Mudre Izreke 19

1 Bolji je siromah koji živi u nedužnosti nego čovjek opakih usana i k tomu bezuman.

טֽוֹב־רָשׁ הוֹלֵךְ בְּתֻמּוֹ מֵעִקֵּשׁ שְׂפָתָיו וְהוּא כְסִֽיל׃

2 Revnost bez razboritosti nije dobra, i tko brzo hoda, spotiče se.

גַּם בְּלֹא־דַעַת נֶפֶשׁ לֹא־טוֹב וְאָץ בְּרַגְלַיִם חוֹטֵֽא׃

3 Ludost čovjeku kvari život, a srce mu se ljuti na Jahvu!

אִוֶּלֶת אָדָם תְּסַלֵּף דַּרְכּוֹ וְעַל־יְהוָה יִזְעַף לִבּֽוֹ׃

4 Bogatstvo pribavlja mnoge prijatelje, a siromaha i njegov prijatelj ostavlja.

הוֹן יֹסִיף רֵעִים רַבִּים וְדָל מֵרֵעהוּ יִפָּרֵֽד׃

5 Lažljiv svjekok ne ostaje bez kazne, i tko širi laži, neće uteći.

עֵד שְׁקָרִים לֹא יִנָּקֶה וְיָפִיחַ כְּזָבִים לֹא יִמָּלֵֽט׃

6 Mnogi laskaju licu odličnikovu i svatko je prijatelj čovjeku darežljivu.

רַבִּים יְחַלּוּ פְנֵֽי־נָדִיב וְכָל־הָרֵעַ לְאִישׁ מַתָּֽן׃

7 Na siromaha mrze sva braća njegova, još više se udaljuju od njega prijatelji njegovi: on hlepi za dobrim riječima, ali ih ne nalazi!

כָּל אֲחֵי־רָשׁ ׀ שְֽׂנֵאֻהוּ אַף כִּי מְרֵעֵהוּ רָחֲקוּ מִמֶּנּוּ מְרַדֵּף אֲמָרִים לא־לוֹ־הֵֽמָּה׃

