Príslovia 15
1 Odpověd měkká odvracuje hněv, ale řeč zpurná vzbuzuje prchlivost.
Łagodna odpowiedź uśmierza zapalczywość, a przykre słowa wzniecają gniew.
2 Jazyk moudrých ozdobuje umění, ale ústa bláznů vylévají bláznovství.
Język mądrych zdobi wiedzę, ale usta głupich tryskają głupotą.
3 Na všelikém místě oči Hospodinovy spatřují zlé i dobré.
Oczy PANA są na każdym miejscu, upatrują złych i dobrych.
4 Zdravý jazyk jest strom života, převrácenost pak z něho ztroskotání od větru.
Zdrowy język [jest] drzewem życia, a jego przewrotność [jest] zniszczeniem dla ducha.
5 Blázen pohrdá cvičením otce svého, ale kdož ostříhá naučení, opatrnosti nabude.
Głupi gardzi pouczeniem swego ojca, a kto przyjmuje upomnienia, jest roztropny.
6 V domě spravedlivého jest hojnost veliká, ale v úrodě bezbožného zmatek.
W domu sprawiedliwego [jest] wielki dostatek, a w dochodach niegodziwego jest zamieszanie.
7 Rtové moudrých rozsívají umění, srdce pak bláznů ne tak.
Wargi mądrych szerzą wiedzę, a serce głupich nie.
8 Obět bezbožných ohavností jest Hospodinu, ale modlitba upřímých líbí se jemu.
Ofiara niegodziwych budzi odrazę w PANU, [a] modlitwa prawych mu się podoba.
9 Ohavností jest Hospodinu cesta bezbožného, toho pak, kdož následuje spravedlnosti, miluje.
Droga niegodziwego wzbudza odrazę w PANU, a miłuje on tego, kto podąża za sprawiedliwością.
10 Trestání přísné opouštějícímu cestu, a kdož nenávidí domlouvání, umře.
Sroga kara [należy się] temu, kto zbacza z drogi, a kto nienawidzi upomnień, umrze.
Piekło i zatracenie [są] przed PANEM; o ileż bardziej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)
12 Nemiluje posměvač toho, kterýž ho tresce, aniž k moudrým přistoupí.
Szyderca nie miłuje tego, który go strofuje, ani nie pójdzie do mądrych.
13 Srdce veselé obveseluje tvář, ale pro žalost srdce duch zkormoucen bývá.
Radosne serce rozwesela twarz, [ale] gdy smutek w sercu, duch jest przygnębiony.
14 Srdce rozumného hledá umění, ale ústa bláznů pasou se bláznovstvím.
Serce rozumne szuka wiedzy, a usta głupich karmią się głupotą.
15 Všickni dnové chudého zlí jsou, ale dobromyslného hody ustavičné.
Wszystkie dni strapionego [są] złe, ale kto jest wesołego serca, ma nieustanną ucztę.
16 Lepší jest maličko s bázní Hospodinovou než poklad veliký s nepokojem.
Lepiej [mieć] mało z bojaźnią PANA niż wielki skarb z kłopotem.
17 Lepší jest krmě z zelí, kdež jest láska, nežli z krmného vola, kdež jest nenávist.
Lepsza jest potrawa z jarzyn, gdzie miłość, niż tuczny wół, gdzie panuje nienawiść.
18 Muž hněvivý vzbuzuje sváry, ale zpozdilý k hněvu upokojuje svadu.
Człowiek gniewny wszczyna kłótnie, a nieskory do gniewu łagodzi spory.
19 Cesta lenivého jest jako plot z trní, ale stezka upřímých jest vydlážená.
Droga leniwego jest jak płot cierniowy, a ścieżka prawych jest wyrównana.
20 Syn moudrý obveseluje otce, bláznivý pak člověk pohrdá matkou svou.
Mądry syn jest radością ojca, a człowiek głupi gardzi własną matką.
21 Bláznovství jest veselím bláznu, ale člověk rozumný upřímo kráčeti směřuje.
Głupota [jest] radością dla nierozumnego, a człowiek roztropny postępuje uczciwie.
22 Kdež není rady, zmařena bývají usilování, ale množství rádců ostojí.
Gdzie nie ma rady, nie udają się zamysły; powiodą się zaś przy mnóstwie doradców.
23 Vesel bývá člověk z odpovědi úst svých; nebo slovo v čas příhodný ó jak jest dobré!
Człowiek cieszy się z odpowiedzi swoich ust, a słowo powiedziane we właściwym czasie jakże jest dobre!
Droga życia dla mądrego [jest] w górze, aby uniknął głębokiego piekła. (Sheol h7585)
25 Dům pyšných vyvrací Hospodin, meze pak vdovy upevňuje.
PAN zniszczy dom pysznych, a utwierdzi granicę wdowy.
26 Ohavností jsou Hospodinu myšlení zlého, ale čistých řeči vzácné.
Myśli złego budzą odrazę w PANU, a słowa czystych [są] przyjemne.
27 Kdož dychtí po lakomství, kormoutí dům svůj; ale kdož nenávidí darů, živ bude.
Kto jest chciwy zysku, ściąga kłopoty na własny dom, a kto nienawidzi darów, będzie żył.
28 Srdce spravedlivého přemyšluje, co má mluviti, ale ústa bezbožných vylévají všelijakou zlost.
Serce sprawiedliwego rozmyśla nad odpowiedzią, a usta niegodziwych tryskają złymi rzeczami.
29 Vzdálen jest Hospodin od bezbožných, ale modlitbu spravedlivých vyslýchá.
PAN jest daleko od niegodziwych, ale wysłuchuje modlitwy sprawiedliwych.
30 To, což se zraku naskýtá, obveseluje srdce; pověst dobrá tukem naplňuje kosti.
Światło oczu rozwesela serce, a dobra wieść tuczy kości.
31 Ucho, kteréž poslouchá trestání života, u prostřed moudrých bydliti bude.
Ucho, które słucha upomnienia życia, będzie mieszkać pośród mądrych.
32 Kdo se vyhýbá cvičení, zanedbává duše své; ale kdož přijímá domlouvání, má rozum.
Kto odrzuca karność, gardzi własną duszą, a kto przyjmuje upomnienie, nabiera rozumu.
33 Bázeň Hospodinova jest cvičení se moudrosti, a slávu předchází ponížení.
Bojaźń PANA [jest] pouczeniem w mądrości, a pokora poprzedza chwałę.
