Mudre Izreke 24
1 Ne zavidi opakim ljudima niti želi da budeš s njima.
Usiwaonee wivu watu waovu, usitamani ushirika nao;
2 Jer im srce smišlja nasilje i usne govore o nedjelu.
kwa maana mioyo yao hupanga mambo ya jeuri, nayo midomo yao husema juu ya kuleta madhara.
3 Mudrošću se zida kuća i razborom utvrđuje,
Kwa hekima nyumba hujengwa, nayo kwa njia ya ufahamu huimarishwa
4 i po znanju se pune klijeti svakim blagom dragocjenim i ljupkim.
kwa njia ya maarifa vyumba vyake hujazwa vitu vya thamani na vya kupendeza.
5 Bolji je mudar od jakoga i čovjek razuman od silne ljudine.
Mtu mwenye hekima ana uwezo mkubwa, naye mtu mwenye maarifa huongeza nguvu,
6 Jer s promišljanjem se ide u boj i pobjeda je u mnoštvu savjetnika.
kwa kufanya vita unahitaji uongozi na kwa ushindi washauri wengi.
7 Previsoka je bezumnomu mudrost: zato na sudu ne otvara usta svojih!
Hekima i juu mno kwa mpumbavu, katika kusanyiko langoni hana lolote la kusema.
8 Tko smišlja zlo zove se učitelj podmukli.
Yeye apangaye mabaya atajulikana kama mtu wa hila.
9 Ludost samo grijeh snuje, i podrugljivac je mrzak ljudima.
Mipango ya upumbavu ni dhambi, watu huchukizwa na mwenye dhihaka.
10 Kloneš li u dan bijede, bijedna je tvoja snaga.
Ukikata tamaa wakati wa taabu, jinsi gani nguvu zako ni kidogo!
11 Izbavi one koje vode u smrt; i spasavaj one koji posrćući idu na stratište.
Okoa wale wanaoongozwa kwenye kifo; wazuie wote wanaojikokota kuelekea machinjoni.
12 Ako kažeš: “Nismo za to znali”, ne razumije li onaj koji ispituje srca? I ne znade li onaj koji ti čuva dušu? I ne plaća li on svakomu po njegovim djelima?
Kama mkisema, “Lakini hatukujua lolote kuhusu hili,” je, yule apimaye mioyo halitambui hili? Je, yule awalindaye maisha yenu halijui hili? Je, hatamlipa kila mtu kulingana na aliyotenda?
13 Jedi med, sine moj, jer je dobar, i saće je slatko nepcu tvome.
Ule asali mwanangu, kwa kuwa ni nzuri; asali kutoka kwenye sega ni tamu kwa kuonja.
14 Takva je, znaj, i mudrost tvojoj duši: ako je nađeš, našao si budućnost i nada tvoja neće propasti.
Ujue pia kwamba hekima ni tamu kwa nafsi yako, kama ukiipata, kuna matumaini kwako ya siku zijazo, nalo tumaini lako halitakatiliwa mbali.
15 Ne postavljaj, opaki, zasjede stanu pravednikovu, ne čini nasilja boravištu njegovu;
Usivizie kama haramia afanyavyo ili kuyashambulia makao ya mwenye haki, wala usiyavamie makazi yake,
16 jer padne li pravednik i sedam puta, on ustaje, a opaki propadaju u nesreći.
Kwa maana ingawa mtu mwenye haki huanguka mara saba, huinuka tena, lakini waovu huangushwa chini na maafa.
17 Ne veseli se kad padne neprijatelj tvoj i ne kliči srcem kada on posrće,
Usitazame kwa kufurahia adui yako aangukapo; wakati ajikwaapo, usiruhusu moyo wako ushangilie.
18 da ne bi vidio Jahve i za zlo uzeo i obratio srdžbu svoju od njega.
Bwana asije akaona na kuchukia akaiondoa ghadhabu yake mbali naye.
19 Nemoj se srditi zbog zločinaca, nemoj zavidjeti opakima,
Usikasirike kwa sababu ya watu wabaya wala usiwaonee wivu waovu,
20 jer zao čovjek nema budućnosti, svjetiljka opakih gasi se.
kwa maana mtu mbaya hana tumaini la siku zijazo, nayo taa ya waovu itazimwa.
21 Boj se Jahve, sine moj, i kralja: i ne buni se ni protiv jednoga ni protiv drugoga.
Mwanangu, mche Bwana na mfalme, wala usijiunge na waasi,
22 Jer iznenada provaljuje nesreća njihova i tko zna kad će doći propast njihova.
kwa maana hao wawili watatuma maangamizi ya ghafula juu yao, naye ni nani ajuaye maafa wawezayo kuleta?
23 I ovo je od mudraca: Ne valja biti pristran na sudu.
Hii pia ni misemo ya wenye hekima: Kuonyesha upendeleo katika hukumu si vyema:
24 Tko opakomu veli: “Pravedan si”, proklinju ga narodi i kunu puci;
Yeyote amwambiaye mwenye hatia, “Wewe huna hatia,” Kabila zitamlaani na mataifa yatamkana.
25 a oni koji ga ukore nalaze zadovoljstvo, i na njih dolazi blagoslov sreće.
Bali itakuwa vyema kwa wale watakaowatia hatiani wenye hatia, nazo baraka tele zitawajilia juu yao.
26 U usta ljubi tko odgovara pošteno.
Jawabu la uaminifu ni kama busu la midomoni.
27 Svrši svoj posao vani i uredi svoje polje, potom i kuću svoju zidaj.
Maliza kazi zako za nje, nawe uweke mashamba yako tayari, baada ya hayo, jenga nyumba yako.
28 Ne svjedoči lažno na bližnjega svoga: zar ćeš varati usnama svojim?
Usishuhudie dhidi ya jirani yako bila sababu, au kutumia midomo yako kudanganya.
29 Ne reci: “Kako je on meni učinio, tako ću i ja njemu; platit ću tom čovjeku po djelu njegovu!”
Usiseme, “Nitamtenda kama alivyonitenda mimi; nitamlipiza mtu yule kwa kile alichonitendea.”
30 Prolazio sam mimo polje nekog lijenčine i mimo vinograd nekog luđaka,
Nilipita karibu na shamba la mvivu, karibu na shamba la mizabibu la mtu asiye na akili,
31 i gle, sve bijaše zaraslo u koprive, i sve pokrio čkalj, i kamena ograda porušena.
miiba ilikuwa imeota kila mahali, ardhi ilikuwa imefunikwa na magugu, na ukuta wa mawe ulikuwa umebomoka.
32 Vidjeh to i pohranih u srcu, promotrih i uzeh pouku:
Nikatafakari moyoni mwangu lile nililoliona, nami nikajifunza somo kutokana na niliyoyaona:
33 “Još malo odspavaj, još malo odrijemaj, još malo podvij ruke za počinak,
Bado kulala kidogo, kusinzia kidogo, bado kukunja mikono kidogo upate kupumzika:
34 i doći će tvoje siromaštvo kao skitač i oskudica kao oružanik!”
hivyo umaskini utakuja juu yako kama mnyangʼanyi, na kupungukiwa kutakujia kama mtu mwenye silaha.