8 Tko stječe razboritost, ljubi sebe, a tko čuva razum, nalazi sreću.

קֹֽנֶה־לֵּב אֹהֵב נַפְשׁוֹ שֹׁמֵר תְּבוּנָה לִמְצֹא־טֽוֹב׃

9 Lažljiv svjedok ne ostaje bez kazne, i tko širi laži, propada.

עֵד שְׁקָרִים לֹא יִנָּקֶה וְיָפִיחַ כְּזָבִים יֹאבֵֽד׃

10 Ne dolikuje bezumnomu živjeti raskošno, a još manje sluzi vlast nad knezovima.

לֹֽא־נָאוֶה לִכְסִיל תַּעֲנוּג אַף כִּֽי־לְעֶבֶד ׀ מְשֹׁל בְּשָׂרִֽים׃

11 Um čovjeka usteže od srdžbe, a čast mu je oprostiti krivicu.

שֵׂכֶל אָדָם הֶאֱרִיךְ אַפּוֹ וְתִפאַרְתּוֹ עֲבֹר עַל־פָּֽשַׁע׃

12 Kraljev je gnjev kao rika lavlja, a njegova milost kao rosa bilju.

נַהַם כַּכְּפִיר זַעַף מֶלֶךְ וּכְטַל עַל־עֵשֶׂב רְצוֹנֽוֹ׃

13 Nesreća je ocu svojemu bezuman sin, i neprestano prokišnjavanje svađe su ženine.

הַוֺּת לְאָבִיו בֵּן כְּסִיל וְדֶלֶף טֹרֵד מִדְיְנֵי אִשָּֽׁה׃

14 Kuća se i bogatstvo baštine od otaca, a od Jahve je žena razumna.

בַּיִת וָהוֹן נַחֲלַת אָבוֹת וּמֵיְהוָה אִשָּׁה מַשְׂכָּֽלֶת׃

15 Lijenost navlači čovjeku dubok san i nemarna duša gladuje.

עַצְלָה תַּפִּיל תַּרְדֵּמָה וְנֶפֶשׁ רְמִיָּה תִרְעָֽב׃

16 Tko se drži zapovijedi, čuva život svoj, a tko ne pazi putove svoje, umire.

שֹׁמֵר מִצְוָה שֹׁמֵר נַפְשׁוֹ בּוֹזֵה דְרָכָיו יומת יָמֽוּת׃

17 Jahvi pozaima tko je siromahu milostiv, i on će mu platiti dobročinstvo.

מַלְוֵה יְהוָה חוֹנֵֽן דָּל וּגְמֻלוֹ יְשַׁלֶּם־לֽוֹ׃

18 Kažnjavaj sina svoga dok ima nade, ali ne idi za tim da ga ubiješ.

יַסֵּר בִּנְךָ כִּי־יֵשׁ תִּקְוָה וְאֶל־הֲמִיתוֹ אַל־תִּשָּׂא נַפְשֶֽׁךָ׃

19 Tko je jarostan, plaća globu, i kad ga štediš, samo uvećavaš njegov gnjev.

גרל־גְּֽדָל־חֵמָה נֹשֵׂא עֹנֶשׁ כִּי אִם־תַּצִּיל וְעוֹד תּוֹסִֽף׃

20 Slušaj savjet i primaj pouku, kako bi naposljetku postao mudar.

שְׁמַע עֵצָה וְקַבֵּל מוּסָר לְמַעַן תֶּחְכַּם בְּאַחֲרִיתֶֽךָ׃

21 Mnogo je namisli u srcu čovječjem, ali što Jahve naumi, to i bude.

רַבּוֹת מַחֲשָׁבוֹת בְּלֶב־אִישׁ וַעֲצַת יְהוָה הִיא תָקֽוּם׃

22 Dražest je čovjekova u dobroti njegovoj, i bolji je siromah od lažljivca.

תַּאֲוַת אָדָם חַסְדּוֹ וְטֽוֹב־רָשׁ מֵאִישׁ כָּזָֽב׃

23 Strah Gospodnji daje život, i tko se njime ispuni, zlo ga ne pohodi.

יִרְאַת יְהוָה לְחַיִּים וְשָׂבֵעַ יָלִין בַּל־יִפָּקֶד רָֽע׃

24 Lijenčina umače ruku u zdjelu, ali je ustima svojim ne prinosi.

טָמַן עָצֵל יָדוֹ בַּצַּלָּחַת גַּם־אֶל־פִּיהוּ לֹא יְשִׁיבֶֽנָּה׃

25 Udari podsmjehivača, i lud se opameti; ukori razumnog, i shvatit će znanje.

לֵץ תַּכֶּה וּפֶתִי יַעְרִם וְהוֹכִיחַ לְנָבוֹן יָבִין דָּֽעַת׃

26 Sin je sramotan i pokvaren tko zlostavlja oca i odgoni majku.

מְֽשַׁדֶּד־אָב יַבְרִיחַ אֵם בֵּן מֵבִישׁ וּמַחְפִּֽיר׃

27 Prestani, sine moj, slušati naputke koji odvode od riječi spoznaje!

חַֽדַל־בְּנִי לִשְׁמֹעַ מוּסָר לִשְׁגוֹת מֵֽאִמְרֵי־דָֽעַת׃

28 Nevaljao se svjedok podruguje pravdi i usta opakih gutaju nepravdu.

עֵד בְּלִיַּעַל יָלִיץ מִשְׁפָּט וּפִי רְשָׁעִים יְבַלַּע־אָֽוֶן׃

29 Pripravljene su kazne podsmjevačima i udarci za leđa bezumnika.

נָכוֹנוּ לַלֵּצִים שְׁפָטִים וּמַהֲלֻמוֹת לְגֵו כְּסִילִֽים׃