25 K žalosti jest otci svému syn blázen, a k hořkosti rodičce své.
Głupi syn jest zmartwieniem dla ojca i goryczą dla rodzicielki.
26 Jistě že pokutovati spravedlivého není dobré, tolikéž, aby knížata bíti měli pro upřímost.
Zaprawdę to niedobrze wymierzyć karę sprawiedliwemu ani bić władców za prawość.
27 Zdržuje řeči své muž umělý; drahého ducha jest muž rozumný.
Kto ma wiedzę, powściąga swoje słowa, człowiek roztropny [jest] zacnego ducha.
28 Také i blázen, mlče, za moudrého jmín bývá, a zacpávaje rty své, za rozumného.
Nawet głupi, gdy milczy, uchodzi za mądrego, [a] kto zamyka swoje wargi – za rozumnego.
