Mudre Izreke 20
1 Vino je podsmjevač, žestoko piće bukač, i tko se njima odaje neće steći mudrosti.
Daadhiin wayinii nama qoostuu, dhugaatiin cimaan immoo waccuu nama godha; namni isaaniin fudhatamus ogeessa miti.
2 Kraljev je gnjev kao rika lavlja: tko ga izaziva, griješi protiv sebe samog.
Dheekkamsi mootii akkuma aaduu leencaa ti; namni isa aarsus lubbuu ofii isaa dhaba.
3 Čast je čovjeku ustegnuti se od raspre, a tko je bezuman počinje svađu.
Lola irraa fagaachuun ulfina; gowwaan hundi garuu lolatti ariifata.
4 Lijenčina u jesen ne ore: u doba žetve on traži, i ništa nema.
Dhibaaʼaan yeroodhaan hin qotatu; kanaafuu inni yeroo haamaatti ni ilaala malee homaa hin argatu.
5 Savjet je u srcu čovječjem voda duboka i razuman će je čovjek iscrpsti.
Yaadni qalbii namaa akkuma bishaan gad fagoo ti; hubataan namaa garuu ni waraabbata.
6 Mnogi se naziva dobrim čovjekom, ali tko će naći vjerna čovjeka?
Namni hedduun akka jaalala hin dhumne qabu dubbata; nama amanamaa garuu eenyutu argachuu dandaʼa?
7 Pravednik hodi u bezazlenosti svojoj: blago sinovima njegovim poslije njega!
Namni qajeelaan amanamummaadhaan jiraata; ijoolleen isaa warri booddee dhalatanis ni eebbifamu.
8 Kralj koji sjedi na stolici sudačkoj istražuje svako zlo svojim očima.
Mootiin tokko yeroo murtii kennuuf teessoo isaa irra taaʼutti, waan hamaa hunda ijuma isaatiin gingilchee addaan baasa.
9 Tko može reći: “Očistih srce svoje, oprah se od grijeha svoga?”
Eenyutu, “Ani garaa koo qulqulleeffadheera; ani qulqulluu dha; cubbuus hin qabu” jechuu dandaʼa?
10 Dvojaki utezi i dvojaka mjera mrski su Jahvi podjednako.
Madaalii jalʼaa fi safartuu jalʼaa lamaanuu Waaqayyo ni balfa.
11 I dijete se poznaje po onome što čini, je li čisto i pravedno djelo njegovo.
Mucaan xinnaan iyyuu amalli isaa qulqulluu fi qajeelaa taʼuun isaa hojii isaatiin beekama.
12 I uho koje čuje i oko koje vidi, oboje je Jahve načinio.
Gurra dhagaʼuu fi ija argu, lachanuu Waaqayyotu uume.
13 Ne ljubi sna, da ne osiromašiš; otvori oči svoje i nasitit ćeš se kruha.
Akka hin hiyyoomneef, hirriba hin jaallatin; midhaan akka quuftuuf, dammaqii jiraadhu.
14 “Loše, loše”, govori kupac, a kad ode, hvali se dobrom kupovinom.
Namni waa bitatu, “Wanni kun gaarii miti; wanni kun gaarii miti!” jedha; ergasii immoo dhaqee waaʼee waan bitate sanaa boona.
15 Ima zlata i mnogih bisera, ali su mudre usne najdragocjeniji nakit.
Warqeen ni jira; lulli diimaanis baayʼinaan jira; arrabni beekumsa dubbatu garuu faaya gatii guddaa ti.
16 Uzmi haljinu onomu tko je jamčio za drugoga; oplijeni njega umjesto tuđinca.
Nama nama ormaatiif wabii taʼe irraa uffata isaa fudhadhu; yoo inni dubartii ormaatiif wabii taʼes uffata sana qabdii qabadhu.
17 Sladak je čovjeku kruh prijevare, ali mu se usta poslije napune pijeskom.
Nyaanni gowwoomsaadhaan argame namatti miʼaawa; dhuma irratti garuu afaan nama sanaa cirrachatu guuta.
18 Naumi se provode savjetom: zato dobro razmisli pa vodi boj!
Gorsaan karoora baafadhu; qajeelfama ogummaatiin waraana bani.
19 Tko okolo kleveće, otkriva tajne: zato se ne miješaj s onim komu su usne uvijek otvorene.
Hamattuun icciitii baafti; kanaafuu odeessituu wajjin tokkummaa hin qabaatin.
20 Tko kune oca svoga i majku svoju svjetiljka mu se gasi usred tmine.
Namni tokko yoo abbaa isaa yookaan haadha isaa abaare, ibsaan isaa dukkana hamaa keessatti dhaama.
21 Od početka brzo stečeno imanje na koncu nije blagoslovljeno.
Dhaalli jalqabumatti dafee argame dhumni isaa eebba hin qabaatu.
22 Nemoj govoriti: “Osvetit ću se za zlo”; čekaj Jahvu, i on će te spasiti.
Ati, “Yakka ati hojjette kanaaf ani gatii kee siifin kenna!” hin jedhin; Waaqayyoon eeggadhu; inni si baasa.
23 Mrski su Jahvi dvojaki utezi, i kriva mjera ne valja.
Waaqayyo madaalii jalʼaa ni balfa; safartuu sobaattis hin gammadu.
24 Od Jahve su koraci čovječji, i kako da čovjek razumije svoj put?
Adeemsi namaa Waaqayyoon qajeelfama. Yoos namni kam iyyuu akkamiin karaa ofii isaa hubachuu dandaʼa ree?
25 Zamka je čovjeku nesmotreno reći: “Ovo je sveto”, a poslije promišljati što je zavjetovao.
Namni utuu itti hin yaadin, “Wanni kun Waaqaaf qulqulleeffameera” jedhee ergasii immoo waan wareege sana gaabbe kiyyoo isatti taʼa.
26 Mudar kralj umije izlučiti opake i stavlja ih pod točkove.
Mootiin ogeessi hamoota gingilchee addaan baasa; geengoo ittiin midhaan dhaʼan illee isaan irra oofa.
27 Svjetiljka je Gospodnja duh čovječji: ona istražuje sve do dna utrobe.
Ibsaan Waaqayyoo hafuura namaa sakattaʼa; inni keessa namaa illee isumaan qora.
28 Dobrota i vjernost čuvaju kralja, jer dobrotom utvrđuje prijestol svoj.
Jaalallii fi amanamummaan mootii tokko nagaan jiraachisu; teessoon mootummaa isaas jaalalaan eegama.
29 Ljepota je mladićima njihova snaga, a starcima je ures sijeda kosa.
Ulfinni dargaggootaa jabina isaanii ti; arriin mataa kabaja nama umuriin dheeratee ti.
30 Krvave masnice očiste zlo i udarci pročiste odaje utrobe.
Abootteen nama madeessu hammina nama irraa qulqulleessa; garaffiin immoo keessa namaa geeddara.
