Príslovia 14

1 Moudrá žena vzdělává dům svůj, bláznice pak rukama svýma boří jej.

زن دانا خانه خود را بنا می‌کند، اما زن نادان با دست خود خانه‌اش را خراب می‌کند.

2 Kdo chodí v upřímnosti své, bojí se Hospodina, ale převrácený v cestách svých pohrdá jím.

کسانی که به راستی عمل می‌کنند به خداوند احترام می‌گذارند، ولی اشخاص بدکار او را تحقیر می‌کنند.

3 V ústech blázna jest hůl pýchy, rtové pak moudrých ostříhají jich.

نادان چوب سخنانِ متکبرانهٔ خود را می‌خورد، ولی سخنان مرد دانا او را محافظت می‌کند.

4 Když není volů, prázdné jsou jesle, ale hojná úroda jest v síle volů.

اگر در طویله گاو نباشد، طویله تمیز می‌ماند، اما بدون گاو نمی‌توان محصول زیادی به دست آورد.

5 Svědek věrný neklamá, ale svědek falešný mluví lež.

شاهد امین دروغ نمی‌گوید، ولی از دهان شاهد ناراست دروغ می‌بارد.

6 Hledá posměvač moudrosti, a nenalézá, rozumnému pak umění snadné jest.

کسی که همه چیز را به باد مسخره می‌گیرد هرگز نمی‌تواند حکمت پیدا کند، اما شخص فهیم به آسانی آن را به دست می‌آورد.

7 Odejdi od muže bláznivého, když neseznáš při něm rtů umění.

از احمقان دوری کن زیرا چیزی ندارند به تو یاد دهند.

8 Moudrost opatrného jest, aby rozuměl cestě své, bláznovství pak bláznů ke lsti.

حکمت شخص عاقل راهنمای اوست، اما حماقت احمقان باعث گمراهی آنان می‌شود.

9 Blázen přikrývá hřích, ale mezi upřímými dobrá vůle.

نادانان با گناه بازی می‌کنند، اما درستکاران رضایت خدا را می‌طلبند.

10 Srdce ví o hořkosti duše své, a k veselí jeho nepřimísí se cizí.

تنها دل شخص است که تلخی جان او را احساس می‌کند و در شادی او نیز کسی جز خودش نمی‌تواند سهیم باشد.

11 Dům bezbožných vyhlazen bude, ale stánek upřímých zkvetne.

خانهٔ بدکاران خراب می‌شود، اما خیمهٔ درستکاران وسعت می‌یابد.

12 Cesta zdá se přímá člověku, a však dokonání její jest cesta k smrti.

راههایی هستند که به نظر انسان راست می‌آیند اما عاقبت به مرگ منتهی می‌شوند.

13 Také i v smíchu bolí srdce, a cíl veselí jest zámutek.

خنده نمی‌تواند اندوه دل را پنهان سازد؛ هنگامی که خنده پایان می‌یابد، درد و اندوه برجای خود باقی می‌ماند.

14 Cestami svými nasytí se převrácený srdcem, ale muž dobrý štítí se jeho.

آدم خدانشناس نتیجهٔ کارهای خود را خواهد دید و شخص نیک از ثمرهٔ اعمال خویش بهره خواهد برد.

15 Hloupý věří každému slovu, ale opatrný šetří kroku svého.

آدم ساده لوح هر حرفی را باور می‌کند، اما شخص زیرک سنجیده رفتار می‌نماید.

16 Moudrý bojí se a odstupuje od zlého, ale blázen dotře a smělý jest.

شخص دانا محتاط است و از خطر دوری می‌کند، ولی آدم نادان از روی غرور، خود را به خطر می‌اندازد.

17 Náhlý se dopouští bláznovství, a muž myšlení zlých v nenávisti bývá.

آدم تندخو کارهای احمقانه می‌کند و شخص حیله‌گر مورد نفرت قرار می‌گیرد.

18 Dědičně vládnou hlupci bláznovstvím, ale opatrní bývají korunováni uměním.

حماقت نصیب جاهلان می‌شود و دانایی نصیب زیرکان.

