Mudre Izreke 24
1 Ne zavidi opakim ljudima niti želi da budeš s njima.
Ayaw kasina niadtong mga daotan, ni magtinguha sa pagpakig-uban kanila,
2 Jer im srce smišlja nasilje i usne govore o nedjelu.
tungod kay ang ilang mga kasingkasing naglaraw ug kadaot ug ang ilang mga ngabil nagsulti mahitungod sa kasamok.
3 Mudrošću se zida kuća i razborom utvrđuje,
Pinaagi sa kaalam natukod ang balay ug pinaagi sa panabot napabarog kini.
4 i po znanju se pune klijeti svakim blagom dragocjenim i ljupkim.
Pinaagi sa kahibalo napuno ang mga lawak sa tanang bililhon ug maanindot nga mga bahandi.
5 Bolji je mudar od jakoga i čovjek razuman od silne ljudine.
Kusgan ang manggugubat sa kaalam, ug ang tawo sa kahibalo makadugang sa iyang kusog;
6 Jer s promišljanjem se ide u boj i pobjeda je u mnoštvu savjetnika.
kay pinaagi sa maalamon nga paggiya makaasdang ka sa imong pagpakiggubat ug uban sa daghang mga magtatambag adunay kadaogan.
7 Previsoka je bezumnomu mudrost: zato na sudu ne otvara usta svojih!
Ang kaalam hataas kaayo alang sa usa ka buangbuang; wala niya bukha ang iyang baba diha sa ganghaan.
8 Tko smišlja zlo zove se učitelj podmukli.
Adunay naglaraw nga magbuhat ug daotan— gitawag siya sa mga tawo nga agalon sa daotang mga laraw.
9 Ludost samo grijeh snuje, i podrugljivac je mrzak ljudima.
Sala ang binuang nga laraw ug biaybiayon sa mga lalaki ang mga matamayon.
10 Kloneš li u dan bijede, bijedna je tvoja snaga.
Kung magmaluyahon ka uban ang kahadlok sa adlaw sa kasamok, nan diyutay ra ang imong kusog.
11 Izbavi one koje vode u smrt; i spasavaj one koji posrćući idu na stratište.
Luwasa kadtong gidala ngadto sa kamatayon ug kupti kadtong nagsusapinday ngadto sa ihawanan.
12 Ako kažeš: “Nismo za to znali”, ne razumije li onaj koji ispituje srca? I ne znade li onaj koji ti čuva dušu? I ne plaća li on svakomu po njegovim djelima?
Kung moingon ka, “Tan-awa, wala kami nasayod mahitungod niini,” ang nagtimbang-timbang sa kasingkasing wala ba siya makasabot sa imong giingon? Ug siya nga nagabantay sa imong kinabuhi, wala ba siya masayod niini? Ug dili ba ihatag sa Dios sa matag usa ang angay kaniya?
13 Jedi med, sine moj, jer je dobar, i saće je slatko nepcu tvome.
Akong anak nga lalaki, pagkaon ug dugos tungod kay maayo kini, tungod kay ang tinulo sa balayan sa putyokan tam-is sa imong pagtilaw.
14 Takva je, znaj, i mudrost tvojoj duši: ako je nađeš, našao si budućnost i nada tvoja neće propasti.
Mao usab ang kaalam alang sa imong kalag— kung makaplagan mo kini, aduna gayoy kaugmaon ug ang imong paglaom dili mahanaw.
15 Ne postavljaj, opaki, zasjede stanu pravednikovu, ne čini nasilja boravištu njegovu;
Ayaw pangatang sama sa daotan nga mosulong sa balay sa matarong. Ayaw gubaa ang iyang pinuy-anan!
16 jer padne li pravednik i sedam puta, on ustaje, a opaki propadaju u nesreći.
Kay mapukan ang matarong sa makapito ka higayon ug mobarog pag-usab, apan malaglag ang daotan pinaagi sa katalagman.
