Mudre Izreke 14
1 Ženska mudrost sagradi kuću, a ludost je rukama razgrađuje.
Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.
2 Tko živi s poštenjem, boji se Jahve, a tko ide stranputicom, prezire ga.
Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.
3 U luđakovim je ustima šiba za oholost njegovu, a mudre štite vlastite usne.
W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.
4 Gdje nema volova, prazne su jasle, a obilna je žetva od snage bikove.
Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.
5 Istinit svjedok ne laže, a krivi svjedok širi laž.
Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.
6 Podsmjevač traži mudrost i ne nalazi je, a razumni lako dolazi do znanja.
Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.
7 Idi od čovjeka bezumna jer nećeš upoznati usne što zbore znanje.
Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.
8 Mudrost je pametna čovjeka u tom što pazi na svoj put, a bezumnička ludost prijevara je.
Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.
9 Luđacima je grijeh šala, a milost je Božja s poštenima.
Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.
10 Srce poznaje svoj jad, i veselje njegovo ne može dijeliti nitko drugi.
Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.
11 Dom opakih propast će, a šator će pravednika procvasti.
Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.
12 Neki se put učini čovjeku prav, a na koncu vodi k smrti.
Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.
13 I u smijehu srce osjeća bol, a poslije veselja dolazi tuga.
Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.
14 Otpadnik se siti svojim prestupcima, a dobar čovjek svojim radom.
Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.
15 Glupan vjeruje svakoj riječi, a pametan pazi na korak svoj.
Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.
16 Mudar se boji i oda zla se uklanja, a bezuman se raspaljuje i bez straha je.
Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.
17 Nagao čovjek čini ludosti, a razborit ih podnosi.
Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.
18 Glupaci baštine ludost, a mudre ovjenčava znanje.
Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.
19 Zli padaju ničice pred dobrima i opaki pred vratima pravednikovim.
źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.
20 I svom prijatelju mrzak je siromah, a bogataš ima mnogo ljubitelja.
Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.
21 Griješi tko prezire bližnjega svoga, a blago onomu tko je milostiv ubogima.
Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.
22 Koji snuju zlo, ne hode li stranputicom, a zar nisu dobrota i vjernost s onima koji snuju dobro?
Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.
23 U svakom trudu ima probitka, a pusto brbljanje samo je na siromaštvo.
W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.
24 Mudrima je vijenac bogatstvo njihovo, a bezumnima kruna - njihova ludost.
Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.
25 Istinit svjedok izbavlja duše, a tko laži širi, taj je varalica.
Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.
26 U strahu je Gospodnjem veliko pouzdanje i njegovim je sinovima utočište.
Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.
27 Strah Gospodnji izvor je života: on izbavlja od zamke smrti.
Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.
28 Mnoštvo je naroda ponos kralju, a bez puka knez propada.
W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.
29 Tko se teško srdi, velike je razboritosti, a nabusit duhom pokazuje ludost.
Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.
30 Mirno je srce život tijelu, a ljubomor je gnjilež u kostima.
Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.
31 Tko tlači siromaha huli na stvoritelja, a časti ga tko je milostiv ubogomu.
Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.
32 Opaki propada zbog vlastite pakosti, a pravednik i u samoj smrti nalazi utočište.
Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.
33 U razumnu srcu mudrost počiva, a što je u bezumnome, to se i pokaže.
W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.
34 Pravednost uzvisuje narod, a grijeh je sramota pucima.
Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.
35 Kralju je mio razborit sluga, a na sramotna se srdi.
Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.
