Mudre Izreke 17
1 Bolji je zalogaj suha kruha s mirom nego sa svađom kuća puna žrtvene pečenke.
Lepszy jest kęs suchego chleba a w pokoju, niżeli pełen dom nabitego bydła ze swarem.
2 Razuman sluga vlada nad sinom sramotnim i s braćom će dijeliti baštinu.
Sługa roztropny będzie panował nad synem, który jest ku hańbie; a między braćmi będzie dzielił dziedzictwo.
3 Taljika je za srebro i peć za zlato, a srca iskušava Jahve sam.
Tygiel srebra a piec złota doświadcza; ale Pan serc dośwadcza.
4 Zločinac rado sluša usne prijevarne, i lažac spremno prisluškuje pogubnu jeziku.
Zły pilnuje warg złośliwych, a kłamca słucha języka przewrotnego.
5 Tko se ruga siromahu, podruguje se Stvoritelju njegovu, i tko se veseli nesreći, ne ostaje bez kazne.
Kto się naśmiewa z ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; a kto się raduje z upadku czyjego, nie ujdzie pomsty.
6 Unuci su vijenac starcima, a sinovima ures oci njihovi.
Korona starców są synowie synów ich, a ozdoba synów są ojcowie ich.
7 Ne dolikuje budali uzvišena besjeda, a još manje odličniku usne lažljive.
Nie przystoi mowa poważna głupiemu, dopieroż księciu usta kłamliwe.
8 Dar je čarobni kamen u očima onoga koji ga daje: kamo se god okrene, uspijeva.
Jako kamień drogi, tak bywa dar wdzięczny temu, który go bierze; do czegokolwiek zmierzy, zdarzy mu się.
9 Tko prikriva prijestup, traži ljubav, a tko glasinu širi, razgoni prijatelje.
Kto pokrywa przestępstwo, szuka łaski; ale kto wznawia rzeczy, rozłącza przyjaciół.
10 Razumna se ukor jače doima nego bezumna stotina udaraca.
Więcej waży gromienie u roztropnego, niżeli sto plag u głupiego.
11 Opak čovjek ide samo za zlom, ali se okrutan glasnik šalje na nj.
Uporny tylko złego szuka, dla tego poseł okrutny będzie nań zesłany.
12 Bolje je nabasati na medvjedicu kojoj ugrabiše mlade nego na bezumnika u njegovoj ludosti.
Lepiej jest człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą osierociałą, niżeli z głupim w głupstwie jego.
13 Tko dobro zlom uzvraća neće ukloniti nesreću od doma svojeg.
Kto oddaje złem za dobre, nie wynijdzie złe z domu jego.
14 Zametnuti svađu isto je kao pustiti poplavu: stoga prije nego svađa izbije, udalji se!
Kto zaczyna zwadę, jest jako ten, co przekopuje wodę; przetoż niż się zwada rozsili, zaniechaj go.
15 Tko opravdava krivoga i tko osuđuje pravoga, obojica su mrski Jahvi.
Kto usprawiedliwia niezbożnego, a winnym czyni sprawiedliwego, oba jednako są obrzydliwością Panu.
16 Čemu novac u ruci bezumnomu? Da njime mudrost kupi, kad nema razbora!
Cóż po dostatku w ręku głupiego, ponieważ do nabycia mądrości rozumu nie ma?
17 Prijatelj ljubi u svako vrijeme, a u nevolji i bratom postaje.
Wszelkiego czasu miłuje przyjaciel, a w ucisku stawia się jako brat.
18 Nerazuman čovjek daje ruku i jamči pred svojim bližnjim.
Człowiek głupi daje rękę, czyniąc rękojemstwo przed twarzą przyjaciela swego.
19 Grijeh ljubi tko ljubi svađu, i tko visoko diže svoja vrata, traži propast.
Kto miłuje zwadę, miłuje grzech; a kto wynosi usta swe, szuka upadku.
20 Opak srcem ne nalazi sreće, i komu je jezik zao, zapada u nesreću.
Przewrotny w sercu nie znajduje dobrego; a kto jest przewrotnego języka, wpadnie we złe.
21 Tko rodi bezumna, na tugu mu je; a nije veseo ni otac budale.
Kto spłodził głupiego, na smutek swój spłodził go, ani się rozweseli ojciec niemądrego.
22 Veselo je srce izvrstan lijek, a neveseo duh suši kosti.
Serce wesołe oczerstwia jako lekarstwo; ale duch sfrasowany wysusza kości.
23 Opaki prima dar iz njedara da bi iskrivio putove pravici.
Niezbożny potajemnie dar bierze, aby podwrócił ścieszki sądu.
24 Razuman ima mudrost pred sobom, a bezumniku su oči na kraj zemlje.
Na twarzy roztropnego znać mądrość; ale oczy głupiego aż na kraju ziemi.
25 Briga je ocu bezuman sin i žalost roditeljki svojoj.
Syn głupi żałością jest ojcu swemu, a gorzkością rodzicielce swojej.
26 Ne valja kažnjavati pravednika, a nije pravo ni tući odličnike.
Zaiste nie dobra, winować sprawiedliwego, albo żeby przełożeni kogo dla cnoty bić mieli.
27 Tko usteže svoje riječi, razumije mudrost, i razuman je čovjek mirna duha.
Kto zawściąga mowy swe, jest umiejętnym; drogiego ducha jest mąż rozumny.
28 I luđak se smatra mudrim kada šuti i razumnim kad susteže svoje usne.
Gdy głupi milczy, za mądrego poczytany bywa; a który zatula wargi swoje, za rozumnego.
