Mudre Izreke 24
1 Ne zavidi opakim ljudima niti želi da budeš s njima.
Яманларға рәшк қилма, Улар билән барди-кәлди қилишни арзу қилма;
2 Jer im srce smišlja nasilje i usne govore o nedjelu.
Чүнки уларниң көңли зораванлиқнила ойлар; Уларниң ағзи азар йәткүзүшни сөзләр.
3 Mudrošću se zida kuća i razborom utvrđuje,
Аилә болса даналиқ асасида бәрпа қилинар; Чүшиниш билән мустәһкәмлинәр.
4 i po znanju se pune klijeti svakim blagom dragocjenim i ljupkim.
Билим билән өйниң ханилири һәр хил қиммәтлик, есил гөһәрләргә толдурулар.
5 Bolji je mudar od jakoga i čovjek razuman od silne ljudine.
Дана адәм зор күчкә егидур; Билими бар адәм қудритини ашурар.
6 Jer s promišljanjem se ide u boj i pobjeda je u mnoštvu savjetnika.
Пухта несиһәтләр билән җәң қилғин; Ғәлибә болса Бирдин-бир Улуқ Мәслиһәтчи билән болар.
7 Previsoka je bezumnomu mudrost: zato na sudu ne otvara usta svojih!
Даналиқ әқилсиз адәмгә нисбәтән толиму егиз, чүшиниксиздур; [Чоңлар] шәһәр дәрвазиси алдиға жиғилғанда у зуван ачалмас.
8 Tko smišlja zlo zove se učitelj podmukli.
Әскиликни нийәтлигән адәм «сүйқәстчи» атилар.
9 Ludost samo grijeh snuje, i podrugljivac je mrzak ljudima.
Ахмақлиқтин болған нийәт гунадур; Һакавур киши адәмләргә жиркиничликтур.
10 Kloneš li u dan bijede, bijedna je tvoja snaga.
Бешиңға еғир күн чүшкәндә җасарәтсиз болсаң, Күчсиз һесаплинисән.
11 Izbavi one koje vode u smrt; i spasavaj one koji posrćući idu na stratište.
[Сәвәпсиз] өлүмгә тартилғанларни қутқузғин; Боғузлиниш хәвпидә турғанлардин ярдәм қолуңни тартма;
12 Ako kažeš: “Nismo za to znali”, ne razumije li onaj koji ispituje srca? I ne znade li onaj koji ti čuva dušu? I ne plaća li on svakomu po njegovim djelima?
Әгәр сән: «Бу иштин хәвиримиз йоқтур» десәң, Һәр адәмниң көңлини таразиға Салғучи буни көрмәсму? Җениңни һаят Сақлиғучи уни билмәсму? У һәр бир инсан балсиниң өз қилғанлири бойичә уларниң өзигә яндурмасму?
13 Jedi med, sine moj, jer je dobar, i saće je slatko nepcu tvome.
И оғлум, һәсәл [тапсаң] истимал қил, у яхшидур. Һәрә көнигидин алған һәсәл болса татлиқ тетийду;
14 Takva je, znaj, i mudrost tvojoj duši: ako je nađeš, našao si budućnost i nada tvoja neće propasti.
Даналиқ билән тонушсаң, уму көңлүңгә шуниңдәк болар; Уни тапқиниңда җәзмән яхши көридиған күнүң болиду, Арзу-үмүтүң бекарға кәтмәс.
15 Ne postavljaj, opaki, zasjede stanu pravednikovu, ne čini nasilja boravištu njegovu;
И рәзил адәм, һәққанийниң өйигә йошурун һуҗум қилишни күтмә, Униң туралғусини булиғучи болма!
16 jer padne li pravednik i sedam puta, on ustaje, a opaki propadaju u nesreći.
Чүнки һәққаний йәттә қетим жиқилип чүшәр, Бирақ ахири йәнә орнидин турар. Лекин рәзил киши күлпәт ичигә путлишип чүшәр.
17 Ne veseli se kad padne neprijatelj tvoj i ne kliči srcem kada on posrće,
Рәқибиң жиқилип кәтсә хуш болуп кәтмә, Дүшминиң путлишип чүшсә шатланма;
18 da ne bi vidio Jahve i za zlo uzeo i obratio srdžbu svoju od njega.