19 Sklánějí se zlí před dobrými, a bezbožní u bran spravedlivého.

بدکاران عاقبت در برابر نیکان سر تعظیم فرود خواهند آورد و محتاج آنان خواهند شد.

20 Také i příteli svému v nenávisti bývá chudý, ale milovníci bohatého mnozí jsou.

ثروتمندان دوستان بسیار دارند، اما شخص فقیر را حتی همسایه‌هایش تحقیر می‌کند.

21 Pohrdá bližním svým hříšník, ale kdož se slitovává nad chudými, blahoslavený jest.

خوار شمردن فقرا گناه است. خوشا به حال کسی که بر آنها ترحم کند.

22 Zajisté žeť bloudí, kteříž ukládají zlé; ale milosrdenství a pravda těm, kteříž smýšlejí dobré.

کسانی که نقشه‌های پلید در سر می‌پرورانند گمراه خواهند شد، ولی آنانی که نیت خوب دارند مورد محبت و اعتماد قرار خواهند گرفت.

23 Všeliké práce bývá zisk, ale slovo rtů jest jen k nouzi.

کسی که زحمت می‌کشد منفعت عایدش می‌شود، ولی آنکه فقط حرف می‌زند فقیر خواهد شد.

24 Koruna moudrých jest bohatství jejich, bláznovství pak bláznivých bláznovstvím.

ثروت نصیب دانایان خواهد شد، اما پاداش احمقان حماقت ایشان است.

25 Vysvobozuje duše svědek pravdomluvný, ale lstivý mluví lež.

شاهد راستگو جان مردم را نجات می‌دهد، اما شاهد دروغگو به مردم خیانت می‌کند.

26 V bázni Hospodinově jestiť doufání silné, kterýž synům svým útočištěm bude.

کسی که از خداوند می‌ترسد تکیه‌گاه محکمی دارد و فرزندانش در امان خواهند بود.

27 Bázeň Hospodinova jest pramen života, k vyhýbání se osídlům smrti.

خداترسی چشمهٔ حیات است و انسان را از دامهای مرگ دور نگه می‌دارد.

28 Ve množství lidu jest sláva krále, ale v nedostatku lidu zahynutí vůdce.

عظمت یک پادشاه بستگی به تعداد مردمی دارد که بر آنها فرمان می‌راند. پادشاه بدون قوم نابود می‌شود.

29 Zpozdilý k hněvu hojně má rozumu, ale náhlý pronáší bláznovství.

کسی که صبر و تحمل دارد شخص بسیار عاقلی است، اما از آدم تندخو حماقت سر می‌زند.

30 Život těla jest srdce zdravé, ale hnis v kostech jest závist.

آرامش فکر به بدن سلامتی می‌بخشد، اما حسادت مانند خوره جان را می‌خورد.

31 Kdo utiská chudého, útržku činí Učiniteli jeho; ale ctí jej, kdož se slitovává nad chudým.

هر که به فقرا ظلم کند به آفرینندهٔ آنها اهانت کرده است و هر که به فقرا ترحم نماید، به خدا احترام گذاشته است.

32 Pro zlost svou odstrčen bývá bezbožný, ale naději má i při smrti své spravedlivý.

خداشناسان وقتی بمیرند پناهگاهی دارند، اما گناهکاران به‌وسیلۀ گناهان خودشان تباه می‌شوند.

33 V srdci rozumného odpočívá moudrost, co pak jest u vnitřnosti bláznů, nezatají se.

حکمت در دل دانایان ساکن است، اما در میان نادانان جای ندارد.

34 Spravedlnost zvyšuje národ, ale hřích jest ku pohanění národům.

درستکاری مایه سرافرازی یک قوم است و گناه مایه رسوایی آن.

35 Laskav bývá král na služebníka rozumného, ale hněviv na toho, kterýž hanbu činí.

پادشاه از خدمتگزاران کاردان خشنود می‌گردد، ولی کسانی که دردسر ایجاد می‌کنند مورد غضب او واقع می‌شوند.