17 Ne veseli se kad padne neprijatelj tvoj i ne kliči srcem kada on posrće,
Ayaw paglipay sa dihang mapukan ang imong kaaway ug ayaw tugoti nga magmaya ang imong kasingkasing sa dihang mahisukamod siya,
18 da ne bi vidio Jahve i za zlo uzeo i obratio srdžbu svoju od njega.
o makakita si Yahweh ug dili na itugot ug iiway niya ang iyang kapungot diha kaniya.
19 Nemoj se srditi zbog zločinaca, nemoj zavidjeti opakima,
Ayaw kabalaka tungod sa mga nagabuhat ug daotan, ug ayaw kasina sa mga tawong daotan,
20 jer zao čovjek nema budućnosti, svjetiljka opakih gasi se.
kay walay kaugmaon ang tawong daotan ug pagapalungon ang lampara sa mga tawong daotan.
21 Boj se Jahve, sine moj, i kralja: i ne buni se ni protiv jednoga ni protiv drugoga.
Kahadloki si Yahweh, ug kahadloki ang hari, akong anak nga lalaki; ayaw pakig-uban niadtong nakigbatok tali kanila,
22 Jer iznenada provaljuje nesreća njihova i tko zna kad će doći propast njihova.
kay ang ilang katalagman moabot dayon ug kinsa man ang masayod sa gidak-on sa kalaglagan nga moabot gikan kanilang duha?
23 I ovo je od mudraca: Ne valja biti pristran na sudu.
Kini usab ang mga panultihon sa maalamon. Ang dili makatarunganon nga paghukom sa katungod diha sa balaod dili maayo.
24 Tko opakomu veli: “Pravedan si”, proklinju ga narodi i kunu puci;
Si bisan kinsa nga mosulti ngadto sa sad-an, “Anaa ka sa katarong,” matinunglo sa mga tawo ug kasilagan sa kanasoran.
25 a oni koji ga ukore nalaze zadovoljstvo, i na njih dolazi blagoslov sreće.
Apan magmalipayon kadtong mobadlong sa daotan ug ang mga gasa sa pagkamaayo moabot kanila.
26 U usta ljubi tko odgovara pošteno.
Siya nga mohatag ug tinud-anay nga tubag naghatag usab ug halok sa mga ngabil.
27 Svrši svoj posao vani i uredi svoje polje, potom i kuću svoju zidaj.
Andama ang imong buluhaton sa gawas, ug himoa nga andam ang tanan alang sa imong kaugalingon diha sa uma; human niana, tukora ang imong balay.
28 Ne svjedoči lažno na bližnjega svoga: zar ćeš varati usnama svojim?
Ayaw pagsaksi batok sa imong silingan kung wala kay kapasikaran ug ayaw panglimbong pinaagi sa imong mga ngabil.
29 Ne reci: “Kako je on meni učinio, tako ću i ja njemu; platit ću tom čovjeku po djelu njegovu!”
Ayaw pag-ingon, “buhaton ko kaniya kung unsa ang iyang gibuhat kanako; balosan ko siya tungod sa iyang gibuhat.”
30 Prolazio sam mimo polje nekog lijenčine i mimo vinograd nekog luđaka,
Miagi ako sa uma sa tawong tapolan, agi sa parasan sa tawong walay alamag.
31 i gle, sve bijaše zaraslo u koprive, i sve pokrio čkalj, i kamena ograda porušena.
Mitubo ang mga tunok bisan asa, ang yuta naputos sa mga sampinit, ug nahugno ang paril nga hinimo sa bato.
32 Vidjeh to i pohranih u srcu, promotrih i uzeh pouku:
Unya ako kining nakita ug gihunahuna; mitan-aw ako ug nadawat ang gitudlo.
33 “Još malo odspavaj, još malo odrijemaj, još malo podvij ruke za počinak,
Ang diyutay nga pagkatulog, ang diyutay nga hinanok, ang diyutay nga pagkiyugpos sa mga kamot aron mopahulay—
34 i doći će tvoje siromaštvo kao skitač i oskudica kao oružanik!”
ug ang kawalad-on nagapadulong nga nagpanon nganha kanimo, ug ang imong mga gikinahanglan sama sa sundalo nga sinangkapan sa hinagiban.