Пәрвәрдигар буни көргәндә, Бу қилиғиңни яхши көрмәй, Бәлким ғәзивини рәқибиңгә чүшүрмәслиги мүмкин.
19 Nemoj se srditi zbog zločinaca, nemoj zavidjeti opakima,
Яманлар [раваҗ тапса], беарам болуп кәтмә; Рәзилләргә рәшк қилма.
20 jer zao čovjek nema budućnosti, svjetiljka opakih gasi se.
Чүнки яманларниң келәчики йоқтур, Униң чириғиму өчүрүләр.
21 Boj se Jahve, sine moj, i kralja: i ne buni se ni protiv jednoga ni protiv drugoga.
И оғлум, Пәрвәрдигардин қорққин, падишаниму һөрмәт қил. Қутратқучилар билән арилашма.
22 Jer iznenada provaljuje nesreća njihova i tko zna kad će doći propast njihova.
Бундақ кишиләргә келидиған балаю-апәт уштумтут болар, [Пәрвәрдигар билән падишаниң] уларни қандақ йоқитидиғанлиғини биләмсән?
23 I ovo je od mudraca: Ne valja biti pristran na sudu.
Буларму ақиланиләрниң сөзлиридур: — Сот қилғанда бир тәрәпкә ян бесиш қәтъий болмас.
24 Tko opakomu veli: “Pravedan si”, proklinju ga narodi i kunu puci;
Җинайәтчигә: «Әйипсиз сән» дәп һөкүм чиқарған кишигә, Хәлиқләр ләнәт ейтар; Әл-жутлар униңдин нәпрәтлинәр.
25 a oni koji ga ukore nalaze zadovoljstvo, i na njih dolazi blagoslov sreće.
Бирақ улар җинайәтчиниң гунайини ечип ташлиған кишидин хурсән болар, Улар униңға бәхит-саадәт тилишәр.
26 U usta ljubi tko odgovara pošteno.
Дурус җавап бәргүчи, Гояки кишиниң ләвлиригә сөйгүчидур.
27 Svrši svoj posao vani i uredi svoje polje, potom i kuću svoju zidaj.
Авал сиртта ишлириңниң йолини һазирлап, Етиз-ериқлириңни тәйярла, Андин өйүңни салғин.
28 Ne svjedoči lažno na bližnjega svoga: zar ćeš varati usnama svojim?
Йеқиниңға қарши асассиз гувалиқ қилма; Ағзиңдин һеч ялғанчилиқ чиқарма.
29 Ne reci: “Kako je on meni učinio, tako ću i ja njemu; platit ću tom čovjeku po djelu njegovu!”
«У маңа қандақ қилған болса, мәнму униңға шундақ қилимән, Униң маңа қилғинини өзигә яндуримән», дегүчи болма.
30 Prolazio sam mimo polje nekog lijenčine i mimo vinograd nekog luđaka,
Мән һорунниң етизлиғидин өттим, Әқилсизниң үзүмзарлиғи йенидин маңдим,
31 i gle, sve bijaše zaraslo u koprive, i sve pokrio čkalj, i kamena ograda porušena.
Мана, һәр йеридин тикәнләр өсүп чиққан, Хохилар йәр йүзини бесип кәткән, Қоруқ теми өрүлүп кәткән!
32 Vidjeh to i pohranih u srcu, promotrih i uzeh pouku:
Уларни көргәч, убдан ойландим; Көргинимдин савақ алдим: —
33 “Još malo odspavaj, još malo odrijemaj, još malo podvij ruke za počinak,
Сән: «Йәнә бирдәм көзүмни жумувалай, Йәнә бирдәм ухливалай, Йәнә бирдәм пут-қолумни алмап йетивалай» — десәң,
34 i doći će tvoje siromaštvo kao skitač i oskudica kao oružanik!”
Намратлиқ булаңчидәк сени бесип келәр, Һаҗәтмәнлик қалқанлиқ әскәрдәк саңа һуҗум қилар.
