Mudre Izreke 24
1 Ne zavidi opakim ljudima niti želi da budeš s njima.
Nie zazdrość złym ludziom ani nie pragnij z nimi przebywać;
2 Jer im srce smišlja nasilje i usne govore o nedjelu.
Ich serce bowiem obmyśla przemoc, a ich wargi mówią o krzywdzie.
3 Mudrošću se zida kuća i razborom utvrđuje,
Dom buduje się mądrością, a umacnia się rozumem.
4 i po znanju se pune klijeti svakim blagom dragocjenim i ljupkim.
Dzięki wiedzy komory będą napełnione wszelkimi kosztownymi i przyjemnymi bogactwami.
5 Bolji je mudar od jakoga i čovjek razuman od silne ljudine.
Mądry człowiek jest silny, a mąż, który ma wiedzę, dodaje siły.
6 Jer s promišljanjem se ide u boj i pobjeda je u mnoštvu savjetnika.
Bo dzięki mądrej radzie poprowadzisz wojnę, a mnóstwo doradców [da ci] wybawienie.
7 Previsoka je bezumnomu mudrost: zato na sudu ne otvara usta svojih!
Mądrość jest dla głupca zbyt wzniosła; nie otwiera ust swoich w bramie.
8 Tko smišlja zlo zove se učitelj podmukli.
Kto knuje zło, będzie zwany złośliwym.
9 Ludost samo grijeh snuje, i podrugljivac je mrzak ljudima.
Obmyślanie głupoty [jest] grzechem, a szyderca budzi odrazę w ludziach.
10 Kloneš li u dan bijede, bijedna je tvoja snaga.
Jeśli w dniu ucisku ustaniesz, twoja siła jest słaba.
11 Izbavi one koje vode u smrt; i spasavaj one koji posrćući idu na stratište.
[Jeśli] odmówisz ratunku prowadzonym na śmierć i tym, którzy idą na stracenie;
12 Ako kažeš: “Nismo za to znali”, ne razumije li onaj koji ispituje srca? I ne znade li onaj koji ti čuva dušu? I ne plaća li on svakomu po njegovim djelima?
Jeśli powiesz: Nie wiedzieliśmy o tym; czy ten, który waży serca, nie rozumie? A ten, który strzeże twojej duszy, nie pozna? I czy nie odda człowiekowi według jego uczynków?
13 Jedi med, sine moj, jer je dobar, i saće je slatko nepcu tvome.
Synu mój, jedz miód, bo jest dobry, i plaster miodu słodki dla twojego podniebienia.
14 Takva je, znaj, i mudrost tvojoj duši: ako je nađeš, našao si budućnost i nada tvoja neće propasti.
Tak [będzie] poznanie mądrości dla twojej duszy; jeśli ją znajdziesz, będzie nagroda, a twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
15 Ne postavljaj, opaki, zasjede stanu pravednikovu, ne čini nasilja boravištu njegovu;
Nie czyhaj, niegodziwcze, przed mieszkaniem sprawiedliwego, nie burz miejsca jego odpoczynku;
16 jer padne li pravednik i sedam puta, on ustaje, a opaki propadaju u nesreći.
Bo sprawiedliwy upada siedem razy, jednak znowu powstaje; a niegodziwi popadną w nieszczęście.
17 Ne veseli se kad padne neprijatelj tvoj i ne kliči srcem kada on posrće,
Nie ciesz się, gdy twój nieprzyjaciel upadnie, i niech twoje serce się nie raduje, gdy się potknie;
18 da ne bi vidio Jahve i za zlo uzeo i obratio srdžbu svoju od njega.
Aby PAN tego nie widział i nie uznał za zło, i nie odwrócił od niego swojego gniewu.
19 Nemoj se srditi zbog zločinaca, nemoj zavidjeti opakima,
Nie gniewaj się z powodu złoczyńców ani nie zazdrość niegodziwym;
20 jer zao čovjek nema budućnosti, svjetiljka opakih gasi se.
Bo zły nie otrzyma nagrody, pochodnia niegodziwych zostanie zgaszona.
21 Boj se Jahve, sine moj, i kralja: i ne buni se ni protiv jednoga ni protiv drugoga.
Synu mój, bój się PANA i króla, a nie przestawaj z chwiejnymi;
22 Jer iznenada provaljuje nesreća njihova i tko zna kad će doći propast njihova.
Bo ich nieszczęście nastąpi nagle, a któż zna upadek obydwóch?
23 I ovo je od mudraca: Ne valja biti pristran na sudu.
I to też [należy] do mądrych. Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę w sądzie.
24 Tko opakomu veli: “Pravedan si”, proklinju ga narodi i kunu puci;
Kto mówi niegodziwemu: Jesteś sprawiedliwy, tego będą ludzie przeklinać, a narody będą się nim brzydzić.
25 a oni koji ga ukore nalaze zadovoljstvo, i na njih dolazi blagoslov sreće.
A ci, którzy [go] strofują, będą szczęśliwi i przyjdzie na nich obfite błogosławieństwo.
26 U usta ljubi tko odgovara pošteno.
Pocałują wargi tego, który daje słuszną odpowiedź.
27 Svrši svoj posao vani i uredi svoje polje, potom i kuću svoju zidaj.
Przygotuj swoją pracę na zewnątrz, a wykonuj ją na swoim polu, a potem buduj swój dom.
28 Ne svjedoči lažno na bližnjega svoga: zar ćeš varati usnama svojim?
Nie bądź bez powodu świadkiem przeciw swemu bliźniemu ani nie oszukuj swymi wargami.
29 Ne reci: “Kako je on meni učinio, tako ću i ja njemu; platit ću tom čovjeku po djelu njegovu!”
Nie mów: Zrobię mu, jak on mi zrobił, oddam temu człowiekowi według jego uczynku.
30 Prolazio sam mimo polje nekog lijenčine i mimo vinograd nekog luđaka,
Szedłem koło pola leniwego i koło winnicy nierozumnego;
31 i gle, sve bijaše zaraslo u koprive, i sve pokrio čkalj, i kamena ograda porušena.
A oto wszystko zarosło cierniem, pokrzywy pokryły wszystko, a kamienny mur był zburzony.
32 Vidjeh to i pohranih u srcu, promotrih i uzeh pouku:
Spojrzałem i rozważałem w sercu; obejrzałem i wyciągnąłem naukę.
33 “Još malo odspavaj, još malo odrijemaj, još malo podvij ruke za počinak,
Trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, by odpocząć;
34 i doći će tvoje siromaštvo kao skitač i oskudica kao oružanik!”
A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny, a niedostatek – jak mąż uzbrojony.
